پیام معنادار بایدن برای ایران نامطلوب خواهد بود؟

رئیس‌جمهور آمریکا در سفر عراق برای ایران پیامی داشت؛ اما ظاهرا به ‌جای اینکه پیام را از واسطه میزبان عراقی‌اش بفرستد، ایده بهتری پیدا کرده بود. جو بایدن در دیدار با مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر عراق، کاغذنوشته‌ای کوتاه در دستش داشت که در نگاه اول به نظر می‌رسید به‌ طور اتفاقی رو به خبرنگاران قرار گرفته است، اما متن واضح و کوتاهی که روی کاغذ نوشته شده بود و مدت‌زمانی که روی کاغذ به سمت عکاس‌ها بود نشان می‌دهد به احتمال قریب به یقین، این کاغذ نه یادداشت بایدن برای خودش بلکه نوشته‌ای خطاب به ایران بوده و تعمدا در مقابل لنز دوربین‌ها قرار گرفته است. پیام این کاغذ را می‌توان هم‌زمان هشدار و پیشنهادی دانست درباره تنش‌هایی که در عراق بین نیروهای نزدیک به ایران و آمریکایی‌ها اتفاق افتاده است. نوشته روی کاغذ از یک طرف درباره آمادگی ایالات متحده برای واکنش‌ نشان‌دادن به حملات علیه مواضع ایالات متحده در عراق صحبت می‌کند و از طرف دیگر درباره گزینه توقف درگیری‌ها با تصمیم ایران می‌گوید.

 یک پیام غیرمستقیم دیگر

این اولین پیام غیررسمی دولت بایدن به تهران نیست. چندی پیش مقامی آگاه بدون ذکر نام به خبرگزاری رویترز گفته بود ایالات متحده در حال بررسی امکانات مسدودکردن راه انتقال نفت ایران به چین در جهت تشدید تحریم‌هاست و تعلل ایران در مذاکرات و تردیدها در تمایل دولت آینده به احیای برجام باعث شده است واشنگتن برای شکست گفت‌وگوهای وین آماده شود. این خبر مشخصا حاوی پیامی غیرمستقیم برای سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور آینده ایران بود: ناکامی مذاکرات احیای برجام به معنای ادامه و تشدید تحریم‌ها خواهد بود.

 دوباره عکس «تصادفی» عمدی

نوشته‌های مقابل دوربین، پیش‌تر هم در ماجراهای ایران و آمریکا خبرساز شده‌اند. اردیبهشت ۹۸، یک سال پس از خروج دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه وقت ایالات متحده، از توافق هسته‌ای با ایران، صفحه تلفن همراه سناتور دایان فاینستین به‌ صورت «اتفاقی» روشن شد و در دیدرس خبرنگاران قرار گرفت، درحالی‌که صفحه مربوط به محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در دفترچه تلفن گوشی او باز بود. این خبر در رسانه‌ها منتشر و بررسی شد و چند هفته بعد ایران تأیید کرد که ظریف با فاینستین دیدار کرده است.

 به ‌دنبال کاهش تنش در مسیر خروج؟

اما بایدن در حالی به بغداد رفته است که کم‌وبیش مانند افغانستان، در عراق نیز ایالات متحده در حال کاهش حضور و فعالیت نظامی است. روز گذشته خبری نیز در پی سفر بایدن به عراق منتشر شد که طبق آن عملیات نظامی آمریکا در عراق تا آخر سال جاری میلادی، یعنی تا پایان پاییز امسال، به پایان می‌رسد. سفر بایدن در این شرایط به عراق و پیامی که برای ایران ارسال کرده است در سایه این خبر معنادارتر به نظر می‌رسد. رئیس‌جمهور آمریکا مایل است حالا که قصد کاهش نیروها و توقف عملیات نظامی در این منطقه را دارد، تنش‌ها بین آمریکایی‌ها با دیگر بازیگران، به‌‌ویژه بازیگران نزدیک به ایران نیز کنار گذاشته شوند تا ماجرا به دردسری اضافه در مسیر پایان عملیات تبدیل نشود. با توجه به اینکه ایران و گروه‌های شیعه در عراق نیز مایل هستند آمریکا از عراق برود، شاید بتوان گفت نوشته روی کاغذ بایدن برای تهران چندان پیام نامطلوبی هم به نظر نمی‌رسد./ شرق