اقتصاد کشور در انتظار شرایط جدید

گروه سیاسی فردا: انتخابات ریاست جمهوری 1400 وقتی برگزار شد. همه نامزدها تقریبا یک مفهوم را در قالب ها و مختلف بیان می کردند و آن اینکه می شود اقتصاد کشور را با توجه به همین شرایط موجود اداره کرد به طوری که رضایت جامعه تأمین شود. از جمله نکاتی هم که سیدابراهیم رئیسی بعد از آغاز رسمی دوره ریاست جمهوری خود به آن اشاره داشته است، همین موضوع بوده؛ او بارها تأکید کرد که گرچه دولت او مذاکرات وین را از سر می گیرد اما اقتصاد را به آن گره نمی زند. بررسی صحبت های وزرای اقتصادی و سایر اعضای تیم اقتصادی دولت در روزهای نخست مسئولیت نیز نشان می دهد که آنها نقشه راه را در دست دارند و مشغول تدارک فضا برای قرار دادن قطار دولت در ریل مناسب هستند تا یک تحول اقتصادی مستقل از معادلات بین المللی در حوزه اقتصادی و رفاه اجتماعی بروز و ظهور پیدا کند.

پالس‌های بازار گاه مثبت-گاه منفی

با این مقدمه وقتی به وضعیت بازار نگاه می کنیم، قیمت عرضه کالا و خدمات بالا و پایین داشته است. قیمت سیمان گرچه در مقطعی سربه فلک گذاشت اما بلافاصله افت معنی داری پیدا کرد. از طرفی قیمت لبنیات به طور نمونه شیر هرچند 25 درصد افزایش یافت اما وزیر جهادکشاورزی از کاهش 10 درصدی قیمت ها سخن گفت. همین وضعیت در قیمت مرغ و تخم مرغ به چشم می خورد. قیمت تخم مرغ به یکباره از 35 هزار تومان به شانه ای 60 هزار تومان رسید اما صحبت مسئولان از بازگشت قیمت ها به حدود 45 هزار تومان حکایت می کند.

وضعیت اقتصاد در بلندمدت

هرچند بسیاری کارشناسان نکاتی را درباره آثار منفی کرونا بر اقتصاد کشور یادآوری می کنند اما کرونا یک آثار مثبتی هم داشت چراکه به طور معنی داری تقاضا برای ارز مسافرتی و دانشجویی را کاهش داد. حالا دولت در تدارک جشن پایان کرونا در روزهای انتهایی پاییز است، قاعدتا سفرهای خارجی از سر گرفته خواهد شد. به این موضوع وقتی وعده های اقتصادی دولت به طور مشخص ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال را اضافه کنیم بیشتر چالش های این حوزه نمایان می شود.

عزت الله یوسفیان ملا در گفتگو با خبرنگار «فردا» درباره آینده اقتصاد کشور گفت: ما باید حتما برای ایجاد رونق در صادرات کالاها برنامه ریزی کنیم اگر نتوانیم نفت بفروشیم، کالای غیرنفتی را صادر کنیم و به اندازه نیاز ارز به دست بیاوریم، طبیعتا مشکلات بیشتر خواهد شد.

وی افزود: الان سفرهای خارجی نداریم. حج تمتع و عمره نداریم. هزینه های دانشجویی بسیار ناچیز است. اگر اینها دوباره در گردونه کشور قرار گیرد قطعا  قیمت دلار متآسفانه افزایش پیدا می کند. قطعا باید به فکر فروش نفت، دورزدن یا لغو تحریم‌ها باشیم. شرایط به گونه ای نیست که بتوانیم با همین وضعیت کنونی پاسخگوی فردا باشیم.

این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به وعده های اقتصادی دولت اظهار کرد: دولت صحبت از ساخت یک میلیون مسکن در سال کرده است، برای این کار چاره ای نیست که پول سایر پروژه های ملی به این حوزه آورده شود اما اگر بنا به تکمیل پروژه های ملی باشد دیگر نمی توان گفت سالی یک میلیون مسکن ساخته خواهد شد.

وی ادامه داد: همه مسائل اقتصادی نیاز به یک گردش مالی دارد و اقتصاد منتظر یک شرایط جدید است. شرایط فعلی امکان فراهم کردن آن تحرک آنچنانی وعده داده شده توسط دولت را ندارد. مگر آنکه اتفاقاتی در تأمین ارز و رونق تولیدات داخلی بیفتد. هم اکنون کشور نزدیک به 40 میلیارد دلار مطالبات خارجی دارد و در داخل کشور با مشکل ارزی مواجه باشیم.

یوسفیان با بیان اینکه نیاز است یک حرکت جدید در عرصه اقتصاد کشور ایجاد شود، یادآور شد: همه منتظر تغییر وضعیت فعلی هستند چون ادامه این وضعیت جوابگو نیست. از طرفی هنوز دولت شکل و شمایل نگرفته و حالت یکپارچه خود را پیدا نکرده است. اعضای تیم اقتصادی دولت به نظر می رسد هنوز هم دیگر را نشناخته اند به همین دلیل نتواسته اند برنامه مدونی را با یکدیگر هماهنگ کنند. ضمن آنکه یک سوم استانداران هنوز مشخص نشده اند بنابراین یک حالت انتظار وجود دارد.

بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران زمان استقرار یک دولت را بین 6 تا 9 ماه می دانند با این توضیح اتفاقات کوتاه مدت نباید ملاک ارزیابی عملکرد دولت سیزدهم در حوزه اقتصادی قرار گیرد. باید منتظر ماند و دید که دولت بعد از استقرار کامل می خواهد چه جهت گیری را از خود در حوزه اقتصاد به نمایش بگذارد.