روزنامه اصلاح‌طلب چشم‌انداز مذاکرات وین را مثبت خواند

یک روزنامه اصلاح‌طلب، چشم‌انداز مذاکرات وین را با توجه به قدرتمند شدن ایران، مثبت خواند.

دنیای اقتصاد به قلم دکتر ابراهیم متقی استاد دانشگاه نوشت: رئیسی در رقابت‌های انتخاباتی از مفهوم «دولت قوی» برای تامین حقوق اجتماعی و اقتصادی جامعه ایران یاد کرد.رئیسی به این موضوع‌ اشاره داشت که دولت قوی از ابزارها و قابلیت‌های بیشتری برای تحقق اهداف سیاسی ایران برخوردار خواهد بود. ویژگی اصلی دولت قوی در تفکر ابراهیم رئیسی بر اساس به‌کارگیری سازوکارهای کنش چندجانبه و چندجانبه‌گرایی رقابتی برای اعمال فشارهای سازنده، حقوقی و بین‌المللی به آمریکا در جهت اجرای تعهدات برجامی خود بوده است. یکی از شاخص‌های اصلی دولت قوی را باید در «تولید قابلیت برای چانه‌زنی» دانست .ایران به گونه تدریجی در فضای تحریم‌های اعاده شده توانست موقعیت خود را ارتقا دهد. در این ارتباط، می‌توان به افزایش ظرفیت غنی‌سازی ۶۰ درصدی ایران و فعال شدن سایت فردو‌ اشاره کرد. سانتریفیوژهای جدید ایران از قابلیت سرعت بخشیدن به توان غنی‌سازی برخوردارند.

دولت روحانی تلاش داشت تا از طریق معادله اروپا و جداسازی اروپا از آمریکا به نتایج و مطلوبیت موردنظر خود در جهت کاهش تحریم‌ها برسد، چنین رویکردی، نتیجه مطلوب را به همراه نیاورد. بر اساس چنین رویکردی بود که دولت رئیسی از سازوکارهای مربوط به چندجانبه‌گرایی متوازن در قالب «اتحادیه اروپا»، «چین» و «روسیه» بهره گرفت تا بر اساس چنین رویکردی اولا انگاره پایبندی ایران به قواعد برجام حفظ شود، ثانیا ایالات متحده به این موضوع واقف شود که ایران در تنهایی دیپلماتیک قرار نداشته و فشارهای متنوعی بر سیاست جدایی‌طلبانه آمریکا از برجام وارد شود.

ایران از سازوکارهای موازنه قدرت از طریق بازدارندگی برای حفاظت از دیپلماسی و برجام بهره می‌گیرد. یکی از شاخص‌های قدرت ایران را می‌توان ارتقای قابلیت بازدارندگی دانست. به هر میزان کشوری از قدرت بازدارنده بیشتری برخوردار باشد، در دیپلماسی جهانی آمادگی بیشتری برای چانه‌زنی خواهد داشت. ارتقای قابلیت بازدارندگی ایران را می‌توان یکی از پشتوانه‌های اصلی دیپلماسی هسته‌ای در مذاکرات دانست. تداوم دیپلماسی وین به این دلیل امکان‌پذیر است که ایران از «سازوکارهای بازتولید موازنه قدرت» در حوزه‌های نظامی و فنی بهره می‌گیرد.

بر اساس چنین نشانه‌هایی است که ایران تلاش دارد تا شکل جدیدی از کنش دیپلماتیک را در دستور کار دیپلماسی هسته‌ای خود و در روند مذاکرات وین قرار دهد. واقعیت آن است که تاکنون نگرش ایران برای کاهش تعهدات برجامی به‌عنوان بخشی از سیاست پایبندی به تعهدات برجامی بوده است. برای عبور از چالش‌های پیش روی مذاکرات برجام، ایالات متحده باید نخستین گام در ارتباط با پایان دادن به تحریم‌ها را بردارد. مذاکرات برجامی بدون اجرای تعهدات پیشین بازیگران امکان‌پذیر نخواهد بود./کیهان