ماجرای خبر جعلی علیه انسیه خزعلی از کجا آغاز شد؟

جمعه هفته گذشته (28 آبان؛ 19 نوامبر) عکس‌نوشت جعلی با متن وقیحی به نقل از خانم انسیه خزعلی معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهور درباره مسئله فرزندآوری و روابط زناشویی در توییتر دست به دست شد که سازندگان این مطلب جعلی برای القای مستند و رسمی بودن این اظهارنظر، به جعل لوگوی تسنیم و انتشار مطلب به نام این خبرگزاری روی آورده بودند.

پیرو این اتفاق و علیرغم آنکه با توجه به فعالیت سازمان‌دهی شده گروهک منافقین در توییتر و همچنین ورود تیم‌هایی از عربستان سعودی برای شایعه پراکنی درباره ایران، چنین مسائلی بویژه طی ماه‌های گذشته به یک روند معمول تبدیل شده بود، اما خبرگزاری تسنیم بار دیگر این موضوع را به صورت مصداقی تکذیب کرد و از مخاطبان خواست که همچون همیشه برای اطلاع از صحت و سقم انتساب یک مطلب به تسنیم، ابتدا آن را در صفحات رسمی تسنیم در فضای وب و همچنین فضای مجازی جستجو کنند.

در این تکذیبیه که با تیتر "تکذیب یک جعل آماتور درباره تسنیم و اظهارنظر خانم خزعلی" منتشر شد، آمده بود: " از ساعاتی پیش یک اظهار نظر جعلی از خانم خزعلی معاون امور زنان و خانواده رییس جمهور درباره موضوع افزایش جمعیت‌ در برخی اکانتهای فضای مجازی منتشر شده که نگاهی به طراحی، فونت، لوگو و جستجوی اصل خبر که هیچگاه در تسنیم منتشر نشده نشان میدهد که تا چه حد این اقدام جعلی به نحو آماتور، ناشیانه و فریبکارانه انجام شده است.

مدتهاست کمپین‌هایی بخصوص از خارج از کشور و مرتبط با منافقین اخباری را با عنوان و لوگوی بعضی رسانه‌های ایرانی جعل و منتشر می‌کنند و پیشتر نیز از مخاطبان گرامی خواسته شده است که در مواجهه با این اخبار مشکوک ابتدا اصل ماجرا را از طریق جستجو در خود تسنیم بررسی کنند.

با توجه به نکاتی که درباره ظاهر این خبر گفته شد، جعلی بودن آن بسیار آشکار است با این حال با توجه به سوال برخی مخاطبان محترم، این پیام برای تکذیب رسمی منتشر می‌شود.

ضمن تشکر از مخاطبانی که خودشان از جعلی بودن این مطلب از طریق جستجو در تسنیم اطمینان حاصل کرده و اطلاع‌رسانی کردند، اقدام برخی افراد که خود را فعال سیاسی و اجتماعی هم می‌دانند اما روی این جعلیات تحلیل و تفسیر و اتهام زنی به خانم خزعلی را پیش گرفتند هم بیش از هرچیز عجیب و مایه‌ی تاسف فراوان است."

بررسی و جستجو در سابقه انتشار این عکس‌نوشت جعلی در توییتر نیز نشان می‌دهد که ماجرا سرمنشأ بیرونی دارد و ابتدا اکانت‌های تازه تاسیسی که شعار سلطنت‌طلبانه سر می‌دهند، چنین مطلبی را در توییتر منتشر کرده‌اند.  وقتی بر مبنای جستجوی خود توییتر، به نخستین توییتها در این باره در تاریخ 19 نوامبر 2021 مراجعه می‌کنیم، اکانتهایی مثل "بچه ناخلف گرشاسب"، "  (هرج و مرج مطلق) Absolute Chaos"، "حشاشین" و اکانتهایی مشابه آنها به چشم می‌خورد که قریب به اتفاق آنها در بخش Bio عنوانهایی مثل برانداز و سلطنت‌خواه را قید کرده‌اند.

غیر از منشأ بیرونی، یک نگاه ساده به ابعاد خبر و فرم  و محتوای آن و همچنین جستجوی ساده‌تر درباره آن می‌توانست برای هر تحقیق‌کننده‌ای این اطمینان را ایجاد کند که مطلب نه حتی تقطیع و تحریف یک اظهارنظر، بلکه از اساس و پایه جعلی است. کما اینکه بعضی اکانتهای توییتری داخلی با اشاره به مصداقهای مشابه قبلی، این کذب بودن را هشدار دادند.

نمونه‌ای از اخبار جعلی که طی هفته‌ها و ماه‌های گذشته با جعل لوگوی رسانه‌هایی مثل فارس، شرق، تسنیم و ... منتشر شده بودند. آقای صدرا محقق در توییتر خود به جعلی بودن این اخبار اشاره کرده بود

با این حال عملکرد برخی اکانتهای مجازی در داخل کاملاً قابل تامل و مشکوک به نظر می‌رسد؛ به نحوی که اگر این حساب‌های کاربری که از قضا ادعای درک سیاست و رسانه هم دارند، چنین مطلبی را بازنشر نمی‌کردند احتمالاً این موضوع در داخل کشور چندان جدی گرفته نمی‌شد و یا دست‌کم اینقدر دیده نمی‌شد.

آقای عبدالرضا داوری مشاور سابق احمدی‌نژاد یکی از این افراد است. او بدون آنکه موضوع را بررسی کند- و شاید هم علیرغم بررسی اولیه- به انتشار همان عکس‌نوشت جعلی سلطنت‌طلبها اقدام کرده و تفسیر شرم‌آوری هم برای آن نوشته بود. عبدالرضا داوری البته مدتی بعد رسماً اعلام می‌کند که این عکس نوشت جعلی بوده، امّا در همین فاصله تعداد قابل توجهی از افراد بر مبنای همان ادعای او، تفاسیری ارائه کرده بودند و آقای داوری بدون عذرخواهی، صرفاً اعلام کرد که این مطلب جعل بوده است.

اما درباره آقای محمدعلی ابطحی رئیس دفتر آقای خاتمی در دوران ریاست‌جمهوری‌اش، وضعیت بدتر نیز هست. آقای ابطحی اوایل آغاز ماجرای کرونا تجربه مشابهی در گاف توییتری داشته و آن موقع نیز فریب منافقینی را خورده بود که با جعل لوگوی تسنیم اعلام کرده بودند آقای خاتمی بر اثر کرونا درگذشته است. در همان زمان به آقای ابطحی از سوی خبرنگاران تسنیم تذکر داده شد که قبل از دمیدن به هر مطلبی باید آن را بررسی کند و او نیز در صفحه توییتر خود به جعلی بودن آن خبر نیز اعتراف کرد امّا جالب اینجاست که ایشان از اینکه در برهه‌های مختلف اطلاعات دروغین به مخاطبانش بدهد چندان آزرده خاطر هم نمی‌شود و رفته رفته به این ژانر خو گرفته است، چه آنکه در همین ماجرای اخیر حتی حاضر به اذعان به جعلی بودن مطلب هم نشد.

به نظر می‌رسد با توجه به تکرار این موارد بخصوص از ناحیه افراد فوق و با عنایت به اصرار آنها به کمک در پیشبرد اهداف جعل‌کنندگان لوگو رسانه‌های رسمی، مدعی‌العموم می‌تواند در این موارد ورود کرده و از افرادی که از این طریق به آنها ظلم جدی می‌شود اعاده حیثیت کند./ تسنیم