حوزه، دولت و بودجه / سیلی شیلی به آمریکا/ افزایش یارانه

گروه سیاست سایت فردا - روزنامه‌های امروز به موضوعاتی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و ... پرداخته‌اند که مهم‌ترین موارد آن به شرح زیر است:

«کیهان» نظرسنجی اخیر ایسپا را سوژه گزارشی که تیتر یک شده، کرده و با تیتر «رأی 67 درصدی مردم به سیاست‌ها و اقدامات رئیس‌جمهور» نوشته: «برغم سیاه‌نمایی رسانه‌های معاندو ضد‌انقلاب خارجی و همچنین هجمه طیف مدعی اصلاح‌طلبی علیه عملکرد دولت نوپای سیزدهم‌، نتایج نظرسنجی مرکز ایسپا نشان می‌دهد همچنان درصد بالایی از مردم کشور، سیاست‌ها و اقدامات آقای رئیسی را تایید می‌کنند.» استفاده از قید «همچنان» البته در این گزاره چندان مناسب به نظر نمی‌رسد، چراکه عمر دولت سیزدهم هنوز ه 6 ماه هم نرسیده است.

ای روزنامه اصولگرا در یادداشتی به قلم محسن پورعرب نیز ابراز امیدواری کرده که دولت رئسی بتواند «مرزبانی فضای مجازی بـا «شبکـه اجتماعی ملـی»» را به سرانجام رساند و نوشته: « نگاهی به وقایع سال‌های اخیر از جمله فتنه سال 88 و نقش شبکه اجتماعی توئیتر در هدایت آشوب‌ها و اغتشاش‌ها (که بعدها توسط هیلاری کلینتون وزیر خارجه اسبق آمریکا تایید شد)، مداخله و برهم زدن آرامش بازار ارز و سکه در سال 96، به دنبال آن اغتشاش‌های دی ماه سال 96، ماجرای آشوب‌های آبان 98 و همچنین وقایع دیگری چون ماجرای لردگان در سال 98، دختر آبی و هدایت اعتراض‌های کارگری به سمت آشوب و اغتشاش تماما از مواردی بوده‌اند که با دقیق شدن در آنها می‌توان به نقش شبکه‌های اجتماعی خارجی در شکل‌گیری‌شان پی برد.»

«اعتماد» علی مطهری را عکس کرده و دلیلش انتقاد تند و تیز او به شورای نگهبان در پی ماجرای نامه‌نگاری علی لاریجانی و این نهاد نظارتی درباره علل رد صلاحیت لاریجانی است.

این روزنامه اصلاح‌طلب گفت وگویی هم با حمیدرضا جلایی‌پور فعال سیاسی اصلاح‌طلب دارد که معتقد است «اصلاحات شکست‌نخورده ناتمام است». این استاد جامعه‌شناسی سیاسی می‌گوید: «من در کتاب به عوامل ناکامی اصلاح‌طلبان (نه اصلاحات) اشاره کردم. ثانیا اعتراضات ۸۸، ۹۶، ۹۸ و ۱۴۰۰ نشان داد که مردم ناراضی‌اند ولی همچنان مردم از اصلاحات عبور نکردند.» او ادامه می‌دهد: «مردم حتی از اصلاح‌طلبان هم عبور نکردند بلکه اصلاح‌طلبان در دو انتخابات ۷۶ و ۸۰ و در دو انتخابات ۹۲ و ۹۶ نامزدشان پیروز شد. طبیعی است نیرویی که در دو انتخابات پی‌د‌ر‌پی پیروز شده در انتخابات سوم پیروز نشود (این الگوی انتخاباتی کثیری از کشورها است)؛ لذا اصلاح‌طلبان در انتخابات ۸۴ و ۱۴۰۰ فقط باختند، اصلاحات که نباخت.»

«جوان» خبر خوب دولت که دیروز از سوی معاون اقتصادی رئیس جمهور اعلام شد را تیتر یک کرده است. این روزنامه اصولگرا با عنوان «افزایش یارانه‌های مردم قبل از حذف ارز دلال‌ها» نوشته است: «ارز ۴۲۰۰ تومانی یا همان ارز محبوب دلالان را دولت قبل برای کنترل بازار و پایین‌نگه‌داشتن قیمت کالا‌های اساسی تعیین کرده بود، اما عملاً از سفره مردم به سفره واسطه‌ها و افراد برخوردار نقل مکان می‌کرد. حالا در دولت سیزدهم حذف این ارز کلید خورد، اما قرار است با افزایش یارانه‌ها فشاری که بعد از تورم ناگزیر بر اقشار آسیب‌پذیر وارد می‌شود، به نحوی جبران شود. هرچند این اقدام مخالفانی در مجلس و در میان کارشناسان اقتصادی دارد، اما همگی متفق‌القول هستند که آن ارز هیچ‌گاه به مقصد مورد نظر که سفره مردم بود، نمی‌رسید و یک نمونه آن همین قیمت فعلی مرغ و تخم‌مرغ است که با ارز ۴۲۰۰ تومانی باید حدود یک‌سوم می‌بود، اما دلالان مشغول کارند و قیمت این دو محصول را تا سه برابر رسانده‌اند! این اقدام دولت باید دیر یا زود انجام می‌شد، اما بهتر است دولتی‌ها اولاً در برنامه‌های متعدد گفتگو با مردم، دلایل خود را در حذف ارز دلالان و میزان افزایش یارانه‌های مردم توضیح دهند و ثانیاً حتماً واریز یارانه‌های جبرانی خیلی زودتر از اجرای طرح آغاز شود. محسن رضایی معاون اقتصادی رئیس‌جمهور گفته است افزایش یارانه‌ها از همین دی‌ماه خواهد بود.»

«شرق» آیت‌الله محقق‌داماد را عکس یک کرده و دلیلش آن است که گفته بود: «بودجه دولتی مانع استقلال حوزه‌های علمیه است». این روزنامه اصلاح‌طلب با تیتر «‌ارتزاق حوزه‌های علمیه از جیب مردم یا خزانه دولت؟!» از فرصت پیش آمده استفاده کرده و با استقبال از سخنان محقق داماد که دیروز مفصلا درباره خطای آن در مقدمه و منطق نوشته بودیم، از لروزم کاهش و حذف بودجه حوزه‌های علیمه نوشته است. «شرق» نوشته: «حوزه‌های علمیه و مؤسسات وابسته به آنها و همین‌طور بنیادها و مؤسساتی که خارج از دستگاه‌های مرتبط با قوای سه‌گانه و متعلق به افراد خاص و موضوعات خاص هستند، در سال‌های اول انقلاب ردیفی در بودجه کل کشور نداشتند. اختصاص‌یافتن ردیف به این مجموعه، بار اضافی سنگینی بر دوش بودجه و در واقع ملت بود که سال‌هاست اتفاق افتاده و به‌تدریج گسترش پیدا کرده است.‌حوزه‌های علمیه در طول تاریخ، مستقل از دولت‌ها اداره می‌شدند و بودجه آنها از وجوه شرعیه و هدایای مردم تأمین می‌شد. همین ویژگی موجب استقلال حوزه‌ها و روحانیت شیعه بوده و زمینه‌ساز قدرت معنوی و نفوذ فوق‌العاده مراجع و علمای دین در قلب توده‌های مردم شد. حوزه‌های علمیه به توصیه اکید امام خمینی (ره) مبنی بر پرهیز از دریافت بودجه دولتی عمل نکردند و همین وابستگی به بودجه دولتی علاوه بر ضربه‌واردکردن به استقلال حوزه‌ها و روحانیت، میان آنها و مردم نیز فاصله انداخت. از‌این‌رو بارها بحث ضرورت قطع‌کردن بودجه دولتی حوزه‌ها برای از‌بین‌رفتن فاصله ایجادشده بین مردم و حوزه‌ها مطرح شده؛ اما هر بار شاهد افزایش چشمگیر بودجه این مراکز بوده‌ایم.‌طبق لایحه بودجه ۱۴۰۱ که لایحه شفاف و همراه با جزئیات هم نیست، بودجه مرکز خدمات حوزه‌های علمیه دو‌هزار‌و ۸۰۹ میلیارد تومان است و در سال ۱۴۰۰، هزار‌و ۴۰۱ میلیارد تومان بوده است.‌آن‌طور که در این لایحه آمده، سهم بودجه مرکز خدمات حوزه‌های علمیه از سازمان حفاظت محیط‌ زیست بیشتر است».

«وطن امروز» از موفقیت یک چهره ضدآمریکا در شیلی استقبال کرده و عکس یک امروز خود را به نتیجه انتخابات در این کشور اختصاص داده است. این روزنامه اصولگرا با تیتر «سیلی شیلی به آمریکا» نوشته است: «پیروزی گابریل بوریچ 35 ساله در انتخابات ریاست‌جمهوری شیلی بلوک استکبارستیز در آمریکای‌جنوبی را قوی‌تر کرد».

این روزنامه اصولگرا اما در گزارشی که تیتر یک شده و به مسائل داخلی پرداخته و تیتر زده «وقت رونمایی سلاح‌های جدید». دلیل این تیتر اما هشدارهای سرلشکر رشید در واکنش به تهدیدات رژیم صهیونیستی و رزمایش پیامبر اعظم است که دیروز در سواحل استان‌های هرمزگان، بوشهر و خوزستان آغاز شد.

وطن امروز البته در یکی از تیترها کناری خود نیز با عنوان «سناریوهای یارانه جدید» به برنامه دولت برای افزایش یارانه ها در دی ماه پرداخته است.

«آفتاب یزد» تیتر زده «بنزین جلیلی در راه است» و دلیلش اخباری است که دیروز درباره افزایش قیمت بنزین در کیش و قشم منتشر شد. اخباری که سخنگوی دولت درباره آن توضیح داده و اطمینان داد قرار نیست موجب افزایش قیمت بنزین باشد. این روزنامه اصلاح‌طلب اما بدون توجه به این توضیحات نوشته است: «شنیده‌ها حاکی از این است که قرار است طرحی شبیه به طرح وان در جزیره کیش و قشم آغاز شود. طرحی که بر اساس آن سهمیه بنزین خودروها در کیش و قشم حذف می‌شود و سهمیه بنزین به جای خودرو، به افراد تعلق می‌گیرد.

این طرح آزمایشی سهمیه‌بندی بنزین، شباهت زیادی به طرح وان دارد. طرح وان، از سال ۹۸ که بنزین سهمیه‌بندی و گران شد، سر از بهارستان در آورد.طبق این طرح، قرار بود سهمیه بنزین به جای خودرو به افراد هر خانواده تعلق بگیرد و افراد خودشان تصمیم بگیرند سهمیه‌شان را بفروشند یا نگه دارند. نمایندگان مجلس در آن زمان معتقد بودند که این گونه، بنزین عادلانه‌تر توزیع می‌شود. حالا هم قرار است سهمیه بنزین در جزیره قشم و کیش به جای خودرو، به افراد تعلق بگیرد.

نکته جالب توجه این است سعید جلیلی،کاندیدای ریاست جمهوری 1400 هم در برنامه هایش بارها به این طرح و اجرای آن پرداخته و بر آن تاکید داشت.او گفته بود هشت سال به‌عنوان «دولت سایه» مشغول بررسی مشکلات کشور بوده و یکی از طرح‌هایی که می‌خواهد اجرا کند طرح وان است. حالااما به نظر می‌رسد که طرح جلیلی و پیشنهاد اعضای کمیسیون انرژی مجلس دهم، سرانجام به بهارستان رسیده است.»

«ایران» صفحه یک شلوغ و مبتنی بر خبری دارد؛ عکسی بزرگ از رئیسی و کلی تیتر که تقریبا  هیچ کدام تازگی ندارد. این روزنامه دولتی اظهارات رئیس جمهور در دیدار با دست اندرکاران بزرگداشت شهید سلیمانی را عکس، هشدارهای فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا به رژیم صهیونیستی را تیتر یک و موضوعات مختلفی از یلدا و نامه لاریجانی گرفته تا افزایش یارانه و رضایتمندی از دولت را در تیترهای کناری آورده اما در نهایت مطلب قابل اعتنایی ندارد.

 «آرمان ملی» گفت‌وگویی دارد با غلامعلی جعفرزاده نماینده پیشین مجلس که عکس یک شده و طی آن مجلس را به انفعال در برابر بودجه ارائه شده از سوی دولت متهم می‌کند. بودجه را نیز «تورم‌زا» دانسته و به نقل از جعفر زاده نوشته: «به شما قول می‌دهم این بودجه تورم، بیکاری، رکود و مشکلات مردم را کم نخواهد داد. آقای رئیسی با این نیتی که داشت باید بودجه‌ای می‌داد برای رفاه مردم. این بودجه در جهت رفاه مردم نیست و نمی‌تواند مشکلات مردم را حل کند. این فقط به یکسری نهادهای خاص پرداخته و توزیع بودجه را به سمت دیگری برده و اصلا چیزی به اسم توزیع عادلانه ثروت نیست. آقای رئیسی در مجلس اعلام کرد رشد 8 درصدی اقتصاد شما یادداشت کنید اگر 2 درصد رشد اقتصادی بود هر چه خواستید به من بگویید. مگر اینگونه می‌شود رشد اقتصادی داشت؟ بعد قوانین چه شده‌اند؟ افزایش حقوق متناسب با تورم قانون است بعد در بودجه سالانه شما حکم دوساله می‌نویسید؛ بازنشستگی دو سال، شما 500 هزار جانباز دارید و اعلام می‌کنید به جانبازان خودرو اقساطی داده خواهد شد بر اساس تولید خودرو شما در سال 30هزار خودرو می‌توانید به جانبازان اختصاص دهید، یعنی از الان تا 15 سال آینده باید خودرو تولید کنید تا بتوانید به جانبازان خودرو بدهید. اینقدر این لایحه بودجه ایراد و اشکال دارد که حد و حصر ندارد.  تورم‌زاست، ایجاد رکود می‌کند و غیر کارشناسی و تحکمی نوشته شده است. کارشناسان سازمان و برنامه و بودجه با این بودجه مخالف هستند چون تحکمی نوشته شده و احتمالا بر اساس مشاوره یکی، دو نفر تنظیم شده است. آن هم وقتی مردم امید بسته‌اند به دولت و خود آقای رئیسی را قبول دارند. بودجه باید در جهت رفاه مردم تنظیم می‌شد شما کجا گشایش در سفره مردم مشاهده می‌کنید. 523 میلیارد تومان مالیات یعنی نفس کشیدن در این کشور مالیات دارد که نتیجه آن نیز ایجاد گرانی و تورم خواهد. 74 درصد مالیات را اضافه کرده‌اید با کدام منطق؟»

«صبح نو» سیاست را رها کرده و برای انتخاب جلد سراغ یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های اجتماع رفته است، آن هم چیزی نیست غیر از «اُمیکرون» و اوضاعی که اگر مهار نشود، رقم خواهد زد. برای همین در تیتر یک امروز خود از ضرورت اقدامات فوری برای مهار آن نوشته است. البته این به معنی نادیده گرفتن خبرهای مهم دیروز نیست. از این رو شاهدیم که این روزنامه اصولگرا هم آنقدر تیتر برای صفحه اول داشته که تقریبا چیزی از عکس دیده نمی‌شود. از افزایش 2 برابری یارانه‌ها گرفته تا واکنش بورس به بسته حمایتی وزارت اقتصاد. از رابطه محکم حوزه علمیه و دولت که برخی به بهانه اظهارات اخیر محقق داماد آن را به چالش می‌کشند تا نقد بر عدالتخواهانی از جنس وحید اشتری که سردار سلیمانی را هم قبول نداشته با انگ اشعری مسلکی به دیگران ، مفاهیم انقلاب را دچار انحراف می‌کنند.