سال 1400خطرناک‌ترین دوره برای بودجه

مسعود نیلی در گفت و گو با نشریه تجارت فردا بدون این که به سهم و نقش خود در سوء مدیریت دولت اشاره کند، اظهار داشت: تجربه نشان می‌دهد که روسای جمهور در ماه‌های پایانی فعالیت خود و برای بالا بردن نمرات کارنامه‌شان نیز تمایل بیشتر به خرج کردن دارند. معمولا اصرار دارند که پروژه‌های عمرانی در زمان خودشان به اتمام برسد پس باید منابع بیشتری را در یک سال آخر اختصاص دهند و در هزینه‌های رفاهی هم مانند حقوق و دستمزد همین کار را می‌کنند کافی است نگاهی به بودجه 1399 و 1400 بیندازید و ببینید چه میزان حقوق کارکنان دولت، اعضای هیات علمی، بازنشستگان و... افزایش پیدا کرده، بنابراین فصل مشترک سال هشتم رئیس جمهور قبلی و سال اول رئیس جمهور جدید انبساط بودجه است. این فصل مشترک، سال مالی است که تقریبا شش ماه اول آن را رئیس جمهور قبلی و شش ماه بعدی را رئیس جمهور جدید با ویژگی‌هایی که اشاره کردم مدیریت می‌کند. در واقع سالی که نیمه اولش پایان حضور یک رئیس جمهور و نیمه دومش آغاز به کار رئیس جمهور بعدی است. خطرناک‌ترین دوره برای بودجه است؛ سالی مانند همین سال 1400همان‌طور که می‌بینیم رشد مخارج قانون بودجه در سال 1400 قابل توجه است در حالی که برای بخش‌های درآمدی بودجه اتفاق جدیدی رخ نداده است؛ ما همچنان از نظر صادرات نفت مشکل داریم، مساله توافق هسته‌ای حل نشده و سال 1400 یک فصل را پشت سر گذاشته؛ در حالی که در بودجه دو میلیون و 300 هزار بشکه صادرات نفت دیده شده است. در نیمه دوم سال هم رئیس جمهور جدید روی کار می‌آید که باید سریع به دنبال خرج کردن برود در حالی که منابعی ایجاد نشده.اینجاست که نگرانی‌ها مطرح می‌شود که انبساط بودجه‌ای به انبساط پولی بینجامد.

من بسیار تاکید دارم که درک شرایط کنونی از منظر «آنچه نباید کرد» اهمیت بالاتری دارد. من در موضعی نیستم که بخواهم پیشنهادی بدهم که چه کار بکند اما فکر می‌کنم اگر مراقبت صورت نگیرد. رشد نقدینگی می‌تواند پیامدهای بسیار نامطلوبی برای ما در برداشته باشد.رشد نقدینگی در سال 99 بسیار بالا بوده و تداوم این رشد در سال 1400 خطرناک خواهد بود؛ علاوه بر این آمار رشد حجم پول بسیار قابل تامل و البته نگران کننده است نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی نشان می‌دهد که در سه سال متوالی 98،97 و99 رشد حجم پول بالای 40 درصد بوده، یعنی مؤکدا باید نسبت به هر سیاستی که به نوعی تحریک پولی در آن نهفته است، محتاطانه برخورد کرد. نمی‌خواهم بگویم حتما اتفاقات بدی خواهد افتاد، اما بهتر است سیاستگذار جانب احتیاط را بگیرد.

نیلی گفت: متاسفانه بعضی‌ها ترویج می‌کنند که رشد نقدینگی خودش مهم نیست و مهم این است که نقدینگی کجا برود؛ این صحبت بسیار خطرناکی است.وقتی نقدینگی با نرخ 30 تا 40 درصد رشد می‌کند، حالا 4درصد هم رشد ایجاد شود بقیه این سیل نقدینگی به تورم تبدیل می‌شود و فشار را بر مردم دو چندان می‌کند منظور از « اصلاحات ساختاری در اقتصاد» این است که ما بتوانیم عدم تعادل‌های اقتصاد کلان را به صورت پایدار کاهش دهیم و سپس به طور نسبتا کامل، تحت کنترل درآوریم. اصلا اصلاحات ساختاری در واکنش به عدم تعادل‌های پایدار اقتصاد کلان صورت می‌گیرد. منظور از عدم تعادل‌های اقتصاد کلان مواردی چون کسری بودجه، ناترازی نظام بانکی یا کسری تراز پرداخت‌های غیر نفتی و... است.

یادآور می‌شود نقدینگی در دولت روحانی از رقم 430 هزار میلیارد تومان به 3700 هزار میلیارد تومان شده که افزایش بیش از 7 برابری را نشان می‌دهد.