نبض مذاکرات برجامی همچنان در دست تهران

گروه سیاسی فردا: پروسه تصمیم گیری دولت سیزدهم برای زمان از سرگیری مذاکرات برجامی گام به گام جلو می رود هر روز که ابعاد جدیدی از این تصمیم نمایان می شود، بیشتر می توان به این نتیجه رسید که تغییر فاز ایران در موضوع مذاکرات مشهود و مبرهن است.

ترکیب تیم مذاکره کننده

وقتی علی باقری به عنوان معاون سیاسی وزارت خارجه انتخاب شد، این به معنی پایان عضویت عباس عراقچی در تیم مذاکره کننده تلقی شد اما پس از انتصاب او به دبیری شورای راهبردی روابط خارجی مشخص شد همراهی‌اش با تیم مذاکره کننده تداوم خواهد داشت. به نظر می رسد ترکیبی از افراد جدید و باتجربه قرار است موضوع گفتگوهای برجامی را به پیش ببرند.

نقطه آغاز ازسرگیری مذاکرات

مهمتر از تصمیم گیری درباره ترکیب تیم مذاکره کننده، به نظر می رسد ایران بعد از تجربه 6 دور مذاکره برجامی وین در زمان دولت حسن روحانی قصد دارد از نقطه دیگری به موضوع ورود کند. نقطه‌ای که روز گذشته امیرعبداللهیان در جلسه غیرعلنی مجلس از آن رونمایی کرد. بنا به گفته وحید جلال‌زاده رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه تأکید کرده «مذاکرات هسته‌ای از نقطه‌ای آغاز خواهد شد که ترامپ از آن خارج شد». این جمله حاوی پیام مهمی به واشنگتن است و آن اینکه طرفی که باید نخست تصمیم سخت خود را بگیرد، آمریکاست نه ایران.

صحبت های امروز خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه بیشتر ابعاد این موضوع را روشن کرد وقتی که گفت «گفت‌وگوهای پنجشنبه هفته گذشته خوب و سازنده بود و نکاتی به انریکه مورا منتقل و توافق شد در چند روز آینده در بروکسل این گفت‌وگوها ادامه یابد و این توافق دوسویه بوده و قطعا موضوعات، چالش‌ها و موانعی که شش دور مذاکرات در وین به نتیجه نرسید باید در حین این گفتگوهایی که انجام می‌شود مورد رایزنی قرار بگیرد.» در واقع تصمیم تهران آن است که برجامی مذاکرات هسته‌ای با گروه 1+4 دنبال ‌شود و اگر آمریکا درصدد پیوستن به این گروه است باید تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند و به تعهداتش پایبند باشد.

تغییر فاز آمریکا برای مذاکرات

ایران همواره اعلام کرده نمی‌خواهد مذاکرات هسته‌ای فرسایشی باشد و بلکه خواستار تعیین جدول زمانی در این خصوص است.  دولت حسن روحانی به محض روی کار آمدن دولت بایدن برای احیای برجام خیلی شور و شوق از خود نشان داد، همین مسئله موجب شد آمریکایی ها حس کنند که نبض معادلات آنهاست اما به نظر می رسد دولت رئیسی سناریوی دقیقی را برای پیگیری مذاکرات طراحی کرده و در اولین گام نیز به طرف آمریکایی نشان داد که «کت تن کیست».

در این موضوع احیای برجام شاید همه طرف ها دیدگاه خود را داشته باشند اما بر این موضوع همه اشتراک نظر دارند که خروج ترامپ از برجام خطایی بزرگ و غیرقابل کتمان بود که بدون توجه به قواعد بازی، از موضع قلدری به زیر میز زد و تحریم های غیرقانونی را یکجانبه علیه ایران اعمال کرد، حالا آمریکا نمی تواند میراث ترامپ را اهرم فشار بر ایران قرار دهد بلکه باید از نقطه خروج ترامپ از برجام دوباره به مسیر گفتگوها وارد شود.

محمدجواد نوبندگانی درباره نگاه آمریکا به وضعیت جدید در حوزه مذاکرات گفت«در یکی، دو ماه گذشته طرف آمریکایی هم نرمش‌هایی به خرج داده است از جمله اینکه دیگر خیلی تاکید نمیکند که مسائل منطقه‌ای هم در مذاکرات گنجانده شود. موضوع دوم هم ارتباط رابرت مالی با مقامات کره‌ای درباره پول‌های ایران است که در چارچوب درخواست آقای امیرعبداللهیان است اگرچه شاید همه پول و مبلغ عنوان شده نباشد اما نشانه مثبتی بود. مطلب سوم هم این است که مثل گذشته تهدیدهای پنهان و آشکار نظامی در لحن مقامات آمریکایی نیست. موضوع دیگر هم چراغ سبز آمریکایی‌ها به عربستان برای مذاکره با جمهوری اسلامی است. چون از زمان دکتر ظریف که بارها اعلام آمادگی کرده بود، شاهد انتظار ریاض برای چراغ سبز واشنگتن بود. الان به اعتراف هر دو طرف مذاکرات خوب و رو به جلویی در جریان است که نشانه دیگری از نرمش طرف مقابل در مسائل منطقه‌ای است».

حال باید منتظر ماند و دید مذاکرات بروکسل به کجا می رسد. اگر دود سفید از محل آن گفتگوها بیرون آید شاید بتوان گفت قطار مذاکرات برجامی پس از چند ماه توقف دوباره روی ریل خود قرار خواهد گرفت و به حرکت در می آید.