واکنش روزنامه‌ها به اظهارات دیروز رئیسی / روایت «سازندگی» از قدرت گرفتن لاریجانی‌ها/ تیم جدید دیپلماسی و توپ زیر پای ما

گروه سیاست سایت فردا - روزنامه‌های امروز به موضوعاتی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و ... پرداخته‌اند که مهم‌ترین موارد آن به شرح زیر است:

«جوان» امروز صفحه یک پرعکسی دارد. انگار نه توانسته گزارشی که مایلی است عکس یک شود را انتخاب کند و نه برای آن عکس مناسبی یافته است. برای همین هم اظهارات دیروز رئیسی و روایت مادری که مجبور شد کودک خود را بدزدد و دیروز یکی از پربازدیدهای فضای مجازی بود را در کنار هم دیده است. 

این روزنامه اصولگرا حرف‌های دیروز رئیسی که تاکید داشت پیش از او برخی عضویت در شانگهای و واردات واکسن را موکول به پذیرش FATF کرده بودند را با تیتر «گلابی‌های غیربرجامی» منتشر کرده و نوشته است: «در روابط بین‌الملل یک اصطلاح پرکاربرد داریم به نام «منافع ملی». همه نظام‌های جهان هم بدون تعارف و بدون رودربایستی‌های معمول و بدون اعتماد به طرف مقابل و با تمام قوا از تأمین منافع ملی خود در روابط بین‌الملل سخن می‌گویند. عنوان «گلابی‌های برجام» نیز زمانی از سوی رئیس‌جمهور سابق بر سر زبان افتاد که منافع ملی ما در برجام تأمین نشده بود، اما هر روز از میوه و ثمره آن معاهده کذایی به عنوان گلابی یاد می‌شد که به کشور رسیده و مردم مشغول تناولند! حالا رئیس دولت سیزدهم بدون آنکه بحث را زیاد به گذشته و به داخل دولت قبل بکشاند، یادآور شده است که اگر مردم تغییری در وضعیت واکسیناسیون کرونا و عضویت ایران در پیمان شانگ‌های می‌بینند، باید بدانند که اتفاق خاصی نیفتاده بلکه صرفاً دنیا متوجه شد آن نگاه خوشبینانه و از سر خوش‌خیالی به غرب، جای خودش را با اتکای به توانمندی‌های داخلی و معاشرت و شراکت با همسایگان و کشور‌های مستقل و قدرتمند شرق عوض کرده است.»

«وطن امروز» حرف‌های دیروز رئیسی را با تیتر درشت تیتر یک کرده اما سراغ تحلیل و توضیح نرفته و به یک گزارش خبری رضایت داده است. در عوض شصت و پنجمین کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سخنان اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان را در گزارشی که عکس یک شده مورد توجه قرار داده و نوشته است: «در حالی که مدیرکل آژانس با تمرکز روی فعالیت‌های هسته‌ای ایران انتظارات فراپادمانی از تهران‌طلب می‌کند، در پیمان «اوکاس»، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حتی نمی‌توانند در یک زیردریایی هسته‌ای که در اختیار استرالیا قرار می‌گیرد، حضور داشته باشند تا بتوانند آنجا را مورد بازرسی قرار دهند. با این حال، انتظار می‌رود تیم ایرانی شرکت‌کننده در این کنفرانس در واکنش به این موضوع با به رخ کشیدن بی‌اعتباری و بی‌حیثیت شدن آژانس، این مساله را به برگ برنده کشورمان تبدیل کند اما متاسفانه این راهبرد فعلا در دستور کار رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران قرار نگرفته و هیات ایرانی با سکوت از کنار آن گذشت؛ آن هم در روزهایی که آژانس سعی می‌کند در پرونده هسته‌ای ایران هر روز به بهانه‌های جدید، موضوعات تازه‌ای را روی میز قرار دهد.»

«کیهان» اظهارات دیروز اسلامی در نشست سالانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را با تاکید بر آن بخشی که گفت «آمریکا باید به شکل موثر و قابل راستی‌آزمایی همه تحریم‌ها را لغو کند» در تیتر یک خود مورد توجه قرار داده است. جالب آنکه رونمایی از تازه‌ترین دستاوردهای سپاه را هم عکس کرده و اظهارات قابل توجه رئیسی درباره دستاوردهای دولتش که پیش‌تر موکول به پذیرش FATF شده بود را در سومین درجه اهمیت یعنی عکس دو، قرار داده است.

این روزنامه اصولگرا در گزارش دیگری هم به «بررسی وعــده ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال» پرداخته و نوشته است: «توجه به اظهارات کارشناسی فعالان حوزه ساخت و ساز کشور بیانگر این مسئله است که رونق ساخت و ساز و تحقق هدف ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی نه تنها در دسترس و منطقی است بلکه این مسئله می‌تواند زمینه ایجاد اشتغال قابل توجه در این حوزه را به وجود بیاورد.»

«ایران» که صدای دولت است در عکس یک امروز خود دیدار رئیسی با خانواده شهدا را پوشش و حرف‌هایش را بازنشر داده است. در تیتر یک اما از فرا رسیدن «بهار گردشگری» خبر می‌دهد. دلیلش هم اظهارات اخیر وزیر گردشگری است. این روزنامه دولتی نوشته است: «بیشتر از یک‌سال است که در سطح وزارت امور خارجه و ستاد ملی کرونا برای ازسرگیری صدور این روادید مذاکره می‌شود و حتی در کمیته‌های ستاد ملی کرونا مصوبه می‌گیرد، اما هر بار در صحن ستاد با آن مخالفت شده است. فعالان گردشگری بارها از ستاد ملی کرونا درخواست کرده‌اند با اجرای قوانین سختگیرانه و رعایت پروتکل‌های بهداشتی، به گردشگرانی که دو دوز واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند، اجازه سفر به ایران داده شود. درحال حاضر ایران تنها برای درمان، تجارت و تحصیل ویزا صادر می‌کند. با توجه به وعده‌های ضرغامی امیدهای فعالان گردشگری برای باز شدن قفل بسته ورود گردشگران خارجی به ایران افزایش یافته است. وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با اشاره به تلاش برای برداشتن منع صدور روادید، گفت: گردشگری حق مردم همه جای دنیاست و نقش ویژه‌ای در دیپلماسی عمومی دارد. عزت‌الله ضرغامی در مراسم تکریم و معارفه معاون پیشین و جدید گردشگری این وزارتخانه گفت: با صحبت‌هایی که با رئیس‌جمهوری داشتم منع صدور روادید نیز برداشته خواهد شد، ایشان نیز این موضوع را قبول کرده و البته نگرانی‌هایی درباره ویروس کرونا داشتند که توضیحات لازم را به آقای دکتر رئیسی ارائه کرده‌ام. بسیاری کشورهای دنیا صدور روادید را شروع کرده‌اند و بهتر است ما نیز شروع کنیم.»

«سازندگی» طبق معمول برای جلد خود موضوعی را از بین موضوعات یکی، دو روز قبل انتخاب کرده است. این بار انتصاب محمدباقر ذوالقدر به عنوان دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و جایگزین محسن رضایی. او را «استراتژیست پنهان» خوانده و درباره انتصاب او، استعفای محسن رضایی و «تقویت جایگاه لاریجانی‌ها در سپهر سیاسی ایران» نوشته است: «محسن رضایی 23 سال پیش با حکم رهبر انقلاب دبیر مجمع تشخیص شد و اکنون محمدباقر ذوالقدر با حکم آملی لاریجانی به این جایگاه منصوب شد. این دو خبر نشان می‌داد که تفویض اختیاری صورت گرفته است و از این پس، ریاست مجمع می‌تواند دبیر را انتخاب یا برکنار کند».

«شرق» رئیسی را عکس یک کرده و با کنایه به سخنان دیروز او این سوال را طرح می‌کند که «رئیسی FATF را به واکسن گره زد یا روحانی؟» و بعد با تیتر «‌‌انتقاد رئیسی از دولت دوازدهم» که اصلا تیتر منلسبی برای آن سوال که در جای روتیتر قرار گرفته، نیست؛ به دو نکته می‌پردازد. اول توضیح آنچه تا کنون درباره سفارش و خرید واکسن گفته شده و دوم اینکه عضویت در سازمان‌های بین‌المللی بدون FATF عملا به درد می‌خورد یا خیر؟

این روزنامه اصلاح‌طلب اظهارات دیروز انیسه خزعلی معاون زنان ریاست جمهوری که در فضای مجازی بسیار مورد توجه قرار گرفت را عکس دو کرده است. گزارش کاملا خبری است و شرح آنچه خزعلی در نشست خبری دیروز گفت. غیر از بخش مربوط به دورکاری زنان و کودک همسری و شرط طلاق خودش اما یک بخش قابل توجه هم دارد و آنکه خزعلی درباره کاریکاتور «آتنا فرقدانی» از او ماجرای اخراجش از دانشگاه الزهرا گفت: «از شما می‌خواهم پیش از پذیرش هر خبری اسناد بخواهید. آتنا فرقدانی از فارغ‌التحصیلان دوره شبانه دانشگاه ما بودند. به من گفتند ایشان از دانشجویان ممتاز است که می‌تواند بدون کنکور در مقطع فوق‌لیسانس تحصیل کند، اما زندان است. ... بعد از آزادی جلسه‌ای به دفتر من آمدند و قرار شد برای ثبت‌نام در مقطع ارشد به دانشگاه بیایند، اما نیامدند. ... سندی که در سایت دانشگاه است می‌گوید هنوز ایشان در دانشگاه ثبت‌نام نکرده است. باید سند ارائه دهد که اخراج شده است. بعد هم خانم فرقدانی از من کاریکاتوری کشید که ازقضا من بسیار این کاریکاتور را دوست دارم».

«آفتاب یزد» امروز بر سیاست خارجی تمرکز کرده است. عراقچی را عکس یک کرده و بررسی می‌کند که چرا برکناری او اشتباه بود؟ در پاسخ نیز به نقل  از احسان حضرتی، کارشناس ارشد روابط بین‌الملل آورده است: «مشاور وزیر بودن یعنی عملا هیچکاره بودن. اگر قرار بود آقای عراقچی در این مسیر بماند و همان رویه باشد که نباید برکنارش می‌کردند. عقلای این کار مخالف برکناری بودند و این یعنی مسیر درست بوده است. حالا هم آقای عراقچی عملا نقشی در ادامه مذاکرات نخواهد داشت.»

این روزنامه اصلاح‌طلب در تیتر یک خود نیز طی گفت‌وگو با ابوالفضل ظهره‌وند رویکرد تیم دیپلماسی جدید بررسی می‌کند و نوشته است: « اصطلاح توپ در زمین ما یعنی ما مجبوریم عکس العملی نشان دهیم اما توپ زیرِ پای ما یعنی تعیین کنندگی و اقتدار. این سفیر اسبق ایران در کابل ادامه می‌دهد: مذاکره نه هدف است نه در درون خود مفهوم سیاست و راهبرد را دارد مذاکره یک ابزار است و قطعا دیپلماسی مهم‌ترین ابزارش مذاکره است. مهم این است که مذاکره را بتوان خوب مدیریت کرد و به نتایج دلخواه رسید. و اگر طرف بخواهد زمان بخرد این هوشمندی را داشته باشیم و حتی ما زمان را به نفع خود در اختیار گیریم. قرار نیست وقتی سر میز مذاکره نشستیم حتما امتیاز دهیم. خیر. مذاکره می‌کنیم. مذاکره هیچ مشکلی ندارد مهم این است که در مذاکره بازی نخوریم مهم این است که امتیاز از دست ندهیم و با بلند شدن از سر میز مذاکره احساس کنیم یک گام در جهت منافع ملی برداشتیم. طرف مقابل بایستی از بازیگری مایوس شود. بنابراین مذاکره یک فن و ابزار است و ابزار را باید درست استفاده کرد. این درست استفاده کردن از ابزار، شرط موفقیت است.»

«آرمان ملی» تیتر زده «فراموشکار شدید ... » و حرف‌های دیروز رئیسی درباه واکسن و عضویت در سازمان همکاری‌های شانگهای را نقد می‌کند. این روزنامه اصلاح‌طلب نوشته است: «در جمله رئیسی در باره FATF نوعی بی‌میلی نسبت به آن دیده می‌شود که نگران کننده است. عدم پیوستن به توصیه هایFATF  و احتمالا موضع‌گیری غیرمحسوس علیه  لوایح- پذیرفته نشده- قبلی دولت روحانی مربوط به FATF ؛ ماحصل و نتیجه گیری از این اظهار نظر رئیسی است. این در حالی است که برای تبادلات مالی حتی در صورت رفع تحریم‌ها، پذیرش خواست‌های FATFیک ضرورت است که ظاهرا از سوی دولت جدید انکار می‌شود با این توجیه که بدون وجود آن هم ایران توانست به پیمان شانگ های بپیوندد. البته بیم آن می رود این روند بیانگر وابستگی بیشتر به همان کشورهای دوست شود چرا که بدون FATF و نبود آلترناتیو دیگری به جای این کشورهای دوست (!) ما باید امتیازهای بیشتری هم در آینده به دوستان مذکور بدهیم. اظهارنظر رئیسی درهمین دوسه جمله پر از حرف‌ها و سیاست‌های نهفته‌ای است که احتمالا در دوره پیشرو به آن برخواهیم خورد و باید خویش را برای هر نتیجه‌ای پس از این توجه به کشورهای دوست آماده کنیم.»

«اعتماد» تیتر و عکس خود را صرف یک موضوع مهم اما غیر سیاسی می‌کند یعنی آموزش در دوران کرونا و «ماه‌های دور از مدرسه». در یکی از تیترها کناری خود اما پیش‌بینی درباره «آنچه باید در هفتاد‌وششمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد منتظرش باشیم» پرداخته و با عنوان «تنش‌ها، تلاش‌ها و امیدهای کمرنگ به دیپلماسی» نوشته است: «نشست امسال تفاوت‌های بسیاری با نشست سال‌های گذشته دارد؛ دیگر دونالد ترامپ در سازمان ملل سخنرانی نخواهد کرد و به جای او جو بایدن به عنوان رییس‌جمهور ایالات متحده به صحبت درباره «بازگشت امریکا» و تلاش برای بازیابی نقش رهبری جهان از سوی این کشور خواهد پرداخت؛ آن‌هم در وضعیتی که لندن و واشنگتن با انعقاد قرارداد فروش زیردریایی‌های هسته‌ای با استرالیا، فرانسوی‌ها را به‌شدت عصبانی کرده‌اند و پاریس اقدام دولت بایدن را اقدامی ترامپیسیتی می‌نامد. از سوی دیگر نه تنها با رفتن ترامپ، توافق هسته‌ای با ایران احیا نشده که  شانس احیای این توافق نیز کاهش یافته و تلاش‌هایی برای گفت‌وگوهای وین، در دستور کار نشست‌‌ها و دیدارهای دو و چندجانبه حاشیه‌ای مجمع عمومی قرار دارد.»