دیپلماسی پارلمانی در مجلس یازدهم فعال‌تر شد

گروه سیاست سایت فردا – سیاست خارجی و دیپلماسی هر کشوری را وزارت خارجه که زیرمجموعه دولت است، تصدی‌گری می‌کند اما این به معنی نادیده گرفتن سایر ظرفیت‌ها نیست. ظرفیت‌هایی مثل دیپلماسی پارلمانی که در ایران طی یکی دو سال اخیر شاهد فعال‌تر شدن آن هستیم. سفرهای رئیس مجلس به روسیه، سوریه، ترکیه و .... یا سفرهای هیات‌های دوستی پارلمانی و ... مصداق این مدعا است. کارشناسان این حوزه نیز متوجه این تفاوت و توجه بیشتر به ظرفیت‌های دیپلماسی پارلمانی شده و از اهمیت آن می‌گویند.

جعفر قنادباشی، دیپلمات پیشین در گفت‌وگو با خبرنگار «فردا» در این باره گفت: «متاسفانه تاکنون از ظرفیت‌های دیپلماسی پارلمانی بهره‌برداری جدی نشده است. اگر چه در مجلس یازدهم شاهد توجه بیشتر به این ظرفیت هستیم».

وی افزود: «دیپلماسی پارلمانی ظرفیت قابل توجهی است که کشورها می‌توانند برای تامین نیازها و اهداف خود از آن استفاده کنند».

این کارشناس مسائل بین‌المللی فعالیت دیپلماسی پارلمانی در ارتباط با عراق را بیش از سایرکشورها دانست و گفت: «نمایندگان پارلمانی که در عراق بعد از صدام تشکیل شد، به دلیل رفت و آمدهایی که قبلا هم در ایران داشتند با ما در جهت گسترش روابط همکاری کردند و این در فهم مقاصد دو طرف برای کارهای مشترک مثل مقابله با داعش و موضوعات منطقه‌ای اثرگذار بود».

قنادباشی در ادامه گفت: «دیپلماسی پارلمانی به معنی ارتباط نمایندگان مردم با مردم است. درست است که دولت‌ها نیز به نوعی مردم را نمایندگی می‌کنند اما پارلمان‌ها به صورت مستقیم‌تری نماینده مردم هستند لذا وقتی که صحبت از ارتباط ملت‌ها است، پارلمان‌ها می‌توانند نقش فعال‌تری ایفا کنند. دیپلماسی پارلمانی می‌تواند مبنای تبادل تجربیات در حوزه قانون گذاری که از جمله وظایف اصلی مجالس است، به کار آید. به هرحال بسیاری از کشورها چون در این زمینه تجربه ندارند، با مشکل مواجه هستند و می‌توان تجربیات این حوزه را منتقل کرد. یکی از قوانینی که مجلس تصویب می‌کند و تجارب آن قابل تبادل است، تصویب قانون بودجه به عنوان سند سیاست‌های اقتصادی کشور است».

وی افزود: «در واقع می‌توان دیپلماسی پارلمانی را یک بازوی کمکی برای وزارت خارجه دانست. به هرحال وزارت خارجه یک دستگاه است با پرسنل محدود، اما وقتی که دیپلماسی پارلمانی وارد شود می‌تواند زمینه‌ساز خیلی از کارهایی که وزارت خارجه می‌خواهد انجام دهد، شود. همچنین می‌تواند به تقویت روابط کمک کند». 

قنادباشی تاکید کرد: «وزارت خارجه‌هایی که از پارلمان برای پیشبرد اهداف خود کمک می‌گیرند، به مراتب موفق‌تر هستند».

این کارشناس مسائل بین‌المللی از توجه بیشتر به دیپلماسی پارلمانی در مجلس یازدهم ابراز خوشحالی کرد و گفت: «قطعا افرادی که در پارلمان هستند و نگاهشان بر دیپلماسی پارلمانی خیلی در میزان فعالیت این حوزه نقش دارند و اکنون شاهدیم که در زمان مجلس یازدهم دیپلماسی پارلمانی ما تقویت شده است. البته پذیرش این دیپلماسی از سوی کشورهای دیگر هم اهمیت دارد. به هرحال برخی کشورها دیکتاتوری هستند و اصال پارلمان ندارند».

وی خاطر نشان کرد: «به هر حال مجالس در دنیا و در کشورهای اسلامی که یک اتحادیه بین المجالس جداگانه دارند، می‌تواند نقش قابل توجهی در دیپلماسی ایفا کنند و باید از این ظرفیت استفاده کرد».