نمره قبولی به مجلس

گروه سیاست سایت فردا - محسن کوهکن، فعال سیاسی اصولگرا و نماینده پیشین مجلس در یادداشتی اختصاصی برای «فردا» نوشت:

انتقادهایی که این روزها از سوی برخی رسانه‌ها به مجلس یازدهم وارد می‌شود، بررسی دقیق‌تر و ارزیابی منصفانه عملکرد این قوه را ضرورت می‌بخشد. برای این کار نیز باید توجه داشت که مجلس یازدهم هنوز در ابتدای راه است و اگر قرار به ارزیابی آن در یک بازه زمانی یک سال و نیمه باشد، باید آن را با عملکرد سایر مجالس در همین بازه زمانی قیاس کرد. 

ضمن اینکه به هیچ وجه نمی‌توان به یک مجلس نمره صفر و به دیگری بیست داد. به این خاطر که قوه مقننه با قوه مجریه و قضاییه تفاوت دارد. در قوه مجریه رئیس جمهور وزرای خود را به مجلس پیشنهاد می‌کند و طبق قانون اساس اختیار عزل آنان را دارد. در قوه مجریه نیز چنین اختیاراتی وجود دارد اما در مجلس چنین نیست و 290 نماینده هم عرض هم قرار دارند. هیچ کسی نمی‌تواند بگوید من از دیگری نماینده‌تر هستم و نمایندگان درجه یک و دو ندارد. البته این نمایندگان هستند که با توجه به سواد و توانایی خود، خروجی کمسیون‌ها و کل مجلس را تعیین می‌کنند اما این خروجی تصیم رئیس مجلس نبوده و یک برآورد جمعی است. ضمن اینکه هیچ مصوبه‌ای نداریم که صد‌در‌صد نمایندگان به آن رای داده باشند. از این رو در ارزیابی مجلس نباید منتظر مانده و اگر یک نماینده مثلا بعد از دو شیفت کار بررسی بودجه لحظه‌ای خوابش برد، عکس بگیریم و بر اساس آن قضاوت کنیم. همچنین نباید بر اساس یک بیانیه با دویست و اندی امضا قضاوت کرد.

ارزیابی مجلس در یک بازه زمانی یک و سال و نیمه باید از باب تصویب قوانین و نظارت بر حسن اجرای امور انجام شود. اگر در این دو بخش مجلس اقدامات لازم را انجام داده باشد، حتما نمره قبولی خواهد گرفت. 

یکی از این اقدامات در حوزه قانون گذاری این است که به مسائل اصلی مردم پرداخته شده باشد. اگر در یک مجلس طرح‌هایی مطرح و پیگیری شود که مسائل حاشیه‌ای است، نمره قبولی نخواهد گرفت. تعداد مصوبات نیز اهمیتی ندارد مثلا ممکن است که یک مجلسی ممکن است 6 ماه زمان خود را صرف قانونی مثل قانون تجارت که اصل 85 شد، کند. این کار یک کار ماندگار با نمره بالا است. درست است که یک قانون بوده اما به قدری اهمیت دارد که نباید آن را با تعداد طرح حاشیه‌ای قیاس کرد. 

برای اینکه ببینیم خروجی مصوبات مجلس یازدهم چقدر به مسائل اصلی کشور نزدیک بوده باید در نظر داشته باشیم که طبق آنچه از فرمایشان رهبری استنباط می‌شود و جامعه و رسانه‌ها هم قبول دارند اولویت کشور در شرایط فعلی مسائل اقتصادی و پابه‌پای آن مسائل فرهنگی است. مسائل سیاسی و اجتماعی هم در رده‌های بعدی قرار می‌گیرد. 

حال ممکن است در زمان‌هایی اتفاقاتی رخ دهد که قانون گذار ناگزیر شود ورود کرد و مانع شود یا امکان تحقق امری را برای قشری از جامعه فراهم کند. یعنی اگر مجلس دغدغه فرهنگیان و بازنشستگان را دارد و به دنبال ترمیم دریافتی آنها است به نوعی به آنها در مسائل اقتصادی پرداخته است. 

در ارزیابی عملکرد مجلس در حوزه نظارت اما باید به عملکرد کمیسیون اصل 90 توجه ویژه‌ای داشت. چون این کمیسیون چشم و گوش مجلس در حوزه نظارت است. این کمیسیون در یک سال و اندی قبلی مکاتبات مختلفی کرده است اما عملکرد خیلی خوبی نداشته است. شاید هم گزارشی بوده اما من ندیدم و متوجه نشدم که این کمیسیون اقتدار لازم را داشته باشد. امیدوارم که من اشتباه کرده باشم اما این موضوع یک شاخصه مهم عملکرد مثبت مجلس است. تعداد درخواست‌های تحقیق و تفحص اهمیت ندارد بلکه انجام درست تفحص و اعلام نتایج آن و پیگیری آن اهمیت دارد. امیدوارم که ارزیابی مجلس از ابعاد نظارت و قانون گذاری از ریل جناحی خارج شود و به درستی انجام شود.

فلذا اگر از من بپرسید که در این یک سال و نیم نمره 20 به مجلس می‌دهید؟ حتما نمی‌دهم چون نمره هیچ مجلسی 20 نیست اما نمره ردی هم نمی‌دهم چون بخشی از این مطالبی که علیه مجلس مطرح می‌شود، بهانه‌های باندی و جناحی است. متاسفانه شاهدیم که برخی به جای توجه به این نکات از روز اول در رسانه‌های خود برای مجلس و رئیس آن حاشیه‌سازی کرده و به جای برخورد عمقی، باندی و جناحی عمل می‌کنند. فرقی ندارد که چه جناحی این رویکرد را دارد و این کار صرفا زیان دارد .

البته مجلس نقاط ضعفی هم دارد که دعا می‌کنیم برطرف شود. مساله مهم این است که وقت مجلس، رئیس مجلس و هیات رئیسه عمدتا صرف مسائلی شود که در اولویت کشور هستند.