آیا ایران به صلح با صدام در سال 1360 پاسخ منفی داد؟

در پی درگذشت ابوالحسن بنی صدر برخی رسانه های فارسی زبان خارج از کشور مصاحبه هایی از وی منتشر کرده اند که در آنها این ادعا مطرح می شود که در سال 1360 صدام حسین با صلح با ایران موافقت کرده بود، اما سران جمهوری اسلامی ایران با چنین تصمیمی مخالفت کردند.

بنی صدر در مصاحبه خود با یک شبکه فارسی زبان مدعی شد: «در فروردین 60 دو هیئت به ایران آمدند؛ یک هیئت از جنبش غیرمتعهدها و یک هیئت از سازمان کشورهای اسلامی؛ در هیئت سازمان کشورهای اسلامی هشت نفر بودند. در جلسه مشترکی که {آیت الله} خامنه ای و {شهید} رجایی بودند، آنها گفتند کاری که ارتش ایران انجام داد حماسه نبود، معجزه بود..» بنی صدر در ادامه این ادعا را مطرح کرد که «در خرداد 60 قرار بود هیئت غیرمتعهدها پاسخ مثبت صدام را بیاورد و جنگ تمام شود. صدام پاسخ مثبت داد. {امام} خمینی هم موافق بود. آنها ({آیت الله هاشمی} رفسنجانی، {آیت الله} خامنه ای، {شهید} رجایی، سران حزب جمهوری اسلامی و گردانندگان سپاه) کودتا کردند و یک دلیلش این بود که جنگ ادامه پیدا کند و جنگ را نعمت دانستند؛ {امام} خمینی موافق بود در آن مقطع جنگ تمام شود و گفت جنگ را تمام کنید ولی اسمش را صلح نگذارید.»

پاسخی به ادعای بنی صدر: آیا ایران به صلح با صدام در سال 1360 پاسخ منفی داد؟

سردار حسین علایی در یادداشتی که در اختیار جماران قرار داد، به این ادعا پاسخ داده است:

آقای بنی صدر در اوایل سال ۱۳۶۰ که رئیس جمهور بود چنین مطلبی را نگفته است. او می توانست این موضوع را در روزنامه انقلاب اسلامی که خودش آن را منتشر می کرد مطرح کند و به این ادعا بپردازد و طرح غیر متعهدها را برای ختم جنگ بیان کند. از طرفی هیئت غیرمتعهدها نیز تا کنون چنین ادعایی را مطرح نکرده است.

صدام همیشه فقط خواهان آتش بس در جنگ بود ولی هیچگاه در حین جنگ معاهده ۱۹۷۵ را نپذیرفت و از خاک ایران نیز هرگز با اختیار خود عقب نشینی نکرد بلکه با عملیات های انجام شده پس از فرار بنی صدر از ایران، مجبور به رها کردن اراضی اشغالی ایران شد. او حتی پس از آزادسازی خرمشهر نیز حاضر به پذیرش معاهده ۱۹۷۵ برای ختم جنگ نشد.

در فروردین ماه سال ۱۳۶۰ ، عراق بیش از ۱۵۰۰۰ کیلومتر مربع از خاک ایران را در اشغال داشت و بنابراین در موضع برتر بسر می برد. بنابراین بعید است صدام حسین در چنین شرایطی حاضر به پذیرش معاهده ۱۹۷۵ که خود وی چهار روز قبل از شروع جنگ آن را ملغی اعلام کرده بود، بشود.

به هر حال بنی صدر فرمانده کل قوا و رئیس جمهور بود و قدرت بیشتری از سران حزب جمهوری اسلامی داشت.

او همانطور که غائله ۱۴ اسفند سال ۱۳۵۹ را براه انداخت، اگر چنین پیشنهاد صلحی را در اختیار داشت می توانست به اطلاع مردم برساند و سر و صدای زیادی در کشور به راه بیندازد.

در هر حال غیر از بنی صدر هیچیک از مسئولین کشور از جمله امام خمینی و نخست وزیر و دیگران تا کنون چنین ادعایی را تأیید نکرده اند.

منابع خارجی از جمله سران غیرمتعهدها نیز مدعی چنین طرحی برای خاتمه جنگ نشده اند.

آنچه تا کنون همه بر آن متقفند این است که صدام فقط خواهان آتش بس و سپس مذاکره برای انعقاد قرارداد جدید مرزی با ایران بوده است. او عقب نشینی از خاک ایران و پذیرش معاهده ۱۹۷۵ الجزیره را قبول نداشت تا اینکه دو سال بعد از خاتمه جنگ و پس از حمله به کویت در سال ۱۳۶۹ مجبور به پذیرش آن شد./ منبع: جماران