طبق اعلام علی باقری مذاکره کننده ارشد ایران در گفت وگوهای هسته ای و سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه کشورمان، ظرف امروز و فردا باید تاریخ دقیق آغاز دور جدید مذاکرات وین اعلام شود. بر اساس شنیده های خراسان این زمان اواخر نوامبر(اوایل آذر) خواهد بود و احتمالا با نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی همزمانی خواهد داشت .در آستانه این اعلام، طرف های این مناقشه به خصوص آمریکا و ایران همچنان در حال جدال های لفظی هستند و پاسخ یکدیگر را در رسانه ها می دهند. حسین امیرعبداللهیان وزیرخارجه کشورمان که خبر کرونایی شدن او روز دوشنبه اعلام شد در توئیت از محل قرنطینه خود خطاب به آمریکا هشدار داد: «ما به دقت رفتار آقای بایدن را می سنجیم. هدف «مذاکره»، حرف زدن محض نیست بلکه توافق ملموس و احترام به منافع متقابل است». وی در این توئیت با بیان این که کاخ سفید در خواست مذاکره با ایران را مطرح می کند و ادعای آمادگی بازگشت به برجام را دارد ولی همزمان تحریم های جدید علیه افراد و شرکت های ایرانی اعمال می کند، نوشت: «۱+۴ برای مذاکره مبتنی بر رعایت منافع و حقوق متقابل آماده باشد». ادعاهای اخیر رئیس جمهور آمریکا در خصوص پایبند ماندن به برجام و خارج نشدن مجدد از آن و از سوی دیگر انداختن توپ در زمین ایران و متهم کردن تهران به این که با وقت کشی و پیشرفت در برنامه هسته ای خود به دنبال باج گیری است در حالی است که هم مقام های فعلی آمریکا در خصوص توافق مواضع متناقضی را مطرح می کنند و هم این که در داخل آمریکا جمهوری خواهان بایدن را فاقد داشتن اختیار بازگشت به برجام به همان صورتی که در سال 2015 به امضا رسید، می دانند. در این خصوص به مواضع «تد کروز»، نماینده جمهوری‌خواه ایالت تگزاس اشاره می شود که در پیامی در توئیتر نوشت: «جو بایدن از هیچ اختیار قانونی برای دادن چنین تعهدی برخوردار نیست. هر توافقی با ایران چنان چه به تأیید سنا نرسد و به معاهده تبدیل نشود - چیزی که بایدن می‌داند اتفاق نخواهد افتاد - بار دیگر توسط هر رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه دیگری در آینده پاره خواهد شد.» این اظهارات تد کروز، نماینده جمهوری‌خواه ایالت تگزاس با واکنش قاطع سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه کشورمان روبه رو شد. وی ساعتی پس از انتشار توئیت کروز، در صفحه توئیتر خود نوشت: جهان به سرکش بودن شما واقف است. هر چند «مارک دابوویتز» مدیرعامل لابی صهیونیستی «بنیاد دفاع از دموکراسی» که یکی از مشاوران دولت سابق آمریکا در امور ایران بود هم در واکنش به وعده بایدن نوشت: «وعده بایدن، کاملاً بی‌ارزش است مگر آن که با رضایت و توصیه سنا به تصویب برسد و به معاهده تبدیل شود.»
آن سوی «پایبندی در برابر پایبندی» سالیوان
اظهارات تند کروز در حالی است که از سویی به فرض این که دولت بایدن در ادعاهای خود مبنی بر احیای برجام هم صادق باشد با توجه به این که دموکرات ها اکثریت مطلق در سنا را ندارند قطعا این توافق رای نخواهد آورد ضمن این که مقام های آمریکایی در مواضع خود درباره برجام به مواردی اشاره می کنند که روشن می کند منظور آنان از احیای برجام همان توافق قبلی نیست و مضاف بر این، این مقام ها تصریح کرده‌اند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» برای پرداختن به دیگر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقه‌ای استفاده کنند. جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید در این خصوص می گوید: رویکرد ما تلاش برای بازگشت به «پایبندی در برابر پایبندی» در خصوص برجام بوده که معنای آن، تمرکز بر مجموعه ای از مسائل و سپس استفاده از آن به عنوان مبنایی برای رسیدگی به طیف کاملی از نگرانی هاست. اولویت فوری، بازگرداندن محدودیت های هسته ای است زیرا پس از انجام این کار، در موقعیت بهتری برای مقابله با دیگر مسائل خواهیم بود. نتیجه این که دولت بایدن برای رسیدن به چنین هدفی ریل گذاری کرده و با وجود اعتراف به شکست خوردن اهرم فشار حداکثری و تحریم های یک جانبه دولت ترامپ، به همین اهرم ها متوسل شده است و البته در شرایطی که اهرم نظامی به رغم لفاظی های مقام های رژیم صهیونیستی از درجه انتفاع خارج شده، برای دستیابی به اهداف خود چیزی جز توسل به همین ابزار ندارد، هر چند که این ابزار کارآیی خود را از دست داده است. در چنین شرایطی است که به نظر می رسد ایران با درک درست از شرایط حاکم بر میدان دیپلماسی، وارد چرخه ای نمی شود که قرار است همان نتیجه ای را داشته باشد که برجام دچار آن شد و بر همین اساس بر توافق به صورت قبلی و تضمین و تلاش های اعتمادساز کاخ سفید برای بازگشت به تعهدات هسته ای مانند آزادکردن بخشی از دارایی های بلوکه شده ایران تاکید می ورزد. البته به نظر می رسد دموکرات ها سعی می کنند که با اجماع سازی و حرکت های نمایشی خود از جمله به پرواز در آوردن هواپیماهای بی 52 ، تهران را مرعوب و وادار کنند که از حقوق هسته ای خود صرف نظر کند در حالی که این تحرکات پیش از این باشکست روبه رو شده و دولت بایدن هم با توجه به تغییر محیط بین المللی هرگز قادر نخواهد بود که علیه تهران اجماع سازی کند.
ایران در خصوص احیای برجام با استدلال منطقی برخورد کرده و جامعه بین الملل بهانه ای ندارد که بخواهد تهران را در خصوص آن مقصر جلو دهد و بر همین اساس هم سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در حاشیه نشست گروه 20 در رم، حمایت کشورش از بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران را به همان شکلی که امضا شده بود - بدون اضافه شدن یا برداشته شدن مفادی- ابراز کرد. در هر حال بیش از سه سال است که دولت آمریکا از برجام خارج و تحریم های یک جانبه ای را علیه تهران به منظور متوقف کردن برنامه هسته ای کشور برقرار کرده و سوال این جاست که آیا این تحریم ها توانسته جلوی پیشرفت این برنامه را بگیرد؟ پاسخ این سوال به اذعان مقام های آمریکایی منفی است و اگر قرار است این اهرم های شکست خورده همچنان در دستور کار دولت آمریکا باشد، قطعا برنامه هسته ای ایران به راه خود ادامه خواهد داد و آمریکا و متحدانش با گذشت زمان ناچار خواهند شد یا امتیازات بیشتری را بدهند یا این که با ایران به عنوان یک قدرت هسته ای کنار بیایند./ خراسان
دیدگاه تان را بنویسید