فرجی راد: باید روی توافق درازمدت کار کنیم

عبدالرضا فرجی راد  در ارزیابی و تحلیلی نسبت به روند مذاکرات وین اظهار داشت: بنده از ابتدا خوش بین بودم، اکنون هم هستم. آنچه در این دو دور مذاکرات گذشت به ویژه مذاکرات اخیر این بود که مواضع کشورها برای شروع مذاکرات جدی، به یکدیگر نزدیک شود.

وی افزود: اکنون ایران دو پیشنهاد را به صورت کتبی مطرح و اعلام کرد که پیشنهاد سومی هم وجود دارد، اما در مقابل طرف غربی و روس ها اصرار داشتند که بعد از شش دور مذاکره که به آن 85 درصد هم می گویند کار را ادامه دهند در هر حال به نظر می رسد بعد از این دو دور مذاکرات اخیر به توافق هایی رسیده اند که جلسات دیگری برگزار شود و پیشنهادات اخیر ایران در لابه لای مذاکرات گنجانده و مورد ارزیابی قرار گیرد.

سفیر سابق کشورمان در نروژ تاکید کرد: بنابراین مذاکراتی در ارتباط با برجام و برنامه هسته ای انجام نشده و صرفا توافقات اولیه ای انجام گرفته در ارتباط با اینکه چطور مذاکرات را آغاز کنند.

این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه همچنین درباره اینکه اروپایی ها از یک طرف با اسرائیل رایزنی می کنند و از سوی دیگر خواهان احیای برجام هستند و آیا این مسئله موجب بی اعتمادی طرف ایرانی نمی شود؟ گفت: طبیعتا ما به یک مقطعی می رسیم که مزاحم ها کارشان را شروع می کنند مانند رویکردی که انگلیس، فرانسه، آلمان و یا حتی روس ها  دارند،  دقت کنیم موضع گیری نماینده اتحادیه اروپا با فرانسه و یا حتی انگلیس متفاوت است. سفر اخیر ماکرون رئیس جمهور فرانسه به امارات یک نمونه است که  می بینیم اروپایی ها به نوعی با امارات، عربستان و قطر هماهنگ شده عمل می کنند که به ایران فشار بیاورند تا مسئله موشکی هم در مذاکرات گنجانده شود.

این دیپلمات پیشین کشورمان در رابطه با اینکه برخی از کشورهای عربی از جمله عربستان مذاکرات وین را دنبال کرده و در این مورد نگرانی هایی دارند، گفت: این کشورها به دنبال این هستند تا نگرانی خودشان را از طریق اروپایی ها پیگیری کرده و مسئله موشکی را هم وارد مذاکرات کنند.  

فرجی راد ادامه داد: اسرائیل هم، چنین احساسی را دارد ضمن اینکه هر توافقی انجام شود به نحوی این کشورها آن را پذیرفته و در واقع با اسرائیل کاملا هماهنگ هستند تا اهداف خودشان را از طریق مذاکرات با اروپایی ها دنبال کنند.

سفیر پیشین کشورمان در نروژ همچنین اظهار کرد: اما آمریکایی ها با توجه به گرفتاری های خودشان خیلی هم به حرف اروپا و اسرائیل گوش نمی دهند و سعی دارند براساس برنامه خود پیش بروند تا به گونه ای از مسئله هسته ای ایران خلاص شوند. آن ها کارهای بزرگتری هم دارند، اکنون دو سال از عمر دولت بایدن می گذرد و به صحنه انتخاباتی نزدیک می شود که به نظر هم می رسد بایدن و کامالا هریس هر دو رأی پایینی دارند. لذا  مسئله هسته ای برای آمریکایی ها دست و پاگیر شده و آن ها می خواهند به یک توافقی برسند و تمام شود.

این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه خاطرنشان کرد:  با توجه به نتایجی که تا به امروز حاصل شده آمریکا، اروپا و روسیه هم انتظار آن را نداشتند و هر چه به سمت توافق برویم تصور می شود که سنگ اندازی اروپا بیشتر شود.

وی با تأکید بر اینکه در حال حاضر فقط مذاکرات مقدماتی برای حل اختلافات انجام شده، درباره مواضع روس ها و چینی ها برای به نتیجه رسیدن مذاکرات هم گفت: اگر به صورت مستقیم با آمریکا مذاکره انجام شود طبیعتا روسیه مواضع منفی خواهد داشت. آن ها تمایل دارند که مذاکرات به صورت واسطه باشد.

وی معتقد است که در مذاکره مستقیم سنگ اندازی اروپایی ها کمتر می شود و  چین هم خیلی خود را درگیر این موضوعات نمی کند.

وی ضمن ابراز امیدواری به روند مذاکرات و پیشرفت خوب در این زمینه گفت: طبیعتا با توجه به اینکه دولت جدید در ایران روی کار آمده قصد دارد که مباحث به صورت جدی مطرح شود و انتقاداتی هم داشته لذا نظرات خود را مطرح می کند و طرف مقابل هم باید آن ها را ارزیابی کند، تصور می کنم بتوانند با بیان مواضع کنار بیایند.

وی تصریح کرد: اروپایی ها و به طور کلی غرب عجله دارند که مذاکرات سریع تر به نتیجه برسند چون اگر غنی سازی ایران از یک حدی بگذرد برجام کارایی نخواهد داشت و برای همین آن ها در صدد هستند که سریع تر مذاکرات به نتیجه برسد.

سفیر سابق کشورمان در نروژ تأکید کرد: اگر تفاهم موقتی انجام شود هیچ مشکلی حل نمی شود، نهایتا پولی وارد کشور می شود و سطح انتظارات در کشور افزایش می یابد اما این پول از این به بعد نمی تواند برای توسعه و اشتغالزایی موثر باشد. اگر ایران بتواند توافق درازمدتی را رقم زند سرمایه گذار خارجی تمایل به کار می کند اما اگر غیر از این باشد به طور موقت سرمایه گذاری صورت می گیرد و در یک جایی هم متوقف می شود ضمن اینکه سرمایه گذاران داخلی هم این اطمینان را ندارند که کاری را انجام دهند چون پولی که می آید تورم را بالا می برد.

وی تاکید کرد: ما باید مذاکرات را طوری مدیریت کنیم که توافق درازمدتی حاصل شود تا دولت بتواند برنامه ای برای توسعه درازمدت و میان مدت داشته باشد و عقب افتادگی جدی و خطرناکی که در کشور ایجاد شده را جبران کند.

فرجی راد در پایان تأکید کرد: خیلی وقت تنگ است، باید روی توافق درازمدت کار کنیم تا تحصیلکرده ها و نخبگان کشور هم امیدوار باشند که می توانند در کشور مشغول به کار شده و در این سازندگی مشارکت داشته باشند./ ایسنا