معضلات دولت رئیسی

گروه سیاسی فردا: گرچه به ظاهر از انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم تنها 4 سال زمان سپری شده اما اوضاع و احوال کشور در حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خیلی متفاوت از سال 96 است.

البته زمانی هم که حسن روحانی دولت را از محمود احمدی نژاد تحویل گرفت، شرایط کشور گلستان نبود و تحریم های مرحله اول ارزش پول ملی را به یک سوم کاهش داده بود و در برخی حوزه های اقتصادی پاره ای نوسانات را شاهد بودیم اما وقتی مذاکرات هسته ای به نتیجه رسید تا حدودی ثبات به حوزه اقتصادی برگشت و جامعه نسبت به آینده بسیار امیدوار شد. پس از خروج آمریکا از برجام شرایط کشور به یکباره تغییر کرد و این تغییرات تنها در حوزه اقتصادی محدود نشد؛ در واقع سخت شدن معیشت، تأثیرات سیاسی و اجتماعی را به دنبال داشت که آثارش در میزان مشارکت مردم در انتخابات مجلس سال 98 و انتخابات ریاست جمهوری سال 1400 کاملا مشهود بود.

آغاز زمان پاسخگویی

حالا دولت رئیسی با یک وضعیت متفاوت نسبت به سال 96 مواجه است. برخی معتقدند باید به دولت فرصت استقرار داده شود، در مقابل بسیاری از فعالان سیاسی با اشاره به انتظارات بالای جامعه از دولت سیزدهم می گویند «زمانی برای درنگ وجود ندارد». حمیدرضا فولادگر فعال سیاسی اصولگرا از جمله این افراد است، او با اشاره به مشکلات و سختی های پیش روی دولت سیزدهم گفت «امروز باید واقعیت ها روشن شود که آقای رئیسی دولت را در چه شرایطی تحویل می گیرد و الان آسیب ها و مشکلات اقتصادی کشور کجاست؟ اما این به آن معنا نیست که دولت سیزدهم تا 2 سال بعد در پاسخ به هر سئوالی بگوید، این مسئله مربوط به دولت قبل می شود و بخواهد با این پاسخ به نوعی از خود سلب مسئولیت کند. این نوع رفتار را از دولت آقای روحانی هم مورد قبول نبود.»

دولت سیزدهم برای حل مشکلات موجود نیاز دارد براساس یک "برنامه تحول" به حل آسیب های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور بپردازد و برای اصلاح ساختارهای مالی، افزایش درآمد و تولید، بهینه کردن هزینه ها و چابک کردن ساختار اجرایی وغیره تصمیمات شجاعانه بگیرد. تصمیماتی که هرچند دولت احمدی نژاد و دولت حسن روحانی شعارش را دادند اما آنقدر دست روی دست گذاشتند تا دوره مسئولیت شان تمام شود.

عیارسنجی حمایت اصولگرایان از دولت رئیسی

هرچند اصولگرایان در زمان انتخابات ریاست جمهوری از رئیسی حمایت کردند اما او هنگام ثبت نام رد انتخابات اعلام کرد «مستقل است» و این شعار نبود چون خبرها حکایت از آن می کند سیدابراهیم رئیسی در انتخاب اعضای کابینه به معنای واقعی کلمه به حرف روز ثبت‌نام پایبند بوده است.

البته بر کسی پوشیده نیست که تعداد اعضای کابینه محدود است و امکان آنکه همه اصولگرایان در حلقه نخست مدیریتی کشور قرار بگیرند وجود ندارد اما برخی حامیان دیروز شاید نخواهند واقعیت ها را ببینند و رویکرد متفاوتی را در پیش گیرند که این پذیرفته نیست گروه ها و جریانات سیاسی که زمان انتخابات از آقای رئیسی حمایت کردند، وقتی می بینند در دولت نیستند، شروع به انتقاد و گلایه کنند.

مهرداد لاهوتی فعال سیاسی اعتدالگرا بر این باور است « آقای رئیسی واقعیت کشور را می داند بنابراین رودربایسی را کنار گذاشته و در انتخاب اعضای کابینه توانمندی، تجربه و تعهد را مدنظر قرار داده است. حالا اگر برخی اصولگرایان بخواهند با آقای رئیسی همکاری نکنند خیلی بی‌انصافی است چون کشور در شرایطی قرار ندارد که بخواهیم آزمون و خطا داشته باشیم.»

گره کور در سیاست خارجی

چالش دیگر دولت رئیسی در حوزه دیپلماسی است. در دولت روحانی شاهد بودیم که یک رویه دوگانه‌ای در کار بود؛ به نحوی که از یک‌سو دولت مذاکره می‌کرد و از سوی دیگر برخی نیروهای داخلی سیگنال‌هایی به غربی‌ها می‌دادند تا به ایران امتیاز داده نشود. احمد بخشایش اردستانی به گره گشایی از مذاکرات برجامی در طول دولت سیدابراهیم رئیسی امیدوار است و می گوید « وضعیت در دولت آقای رئیسی متفاوت خواهد بود چون انتظار می رود صدای واحدی از ایران شنیده شود. تصور نمی‌شود که آمریکا مترصد وضع تحریم‌های جدید علیه ایران باشد اما در عین حال دولت هم باید مذاکره‌ای واقعی انجام دهد که به نظرم دولت رئیسی از پس این کار برمی‌آید و با مذاکره‌ای واقعی موضوع برجام را بدون دادن امتیازات دیگری به نتیجه می‌رساند اما مسیر سختی در این مسیر در پیش رو دارد.»

مأموریت مهم «احیای امید»

دولت حسن روحانی پس از خروج آمریکا از برجام تلاش کرد، به جای یافتن راهکارهای اساسی تلاش کرد، بروز و ظهور مشکلات کشور را با گفتار درمانی به تعویق بیاندازد و این به اعتماد مردم آسیب جدی زد. امروز بی‌اعتمادی مردم به قوه مجریه بزرگترین مشکل دولت جدید است. محمدصادق کوشکی معتقد است «مردم الان اصلا انگیزه‌ای برای همکاری با دولت ندارند و اگر رئیسی بتواند این مشکل را حل کند می‌تواند با هماهنگی و همفکری با مردم بسیاری از مشکلات دیگر اعم اقتصادی، معیشتی و ... را حل و فصل کند اما اگر نتواند اعتماد از دست رفته به دولت را ترمیم و سرمایه اجتماعی را برگرداند در هیچ کدام از اقدامات اصلاحی نیز موفق نخواهد بود».

طبیعتا حل هر مشکلی زمان خاص خود را می طلبد، مردم نیز این را می دانند و منتظرند تا پالس های مثبتی از خدمات دولت سیزدهم ببینند اما این مستلزم همکاری و همراهی همه دستگاه های اجرایی، تقنینی و قضایی و حتی جریان های سیاسی کشور است بنابراین فارغ از گرایش سیاسی همه افراد و جریان ها باید به دولت آقای رئیسی کمک کنند چون رئیسی به تنهایی نمی تواند معجزه کند.