اشتباهات سیاست خارجی آمریکا

عضو هیات علمی دانشگاه تهران و کارشناس مسائل آمریکا: دونالد ترامپ در زمان ریاست جمهوری‌اش هیچ اهمیتی به همکاری و هماهنگی با هم پیمانان خود نمی داد اما یکی از اهداف جو بایدن رییس جمهور کنونی آمریکا در حوزه سیاست خارجی ترمیم این دیدگاه است. این همان سیاست های کلانی است که ترامپ بر علیه کشورهایی همچون چین، روسیه و ایران دنبال می کرد. 

این در حالی است که، دولت بایدن معتقد است تنها ماندن آمریکا در میان هم پیمانان خود از دلایل مهمی است که سیاست های ترامپ و برنامه هایی که بر علیه سایر کشورها طراحی و برنامه ریزی کرده بود نتیجه خوبی در بر نداشت و همین امر بود که نتوانست در این زمینه موفق عمل کند. 

حال پریزیدنت بایدن بر این باور است؛ ائتلاف‌هایی که در گذشته وجود داشت را می‌تواند با برنامه ریزی و طراحی برنامه های مختلف زنده کند. برگزاری اجلاس مجازی دموکراسی نیز پیرامون همین اهداف طراحی و شکل گرفته شده است.

 با کمی دقت و توجه در سابقه کشورهای دعوت شده به این اجلاس می توان پی برد که آنها هیچ کدام در حوزه حقوق بشر سابقه خوبی ندارند و در این زمینه دچار چالش های بزرگی هستند.  

در این راستا می توان به حادثه ای که چند روز پیش در آمریکا رخ داده است، اشاره کرد. در این حادثه جوانی به سوی مردمی که علیه نژادپرستی تظاهرات کرده بودند، اسلحه می کشد. در این حمله یک نفر کشته و یک نفر دیگر زخمی می شود اما نکته قابل تامل این است که وقتی پلیس ضارب را می بیند، رهایش می کند و از بازداشت و دستگیر شدن این فرد خبری نبود.

فیلم این حادثه در فضای مجازی پخش می شود. تحت فشار افکار عمومی ضارب حادثه فوق دستگیر می شود اما او خیلی زود تبرئه شد. چنین حوادثی که ضد حقوق بشری رخ می دهد را می توان در آمریکا بسیار مشاهده کرد. 

آمریکا نه تنها در سیاست های خارجی خود دچار مشکلات بسیاری همانند ماجراهای اخیر در افغانستان است بلکه در مسائل داخلی خود پیرامون حقوق ضد بشری نیز دچار چالش های بزرگی است. 

عملکرد دولت آمریکا در مورد تحریم هایی که در سطح بین الملل انجام داده است و ترورهایی از جمله ترور سردار سلیمانی که طراحی، برنامه ریزی و اجرا کرده است، کم نیست. از طرفی آمریکا ادعای دموکراسی و رهبری کشورهای دموکراتیک را دارد. 

مردم آمریکا به سیاست های دولت خود اهمیت بسیاری می دهند و افراد کمی هستند که به سیاست های داخل کشورشان دقت کنند و متوجه وضعیت کنونی موجود نشوند. اگر فردی متوجه این جنایت ها نشود خواستار توجه به حقوق بشر نیست. جنایت های آمریکا در گذشته چنان گسترده بوده است که افراد معمولی و با دقت بسیار کم متوجه ماهیت آن می شدند.

ایران سیاست های خارجی کشور آمریکا را نقد می کند و با گروه های تروریستی که توسط آمریکا حمایت می شوند، مبارزه می کند و البته در این زمینه هم موفق بوده است. 

حمایت از تروریست ها یک نمونه از رفتار و گفتار دوگانه آمریکا است یعنی از طرفی ظاهرا به دنبال ایجاد دموکراسی در جهان است و از سوی دیگر مشاهده شد که با آقای عبدالمهدی- نخست وزیر عراق در زمان جو بایدن چطور رفتار کردند که البته منتخب مردم عراق هم بود.  

آمریکا زمانی که می خواست در سیاست های خارجی مستقل تر باشد و با کشور چین قرارداد ببندد، روابطش را با ایران کاهش نمی داد و با اسرائیل ارتباط برقرار نمی کرد. باید توجه داشت که کشورها و رهبرانی که می خواهند مستقل باشند و دغدغه منافع ملی کشور خودشان را دارند به طور قطع آمریکایی ها رابطه خوبی با آنها ندارند.

آمریکایی ها ایران را به دلایل مختلف تحریم کرده اند از جمله در حوزه حقوق بشر به این بهانه که در کشور ما این مهم رعایت نمی شود در حالی که آنها اجازه نقل و انتقال پول کشور برای خرید واکسن را نمی دهند. 

باید توجه داشت که درصد بسیاری از مردم کشور افغانستان با گرسنگی مواجه هستند و امروز فقر در این کشور بیداد می کند به طوری که پدر و مادرها به فروش فرزندان شان روی آورده اند و حاضرند که آنها را به چشم سرمایه برای تهیه غذا ببینند. این در حالی است که افغانستان در آمریکا ۹ میلیارد دلار سرمایه دارد که البته آمریکا به دلایل سیاسی و به بهانه عدم اجرای حقوق بشر در این کشور حاضر به پرداخت حتی یک دلار از آن را به نهادهای دولتی و بین المللی نیست. قابل توجه است که فعالان و متخصصان می توانند با این بودجه در زمینه ریشه کنی فقر در افغانستان فعالیت کنند.

شخصیت های آمریکایی همانند پرزیدنت جو بایدن، شاهد فقر در افغانستان هستند اما درصدد حل این مشکل و معضل نیستند و این امری است که خود، ضد حقوق بشر است.  

جهان با چنین موجوداتی مواجه است که کوچکترین دغدغه ای در حوزه اخلاق ندارند و برای رسیدن به اهداف خود در حوزه سیاست شان هر جنایتی را علیه میلیون ها انسان انجام می دهند.

در بحث ویروس کرونا همچنان آمریکا در رتبه اول کشته شدگان نشسته است. این آمار نشان دهنده یک مشکل ریشه ای است و یک تفکر لبیرالیسم اجتماعی است چرا که دولت اعتقادی به حمایت از قشرهای ضعیف جامعه را ندارد. جامعه آمریکا به خدمات و امکانات پزشکی دسترسی آسانی ندارند و دولت در این زمینه احساس تکلیفی نسبت به جامعه خود ندارد.

یکی از اعتقادات آمریکا این است که قشر اجتماعی ضعیف باید از بین برود و تنها افرادی که قوی تر هستند حق زندگی دارند. این مشکل کنونی و مهم جامعه آمریکا است و این تفکر باعث پیش آمدن چنین وضعیتی از درگیری با ویروس کرونا در کشور آمریکا است.

حال باید دید اجلاس مجازی دموکراسی در راستای ایجاد هماهنگی با کشورهای همسایه آمریکا پیرامون دموکراسی برگزار می شود؟/فارس