فاصله زیادی میان مواضع طرفین برجام وجود دارد

گروه سیاست سایت فردا: دور تازه مذاکرات وین می‌تواند حاوی شرایط تازه‌ای باشد؛ اینکه ایران بتواند سرانجام با طرفین برجام به یک توافق راهبردی برسد یا آنکه پرونده برجام بسته می‌شود؟

قاسم محبعلی، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی درباره مذاکرات وین به «فردا» گفت: «علی‌رغم تأخیر شش‌ماهه‌ای که در روند مذاکرات به وجود آمد و هزینه‌ای را تحمیل کرد اما آغاز دوباره مذاکرات گام مثبتی است اما فاصله زیادی بین مواضع طرفین وجود دارد. ایران می‌گوید که کلیه تحریم‌ها باید لغو شود و آمریکا و اروپایی‌ها به تعهداتشان بازگردند و از سوی دیگر راستی‌آزمایی هم در کار باشد. آنها هم می‌گویند ایران باید سطح بازرسی‌ها را افزایش دهد، به تعهداتش برگردد».

او ادامه داد: «اینکه آمریکا می‌گوید تمایل به بازگشت به برجام دارد، نشان از پیام مثبت این کشور است. طرفین مذاکره سعی می‌کنند به خواسته‌های حداکثری‌شان دست یابند اما در مذاکره خواسته صددرصدی محقق نمی‌شود و آنچه رخ می‌دهد میانگینی از خواسته‌های هر طرف است. حالا در این شرایط نباید انتظار داشت که به سرعت توافق نهایی حاصل شود و حتی اگر قرار باشد مسئله در برجام کم یا زیاد شود که حتما مسیری طولانی را می‌طلبد».

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی درباره موضع تازه ایران باتوجه به گسترش ارتباطاتش با روسیه و چین، بیان کرد: «گسترش ارتباط با روسیه و چین اقدام خوبی بود که انجام شد اما کافی نیست زیرا در دنیای کنونی نمی‌توان با بخشی از دنیا ارتباط داشت و با بخش دیگر قطع رابطه کرد. علاوه بر این چین و روسیه هم قادر نیستند خارج از مناسبات اقتصادی بین‌المللی با ایران کار کنند که اگر می‌توانستند، چین پول‌های بلوکه‌شده ایران را آزاد می‌کرد. همین حالا ذخایری از ایران در روسیه وجود دارد یا عراق پول‌های ایران را نمی‌دهد. هند، کره و ژاپن هم به همین شکل. از سوی دیگر 1+5 به نوعی نمایندگی شورای امنیت را دارند که در این ترکیب روسیه و چین هم حضور دارند و توافق با این کشورها به نوعی توافق با شورای امنیت است».

او افزود: «این نگاه نادرست است که برجام احیا نشود، هیچ تأثیری در مناسبات اقتصادی ما نخواهد داشت؛ همان‌طور که این ادعا که اگر برجام احیا شود همه مشکلات ایران حل می‌شود هم نادرست است. برجام می‌تواند به حل مشکلات کمک کند و باعث بهبود وضعیت اقتصادی شود اما رفع مشکلات اساسی در گرو اصلاح ساختارهای اقتصادی و مدیریت داخلی است».

محبعلی همچنین رباره احتمال رفتن پرونده ایران در صورت شکست مذاکرات تصریح کرد: «این احتمال وجود دارد و اگر مذاکرات شکست بخورد و آژانس و شورای حکام گزارش‌هایی به ضرر ایران بدهند، ممکن است که پرونده هسته‌ای ایران بار دیگر به شورای امنیت برود».

او در پایان در پاسخ به این پرسش که در صورت رفتن پرونده ایران به شورای امنیت آیا می‌شود بر حق وتوی روسیه و چین حساب ویژه‌ای باز کرد یا خیر، گفت: «تجربه نشان داده است که این دو کشور در موضوع هسته‌ای برخلاف نظر جمعی شورای امنیت کاری نمی‌کنند زیرا همه کشورهای قدرتمند دنیا نمی‌خواهند کشوری خارج از اراده آنها صاحب سلاح هسته‌ای شود. افزون بر این همه اعضای دارای حق وتو خود را ملزم به حمایت از اسرائیل می‌دانند و در این موضوع هم توافق دارند؛ چه آنکه مشخصا درباره برجام باید گفت اگر آنها به این نتیجه برسند که ایران از تعهدات برجامی‌اش سربازمی‌زند، پرونده به طور مستقیم به شورای امنیت می‌رود و حتی نیازی به رأی‌گیری نیست و در واقع اصلا وقت به استفاده یا عدم استفاده از حق وتوی روسیه و چین نمی‌رسد».