نقوی حسینی: کشور ما جریانی اداره می‌شود نه حزبی

این روزها که موضوع حزب و حزب گرایی در کشور ما داغ داغ شده و احزاب معتقدند اگر فردی با حمایت ما روی کار بیاید ما مسئولیتش را برعهده می‌گیریم چشم مان به مجلس و هیاهوی رای اعتمادها خورد ، برای مان این سوال مطرح شد که آیا مجلس یازدهم به اندازه کافی حزبی هست؟

آیا احزاب مسئولیت نمایندگان خود را برعهده می گیرند؟ و سوال‌هایی از این قبیل که ترجیح دادیم تا پاسخ آنها را از یکی از نمایندگان سابق مجلس جویا شویم و این نماینده کسی نبود جز سید حسین نقوی حسینی  عضو فراکسیون رهروان ولایت و  سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در ادوار مجلس.

نمایندگان بیشتر تحت تاثیر جریان اصولگرایی قرار دارند تا اینکه تحت تاثیر احزاب متعدد باشند

باشگاه خبرنگاران جوان: با سلام، به عنوان یک نماینده سابق، مجلس یازدهم را تا چه میزان حزبی می‌دانید و احزاب چقدر پاسخگوی اقدامات آن خواهند بود؟

نقوی حسینی : از آنجا که در انتخابات‌های جمهوری اسلامی احزاب نقش موثری نداشته و افراد با تابلوی حزبی وارد عرصه رقابت و انتخابات نمی‌شوند؛ بنابراین نمی‌شود ادعا کرد که نمایندگان گرایش و یا رفتار حزبی از خود در مجلس نشان دهند. در کشور ما جریانات موثر هستند نه احزاب، یعنی جبهه‌ها یا جریاناتی موثر هستند که با ائتلاف احزاب همسو تشکیل می‌شوند. برای مثال در حال حاضر در مجلس یازدهم جریان اصولگرایی حاکم است، اما نمایندگان جریان اصولگرا ممکن است با گرایش‌های حزبی مختلفی در مجلس حضور داشته باشند، ممکن است برخی از آن‌ها از درون حزب موتلفه اسلامی باشند جمعی از آن‌ها از جبهه پایداری و برخی دیگر هم از احزاب اعتدالگرای اصولگرا باشند و برخی هم از رهپویان انقلاب اسلامی هستند و سایر احزاب اصولگرا.

بنابراین ما در مجلس نمی توانیم احزاب را تقسیم بندی حزبی کنیم، بلکه صرفا می‌توان آن‌ها را تقسیم بندی جریانی کرد که اکنون جریان اصولگرا اکثریت مجلس را در دست دارد. فراکسیون‌های اکثریت و اقلیتی هم که در مجلس تشکیل شده که دو فراکسیون هستند، فراکسیون اکثریت فراکسیون انقلاب اسلامی است که شامل همه نیروهای اصولگرا می‌شود، یعنی تقریبا ۲۵۰ عضو دارد، بنابراین یک اکثریت غالب از جریان اصولگرایی در مجلس وجود دارد.

تاثیرگذاری جریان اصولگرایی بر رفتار نمایندگان زیاد است، برای مثال شما در انتخابات هیات رئیسه شاهدید که جریان اصولگرایی یا فراکسیون اصولگرایان هیات رئیسه را به طور کامل انتخاب می کند و انتخابشان در صحن علنی هم به همان صورت است که در فراکسیون انتخاب می‌کنند؛ بنابراین نمایندگان بیشتر تحت تاثیر جریان اصولگرایی قرار دارند تا اینکه تحت تاثیر احزاب متعدد باشند.

اکثریت غالب نمایندگان تحت تاثیر جریان فراکسیونی قالب خود عمل می‌کنند

باشگاه خبرنگاران جوان: این تاثیر جریانی تا چه میزان در فرآیند بررسی صلاحیت‌ها متبلور بوده است؟

نقوی حسینی : همانطور که اشاره کردم در این یکسال و نیم گذشته از مجلس یازدهم، نمایندگان تقریبا و اکثریت‌شان تحت تاثیر جریان خود یعنی جریان اصولگرایی قرار دارند.

در دولت ما هیچ حزبی وجود ندارد که بتواند اکثریت قالب را تشکیل دهد

باشگاه خبرنگاران جوان: به نظر شما مجلس جریانی بهتر است یا مجلس حزبی؟

نقوی حسینی : مجلس حزبی بسیار بهتر است، زیرا آن حزب دارای برنامه و تابلو مشخص است و فرد به طور مشخص می‌داند که با چه برنامه ای آمده و در چهارچوب و گفتمانی وارد مجلس شده و پاسخگوی رفتار خود است؛ ولی همانگونه که اشاره کردم متاسفانه در کشورما احزاب غالب نیستند، این در حالی است که اگر به دموکراسی های روز دنیا نگاه کنید معمولا شاهد رقابت دو یا سه حزب اصلی در کشورها هستیم و کشورهایی هم که دارای چند حزب فعال هستند به طور معمول با ائتلاف احزاب دولت را شکل می دهند اما در دولت ما هیچ حزبی وجود ندارد که بتواند اکثریت غالب را تشکیل دهد یا تاثیرگذاری حزبی در جامعه داشته باشد، این درحالی است که مجلس و نظام انتخاباتی ما هیچ کدام حزبی نیست و به همین شرط هم جریان ها و جبهه ها شکل می گیرند. برای مثال ما می گوییم جریان اصلاحات در حالی که اصلاحات خودش دارای گرایش های مختلفی است.

مسیری که ما در طول سال‌های گذشته رفتیم نادرست بوده است

باشگاه خبرنگاران جوان: در حال حاضر چند درصد از مجلس ما حزبی است؟

نقوی حسینی : همانگونه که اشاره کردم به طور کلی ساختار این مجلس اصلا حزبی نیست، معنای این حرف من این نیست که نمایندگان در هیچ حزبی عضو نیستند و همانگونه که اشاره کردم برخی  از نمایندگان عضو حزب موتلفه و اعتدال و توسعه هستند، یا برخی از آنها عضو احزاب اصلاح طلب هستند، اما به طور کلی رفتار حزبی از خود نشان نمی دهند و رفتارشان جریانی است؛ بنابراین ما نمی توانیم بگوییم که در حال حاضر در مجلس رفتار حزبی حاکم است.

باید قانون انتخابات در کشور ما اصلاح شود

باشگاه خبرنگاران جوان: باید چه اقداماتی انجام داد که این رفتار حزبی پررنگ تر شود؟

نقوی حسینی : مسیری که ما در طول سال‌های گذشته رفتیم نادرست بوده است، برخی گمان می‌کنند که اگر دولت به احزاب کمک و از آنها حمایت کند احزاب نقش شان پررنگ خواهد شد، در حالی که این مسیر اشتباه است. زیرا این مسیر نه تنها به تقویت احزاب کمک نکرده بلکه به تعدد احزاب ختم شده است،برای اینکه حزب در کشور تقویت شود باید قانون انتخابات ما تغییر کند؛ امروز قانون انتخابات ما حزبی نیست بلکه قانون انتخابات ما به شکلی تنظیم شده که احزاب در اجتماعات در گروه ها و در آحاد مردم و خود را مستقل اعلام می‌کنند و از حزب اعلام برائت می جویند، بنابراین انتخابات ما چون حزبی نیست و قانون انتخابات ما هم حزبی نیست حزب نقشی در کشور ایفا نمی‌کند.

فردی عضو یک حزب است، ولی در میان مردم اعلام می‌کند که من به هیچ حزب و گروهی وابسته نیستم

حتی می‌بینیم که طرف عضو یک حزب است، ولی در میان مردم اعلام می‌کند که من یه هیچ حزب و گروهی وابسته نیستم و این را برای خود یک ارزش می‌داند در حالی که این یک ضد ارزش است و اتفاقا اگر یک فردی در چهارچوب حزب تعریف شود قاعده و مرام و برنامه اش کاملا مشخص است؛ بنابراین باید قانون انتخابات در کشور ما اصلاح شود. اگر به قانون انتخابات در فرانسه ، آلمان ، ایتالیا ، سوئیس ، سوئد و نروژ و همه کشور‌هایی که انتخابات حزبی برگزار می‌کنند نگاه کنید به خوبی شاهد هستید که فرد بدون پشتوانه حزبی اصلا نمی‌تواند در عرصه حاضر شود و مکانیزم انتخابات حزبی است و کرسی‌های پارلمان به حزب‌ها داده می شود براساس رایی که به دست می‌آورند، برای مثال حزب دموکرات اگر ۳۰ درصد آرا را به دست می‌آورد ۳۰ درصد از کرسی‌های پارلمان هم به این حزب واگذار می‌شود، اما در کشور ما اصلا اینگونه نیست بنابراین معتقدم که قانون انتخابات در کشور ما باید اصلاح شود و کرسی‌های نمایندگی به احزاب اختصاص داده شود تا افراد در قالب حزب تعریف شوند.

حزب نیروها را پالایش می‌کند و مرکز پرورش نیروهاست

باشگاه خبرنگاران جوان: بسیاری نظام حزبی را قبول ندارند و معتقدند که چنین نظام هایی کشور را به سمت گروه بازی می برد. نظر شما چیست؟

نقوی حسینی : این تفکر واقعا نادرست است، زیرا حزب نیروها را پالایش می‌کند و مرکز پرورش نیروهاست، افراد در مکانیزم رقابت حزبی الک می‌شوند و نخبگان حزبی بالا می آیند و این گونه نیست که یک فرد با یک رفتار پوپولیستی عوام فریبانه آرای مردم را نصیب خود کند. در مکانیزم حزبی رقابت حزبی وجود داشته و افراد باید از آن فیلترهای حزبی عبور کرده تا بتوانند خود را به مردم عرضه کنند.

حزب با برنامه و تابلوی مشخص روی کار می آید و مسئولیت انتخاب خود را برعهده می گیرد و پاسخگوی مردم است . برای مثال الان مجلس یازدهم تشکیل شده و قطعا عملکردی را در چهار سال از خود به نمایش خواهد گذاشت. حال سوال اینجاست که اگر این عملکرد ضعیف باشد کدام حزب پاسخگوی این عملکرد است ؟ یک دولتی تشکیل می شود این دولت موفق نیست، حال کدام حزب پاسخگوی عملکرد این دولت خواهد بود؟

حزب یک تشکیلات مردمی است

باشگاه خبرنگاران جوان: خب جریانی که پشت او قرار داشته اند می توانند مسئولیت اقدامات او را برعهده بگیرند.

نقوی حسینی : نمونه این موضوع دولت آقای روحانی است؛ برای مثال شاهد بودیم که همه طرفداران جریان اصلاحات از دولت روحانی حمایت کردند و او رئیس جمهور شد و دولتش مستقر، اما وقتی که عملکرد مطلوبی از خود نشان نداد از یک سو حزب مشارکت اعلام می کند که او ارتباطی با حزب ما ندارد و اصلا اصلاح طلب نبوده و اجاره ای بوده است، به این ترتیب از پاسخگویی فرار می کند و هیچ‌کس هم نمی‌تواند ثابت کند که این دولت متعلق به آنها بوده است.بنابراین جریان ها پاسخگوی او نیستند، در حالی که حزب پاسخگو و مرامنامه اش مشخص است و جوابگوی انتخابی است که مردم بنا به اعتماد به ان حزب به آن دست زدند.

باشگاه خبرنگاران جوان: شما در صحبت هایتان گفتید که حزب افراد را پالایش می کند، حال سوال اینجاست که چه کسی باید حزب را پالایش کند؟

نقوی حسینی : حزب یک تشکیلات مردمی است و افراد در آن عضو می‌شوند و یک مجمع عمومی دارد یعنی در مجامع عمومی همه اعضای حزب حضور پیدا می کنند، بعد آن مجمع عمومی شورای مرکزی خود را انتخاب می‌کند و شورای مرکزی مطابق اساسنامه وظایفی را برعهده دارد. بنابراین مکانیزم حزبی یک مکانیزم محاسبه شده است و اکثر کشورهای دنیا با مکانیزم حزبی اداره می شود، برای مثال چین با یک و نیم میلیارد نفر جمعیت با یک حزب اداره می‌شود، زیرا کنگره حزب و نحوه انتخابات حزب به خوبی مشخص است و مکانیزم انتخاباتی آن معلوم، بنابراین شاهدید که بسیار موفق تر عمل می کنند و پاسخگوی جامعه خود هستند و تمام عملکردهایشان مشخص است./ باشگاه خبرنگاران