دست فرمون دولت سیزدهم

گروه سیاسی فردا: 45روز از آغاز دوره ریاست جمهوری سیدابراهیم رئیسی گذشت. در این مدت دولت او در حال استقرار بود. گرچه رئیس جمهور و همکارانش صحبت های زیادی را در این مدت با رسانه ها یا از طریق شبکه های اجتماعی با مردم داشتند اما رویکرد و هدف اصلی این دولت مشخص نشده است. این نکته ای است که عزت الله یوسفیان ملا از فعالان سیاسی اصولگرا به آن اشاره دارد و می گوید « دولت برنامه مدون ندارد. اعضای این دولت موردی حرفی می زنند و آن را جزء برنامه های دولت معرفی می کنند، وعده "ساخت یک میلیون مسکن در سال" و "افزایش حقوق براساس همسان‌سازی" از جمله مصادیقی است که می توان به آن اشاره کرد».

احیای سفرهای استانی با تاکتیک متفاوت

از صحبت و اقدامات وزرا و رئیس جمهور بر می آید که آنها عزم جدی دارند تا سرمایه اجتماعی را بر پایه استقرار عدالت اجتماعی احیا کنند. این هدف گرچه خیلی مطلوب است اما با سختی‌های فراوانی مواجه خواهد شد. هنوز مدت زیادی از روز تنفیذ نگذشته است اما رئیس جمهور چندین سفر استانی آن هم به استان های محروم انجام داده است. سیاسیون و کارشناسان قضاوت متفاوتی درباره این رویکرد دارند. برخی معتقدند «این اتفاق کمک بزرگی به احیای سرمایه اجتماعی می کند و این پالس را به مردم مناطق محروم می دهد که دولت به فکر آنهاست» اما این سفرها منتقدانی نیز دارد، آنها معتقدند «صبر مردم زیاد نیست، آنها صبر می کنند اما وقتی رئیس جمهور سفر استانی انجام می دهد، انتظار مردم آن است که آثار سفر را در کوتاه مدت ببینند. در حالیکه کسری قابل توجه در درآمد کشور بر کسی پوشیده نیست و اگر آثار مورد انتظار در کوتاه مدت نمایان نشود احتمال دارد نه تنها سفرهای استانی رئیس جمهور از ناامیدی مردم نکاهد بلکه بر آن نیز بیفزاید.»

با وجود این انتقادات نکته غیرقابل انکار آن است که رفتن مسئولان بین مردم براساس رهنمودهای رهبر معظم انقلاب کار بسیار خوب و نیاز کشور است چون دشمن با تبلیغات سوء در پی ایجاد شکافی بین مسئولان و مردم است و مسئولان را از یک قشر و مردم را از قشر دیگر تعریف کند بنابراین هر چقدر مسئولان بتوانند فاصله خودشان را با مردم کمتر کنند، به نفع نظام و انقلاب است و مسئولان حتما باید به میان مردم بروند حتی اگر دست شان به لحاظ منابع مالی خالی باشد.

البته در تنظیم این سفرها باید ظرافت هایی را مدنظر قرار داد. دولت هنوز کامل مستقر نشده است. وقتی رئیس جمهور به سفر استانی می رود چه کسی باید موضوعات این سفر را پیگیری کند، وقتی استاندار و فرماندار شهرهای آن استان مشخص نشده‌اند. به نظر می رسد بهتر است سفر استانی وقتی انجام شود که آن استان، استاندار خود را بشناسد.

نکته دیگر تغییر فاز در تعریف اهداف سفر است. الان مثل دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد نیست، احمدی نژاد به استادیوم می رفت و پول پخش می کرد اما دولت رئیسی پول ندارد، با این وجود رئیس جمهور می خواهد مطالبه جامعه را نیز پاسخگو باشد و بین مردم برود. این موضوعی که غلامعلی جعفرزاده به آن اشاره می کند و می گوید «امروز همه مدیران برای کار نکردن، نبود منابع را بهانه می کنند. کشور به سختی منابع تهیه می کند و در اختیار مدیران قرار می دهد بنابراین آنها نمی توانند بگویند که اصلا ما هیچ اعتباری نداشتیم، با همان اعتبارات تخصیصی مدیر استانی باید جواب دهد چه مشکلی را حل کرده است. متأسفانه اتلاف منابع زیاد است و بهتر است آقای رئیسی تغییر فاز دهد و از مدیران در سفرهای استانی حساب بکشد.»

احیای اعتمادعمومی با برقرار عدالت

اعتماد و آبرو به تدریج و ذره ذره حاصل می شود ولی یک مرتبه از بین می رود. حسن روحانی وقتی سرکار آمد وعده داد چنان رونق اقتصادی ایجاد می کند که کسی نیاز به یارانه نداشته باشد اما در عمل مردم دیدند یک شبه ارزش پول ملی به یک ششم تنزل یافت. یا به مردم توصیه کرد که به جای خرید ارز در بورس سرمایه گذاری کنند اما به یکدفعه سرمایه های آنها در بورس به یغما رفت.

امروز آنچنان اعتمادعمومی به وعده های دولت از دست رفته است که با حرف حاصل نمی‌شود بلکه با عمل به وعده ها به تدریج دوباره به دست می آید. قطعا برقراری عدالت اجتماعی و اقتصادی در ذهن سیدابراهیم رئیسی وجود دارد ولی مردم این اتفاق را به طور عملی می خواهند لمس کنند.اگر مردم لمس کنند وعده های دولت در حال عملیاتی شدن است مطمئنا اعتماد عمومی به تدریج  احیا خواهد شد. ناصر ایمانی در این رابطه معتقد است «قطعا دولت برای پیاده کردن عدالت اجتماعی و اقتصادی مجبور است که در گام اول برخی بحران‌های جاری را حل کند، به شرایط موجود قدری آرامش دهد و بعد بتواند به هدف اصلی خود برسد».

فسادستیزی رویکرد جدی دولت

مبارزه با فساد و رانت‌خواری از لازمه های تحقق عدالت اجتماعی است. این موضوع از وعده های انتخاباتی است که سیدابراهیم رئیسی می خواهد با جدیت آن را دنبال کند یعنی این‌طور نباشد که عده‌ای به آلاف و الوف برسند و عده‌ی با سیلی صورت خود را سرخ نگاه دارند. حسین سبحانی نیا در این رابطه تأکید می کند «دولت برای ایجاد عدالت اجتماعی باید بسترها و ریشه های فساد، رانت‌خواری و حقوق‌های نجومی را بخشکاند».

دولت رئیسی برای نیل به اهداف ترسیمی خود کار سختی در پیش رو دارد. هنوز جابه‌جایی نیروها کاملا انجام نشده است. دغدغه دولت در شرایط فعلی حل مشکلات اقتصادی و بعد هم پرداختن به مسائل زیرساختی با رویکرد برقراری عدالت اجتماعی است. این امیدواری وجود دارد که تیم اقتصادی دولت با یکدستی لازم شانه به شانه رئیس جمهور حرکت کند تا خروجی کار به نحوی باشد که انتظارات مردم را تأمین کند.