مذاکرات؛ خوشبینی‌ها و بدبینی‌ها/ دولت در صد روز اول/ خانم دبیرکل

گروه سیاست سایت فردا - روزنامه‌های امروز به موضوعاتی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و ... پرداخته‌اند که مهم‌ترین موارد آن به شرح زیر است:

«جوان» تیتر و عکس خود را به آخرین خبر از مذاکرات برجامی اختصاص داده و در گزارشی با عنوان «ایران ۲ پیشنهاد جدی داد، اروپا مهلت خواست» نوشته است: «هفتمین دور مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۴ دیروز درحالی به پایان رسید که طرف‌های اروپایی به عنوان پیاده‌نظام امریکا در مذاکرات، بسته‌های پیشنهادی ایران را برای مشورت به پایتخت‌های‌شان بردند تا با خرید زمان، نظر متحدان عبری- عربی را نیز در این زمینه جویا شوند. بهانه مقامات امریکایی و اروپایی به جدی نبودن هیئت ایرانی در وین هم، حسن نیت طرف غربی برای رسیدن به توافق احتمالی را زیر سؤال برده است.»

این روزنامه اصولگرا در تبترهای کناری خود اما به صد روز عملکرد دولت پرداخته و آن را «صدر روز سربلند» می‌خواند. 

«آفتاب یزد» هم نتیجه مذاکرات تا اینجای کار را تیتر یک کرده اما مثل «جوان» در حسن نیت طرف مقابل تردید ندارد. این روزنامه اصلاح‌طلب با عنوان «نتایج مذاکرات در حد انتظار» نوشته است: «به نظر می‌رسد که راه برای بازگشت به برجام آن‌چنان آسان نیست اما خوشبینی دو طرف می‌تواند به آسان‌تر شدن اوضاع کمک کند. ایران از خواسته‌های خود دست نخواهد کشید و بارها گفته که بر مواضع و شروطش برای بازگشت به تعهدات خود پافشاری می‌کند. از سوی دیگر دست تهران به دلیل اینکه غنی‌سازی اورانیوم را افزایش داده، بازتر است. واشنگتن مدعی است که برای رسیدن به یک توافق آماده است و موضوع لغو تحریم‌ها را هم جدی تلقی می‌کند. با این حال تا این لحظه خبری از کم شدن این فشارها نبوده است. اما روشن است که دولت بایدن بیش از این نمی‌تواند بی‌گدار به آب بزند و نگرانی‌هایی که بابت بالا رفتن غنی‌سازی در ایران وجود دارد، ضرورت رسیدن به یک توافق را از سوی آمریکا و کشورهای عضو برجام بیشتر کرده است.در تازه‌ترین اقدام ایران گازدهی به سانتریفیوژهای IR-۶را در فردو برای تولید هگزافلورید اورانیوم با غنی ۲۰ درصد را آغاز کرده است اما در عین حال به آژانس اجازه داده است تا راستی آزمایی خود در این سایت را افزایش دهد.ادعاهای رسانه‌های غربی این است که تهران با بعضی از مفادی که پیش از این با دولت قبلی توافق شده بود، موافقت کرده است. در این صورت می‌توان گفت که گفتگوهای وین، قرار نیست که بار دیگر از نقطه صفر آغاز شود و همین نکته می‌تواند امیدها را برای رسیدن به یک توافق و ضمانت از سوی غرب به ایران، بیشتر کند.»

«وطن امروز» موضوع داغ مذاکرات را در تیترهای کناری دیده و برای تیتر یک به عملکرد دولت و صد روز اخیر پرداخته است. این روزنامه اصولگرا در گزارشی که با تیتر «100 روز آواربرداری و امیدواری» منتشر شده نگاهی انداخته «به مهم‌ترین فعالیت‌های دولت سیزدهم از زمان تشکیل هیأت‌وزیران و بررسی آنچه روحانی برای رئیسی به جا گذاشت». در این گزارش آمده است: « عملکرد رئیسی در سال‌های ریاست بر قوه ‌قضائیه و افزایش رضایت عمومی از عملکرد این قوه و تبدیل شدن وی به نمادی از تفاوت مدیریتی با دولت حسن روحانی- که به رقابت انتخاباتی سال 96 میان رئیسی و روحانی بازمی‌گشت- باعث شد سیدابراهیم رئیسی با رای 18میلیونی راهی پاستور شود تا دولت سیزدهم در یکی از دشوارترین شرایطی که تاریخ ایران به خود دیده است، کار خود را آغاز کند.  رئیسی در این فضا در کسب رضایت عمومی موفق ظاهر شد و به رغم شرایط دشوار حاکم بر کشور، افکار عمومی پیام تغییر را از سوی دولت و رئیس‌جمهور جدید دریافت کرد و بر اساس نظرسنجی‌هایی که در ماه نخست فعالیت رئیسی از سوی مراکز معتبر داخلی و خارجی انجام شد، بیش از 70 درصد مردم از عملکرد دولت در کوتاه‌مدت رضایت دارند. برای نمونه موسسه گالوپ با انتشار نتایج آخرین نظرسنجی‌اش خبر از رضایت 72 درصدی مردم ایران از عملکرد رئیسی داد. »

«اعتماد» در شماره امروز خود صفحه یک‌ شلوغی دارد و به نظر می‌رسد، دلشان نیامده از هیچ موضوعی بگذرند! مذاکرات را با تیتر « توقف 7 روزه مذاکرات وین» پوشش داده‌اند و سارا معصومی نوشته: « پس از جلسه افتتاحیه کمیسیون مشترک برجام دو خبر امیدواری‌ها به این دور از رایزنی‌ها را تقویت کرد: موافقت ایران با شالوده و بستر قرار دادن نتیجه رایزنی‌های شش دور نخست مذاکرات و همچنین تشکیل جلسه کارگروه هسته‌ای با فاصله 24 ساعت پس از جلسه کارگروه تحریم.  با این وجود با تشکیل نخستین جلسات این دو کارگروه در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه هفته گذشته بدبینی جای خوش‌بینی اولیه را گرفت. یکی از ویژگی‌های این دور از مذاکرات، هجوم انتشار اخبار غیررسمی از هر دو سوی میز در رسانه‌ها و فضای مجازی بود. ... هرچند که پایان پرحاشیه این دور از مذاکرات وین، چشم‌انداز احیای برجام را تیره‌تر از پیش کرده و همزمان هیات مذاکره‌کننده ایرانی با موج رسانه‌ای از سوی غرب روبه‌رو شده که تلاش می‌کند مسوولیت عدم پیشرفت در این دور از مذاکرات را به گردن ایران بیندازد اما بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران حتی پیش از آغاز این دور هم تاکید کرده بودند که نمی‌توان از نخستین رویارویی دو طرف با یکدیگر انتظار معجزه یا پیشرفت داشت.»

این روزنامه اصلاح‌طلب از دبیرکل شدن آذر منصوری در حزب اتحاد ملت نیز آنقدر استقبال کرده که او را عکس یک کند. در گزارش دیگری دستاوردهای دولت رئیسی را بررسی کرده و از «امیدواری نسبی» می‌گوید. به موضوعات دیگری مثل اعتراض معلمان، رشد قیمت کالاهای خوراکی و حتی روز جهانی یوز هم پرداخته است.

«کیهان» صفحه یک قابل توجهی ندارد. بیانات رهبری در دیدار دست‌اندرکاران کنگره سه هزار شهید استان ایلام که در تاریخ ۳۰ آبان ۱۴۰۰ برگزار شده و صبح پنج‌شنبه در محل برگزاری این همایش منتشر شد را تیتر یک کرده است. عکس یک امروز را نیز به نشستی در بغداد اختصاص داده است؛ « نشست مهم سران شیعه در خانه هادی العامری با هدف برون‌رفت از بحران سیاسی». کیهان نوشته: « اعضای کمیته هماهنگی شیعیان عراق موسوم به «الاطار التنسیقی» در منزل «هادی العامری» با «مقتدی صدر» دیدار و برای برون رفت از بحران سیاسیِ پیش آمده پس از انتخابات این کشور مذاکره کردند. این دیدار فی نفسه، اتفاق مهمی است چرا که می‌تواند زمینه‌ای برای برون رفت از بحران باشد.»

این روزنامه اصولگرا در گزارشی که تیتر دو شده به مذاکرات پرداخته اما با تیتری متفاوت. کیهان مثل سایر روزنامه‌ها در پی آن نبوده که در تیتر و لید خود آخرین نتیجه به دست آمده را منعکس کند، بلکه نگاه دیگری دارد. کیهان با عنوان « نماینده کنگره آمریکا: در پی اعمال فشار به ایران بودیم از سوی ایران تحت فشار قرار گرفته‌ایم» نوشته است: « روزنامه نیویورک‌تایمز نیز چهارشنبه در مقاله‌ای به قلم «توماس فریدمن» نوشت که «موشه یعلون» وزیر جنگ اسرائیل که در زمان امضای برجام به‌شدت با این توافق مخالف بود، اخیراً در کنفرانسی گفته است که تصمیم ترامپ برای خروج از این توافق «اشتباه بزرگی» بود که با تشویق نتانیاهو صورت گرفت. ... توماس فریدمن در ادامه نوشت که تصمیم دونالد ترامپ برای خروج از برجام با تحریک و تشویق نتانیاهو یکی از «مخرب‌ترین، احمقانه‌ترین و ضعیف‌ترین تصمیمات مرتبط با امنیت ملی آمریکا پس از سرد بود». او تأکید کرده که ایران در این دور از مذاکرات به دلیل پیشرفت‌هایی که در برنامه هسته‌ای خود کرده، اکنون با دست پر حاضر شده است.»

«شرق» در صفحه یک امروز خود هیچ توجهی به مذاکرات برجامی و آنچه در وین گذشت، نداشته است! در عوض برای تیتر یک خود موضوعی را انتخاب کرده که روزنامه «اعتماد» در شماره پنجشنبه به آن پرداخته بود. این روزنامه اصلاح‌طلب در گزارشی با تیتر «سندروم میکروفن‌های باز» به موضوع باز ماندن میکروفن در جلسه کمیسیون مشترک طرح صیانت پرداخته و جالب آنکه در این گزارش با تاخیر خود هیچ مطلب ویژه و جدیدی ندارد.

شرق عکس یک خود را به محمدرضا باهنر اختصاص داده و با او گفت‌وگو کرده است. باهنر در این مصاحبه از کاستی‌های کار حزبی در ایران گفته، همچنین از شورای نگهبان و نقش آن در نظام انتخاباتی دفاع کرده و گفته « عده‌ای می‌گویند که این حق مردم است که خودشان بگویند این فرد را می‌خواهیم یا نه و هیچ نهادی نباید مانع اجرای این حق شود و نباید هیچ فیلتری جز رأی مردم وجود داشته باشد. من این نگاه را افراطی می‌دانم. قانون اساسی صراحت دارد که شورای نگهبان صلاحیت‌ها را بررسی کند. در بسیاری از نظام‌های دموکراتیک دنیا هم فیلترهایی وجود دارد. اگر فردی در آمریکا بگوید من از مواضع کمونیستی دفاع می‌کنم، شاید نگویند صلاحیت تو رد می‌شود، اما حتما با او کاری می‌کنند که از گردونه رقابت بیرون برود؛ مثلا می‌آیند یک پرونده مالیاتی از پدربزرگش پیدا می‌کنند و همان سوژه‌ای برای کنارزدن او می‌شود.»

«ایران» عکس یک خود را به بازدید دیروز رئیسی از محله هرندی تهران و مشاهده از نزدیک مشکلات آنها اختصاص داده و تیتر زده «100 روز میان مردم» ، آنچه در متن آمده اما صرفا چند خبر کنار هم است و خبری از گزارش نیست. 

این روزنامه دولتی در تیتر یک امروز خود نیز به دور اول گفت‌وگوهای وین پرداخته و آن را « ریل‌گذاری لغو تحریم» توصیف کرده است. ایران نوشته: « جدیدترین دور مذاکرات ایران و 1+4 که از دوشنبه هفته گذشته با هدف لغو تحریم‌ها در هتل «کوبورگ» وین آغاز شده بود، روز گذشته در حالی به پایان رسید که بسته پیشنهادی ایران شامل دو سند درباره «لغو تحریم ها» و «اقدامات هسته‌ای ایران» روی میز مذاکرات قرار گرفت. پیشنهاداتی که با درخواست مهلت هیأت‌های مشارکت کننده برای بررسی بیشتر در پایتخت‌ها رو به رو شد. به این ترتیب، به خواست مقامات دیپلماتیک 1+4 قرار شد تا مذاکرات بعد از وقفه‌ای کوتاه، این هفته و پس از بازگشت هیأت‌ها از پایتخت‌هایشان از سر گرفته شود. «انریکه مورا»، مسئول اروپایی هماهنگ کننده برجام با اعلام اینکه ما به دنبال بازگشت به توافق هسته‌ای هستیم و تهران و واشنگتن متعهد به شرایط هستند، این دوره از مذاکرات را واقع بینانه خواند و افزود که پیش نویس‌های مختلفی در جریان مذاکرات وین با ایران مورد گفت وگو قرار گرفت.»

«آرمان ملی» تیتر زده « مـدیران دوتابعیتی حـذف شوند» و اشاره‌اش به طرح این درخواست از سوی برخی نمایندگان مجلس است. این روزنامه اصلاح‌طلب اما عکس یک خود را اختصاص داده به گفت‌وگویی که با محمد سلامتی وزیر سابق کشاورزی و فعال سیاسی اصلاح‌طلب برای تحلیل و بررسی چشم‌انداز پیش روی دولت در زمینه‌های مختلف انجام داده است. او در این گفت‌وگو به سفرهای آستانی رئیسی پرداخته و می‌گوید: «این رفتــار‌ها  می‌توانند بخشی ازویژگی‌های یک دولـت ایستاده وپا به رکاب محســوب شوند که درصورتی که درچهارچوب یک برنامه همه جانبه انجام شوند، تضمین کننده پیشرفت کارها  می‌شوند.اما اگراین تحرک هامسیرغیراصولی طی کنند،نتیجه مطلوب به دست نخواهد آمد. باید توجه داشت که در سفرهای استانی اولا نباید صرفا به حل مسائل موردی پرداخت،بلکه باید در درجه اول درجهت برطرف کردن موانعی که فراراه تحقق برنامه‌ها و توسعه همه جانبه منطقه‌ای درعرصه‌های مختلف کشاورزی،صنعتی،گردشگری،محیط زیست وغیره وجود دارد وبه دلیل پیچید گی‌های خاص،تصمیم گیری و اعمال مدیریت مرکز را می‌طلبد، اقدام کرد. اما ظاهرا سفرهای استانی این مهم راپی نگرفته است. نتیجه این می‌شود که نباید از این سفرها انتظارما حصل اساسی داشت. از این زاویه می‌توان این بی‌توجهی را به عنوان نقطه ضعف تلقی کرد. ثانیا ارتباط مستقیم با مردم باید برای بررسی و پی بردن به اولویت‌های مورد نظرجمعی آنها باشد و نه پاسخگویی به حل مشکلات فردی که باتوجه به وجود میلیون‌ها فرد دارای مشکل امکان رسیدگی رئیس جمهور به همه آنها را ندارد. اما به نظر  می‌رسد که آقای رئیسی حل مشکل اشخاص را در این سفرها بیشتر مد نظر قرارمی دهد. این امرمسیر کاررا به خرده کاری  کشانده و از کارهای اصلی دورمی کند.البته پیگیری کارهای فردی جزء وظایف مدیران رده‌های پایین‌تراست و آن‌ها باید دراین زمینه فعال باشند. اما وقتی رئیس جمهورمحورکارخود را این موضوع قراردهد،دچارانحراف ازاعمال مدیریت کلان  می‌شود. ثالثا گرچه حل مشکلات واحدهای غیر فعال ونیمه فعال، کاری ضروری وپسندیده است،اما ازآنجا که تعداد زیادی ازواحد‌های تولیدی درسرتا سر ایران به علل گوناگون غیر فعال ویا نیمه فعال  می‌باشند، درگیر شدن مستقیم رئیس جمهوردراین زمینه،وقت زیادی را می‌طلبد. رئیس جمهور نمی‌تواند به راحتی ازوقت دیگرکار‌های ضروری کم کرده وبه آن اختصاص دهد.»

«صبح نو» در شماره امروز خود از اتفاقات و اخبار هم سیاسی جا مانده است. این روزنامه اصولگرا جلد امروز خود را به نشست مشترک مجلس و دولت که چهارشنبه قبل برگزار شد و در روزنامه‌های پنج‌شنبه مورد توجه بود؛ اختصاص داده است. از «همکاری مسئولانه» دو قوه نوشته و در گزارش دیگری هم فعالیت‌های دولت در صد روز نخست را ارزیابی و بررسی کرده و آن را «صد روز کار» توصیف کرده است. 

مذاکرات برجامی و آنچه در وین گذشت هم در یکی از تیترهای کناری امروز قرار گرفته و تاکید شده که «توپ حالا در زمین غرب است».