زمزمه فراجناحی شدن کابینه رئیسی
اصولگرایان از یک طرف به استقبال یکدست‌شدن قدرت رفته‌اند، اما از سوی دیگر تحرکاتی از سوی ابراهیم رئیسی مشاهده شده که به نظر می‌رسد او تمایلی به تشکیل یک کابینه جناحی یکدست اصولگرا ندارد. حجت‌الاسلام سیدرضا تقوی، نماینده اصولگرایان در تهران، از یکدست‌شدن قوا استقبال کرده است. این دومین نماینده‌ای است که به پیشواز این رخداد رفته است. پیش از او امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، دیگر نماینده مجلس و نامزد انتخابات 1400 نیز در پاسخ به پرسشی درباره یکدست‌شدن قوا و تأثیر آن بر روند اداره کشور گفته بود: من نمی‌خواهم بگویم که چنین اتفاقی ممکن نیست، اما شرایط کشور به‌گونه‌ای است که ما به دلیل اوضاعی که در حوزه اجرا و مشکلات مردم ایجاد شده، نیاز به چنین اتفاقی داشتیم که یک قدرت متمرکز در حوزه اجرا داشته باشیم. حالا تقوی عضو جامعه روحانیت مبارز نیز گفته است: «یکدست‌شدن حاکمیت و قوا بسیار مثبت است. اگر قوا با یکدیگر درگیر باشند، کار پیش نخواهد رفت. امیدواریم از این پس شاهد جدال بین قوا نباشیم و هماهنگی بین قوا و دستگاه‌ها موجب پیشرفت امور شود، اما سلیقه‌ها، دیدگاه‌ها و نظرها برای اداره کشور یکی نیست؛ یعنی در یک جناح و یک گروه نیز نظرات متفاوت است و مشورت صورت می‌گیرد و تضارب آرا ایجاد می‌شود و نتیجه به دست می‌آید. به نظر من اینکه قوا هماهنگ و همراه باشند و در مسائل کلی با یکدیگر هم‌نظر باشند، نقطه قوت است». پیش‌تر نایب‌رئیس شورای شهر مشهد با اشاره به اینکه برخی از جریانات اظهار کردند اگر ما قدرت را یکدست کنیم، می‌توانیم تعارضات را در دستگاه برطرف کنیم و به این صورت مملکت بهتر پیش می‌رود، گفته بود: ما فعلا در‌این‌باره سکوت می‌کنیم تا فرصتی برای تجربه‌کردن داده شود که آیا واقعا این یکدست‌شدن قدرت می‌تواند کشور را از این گرفتاری‌ها نجات دهد یا خیر. ما امیدواریم چنین باشد. با‌این‌حال، اصولا تجربه یکدست‌بودن قدرت، خروجی خوبی نداشته است. روزنامه جمهوری پیش‌تر با اشاره به اینکه ما مردم ایران به جناح اصولگرا یک حاکمیت یکدست بدهکار بودیم که حالا با انتخابات ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ تحقق پیدا کرده است، نوشته بود: «هر سه قوه به اضافه شورای نگهبان، نیرو‌های نظامی و سایر اندام‌های حاکمیتی از یک جناح هستند و مردم بدهی خود را پرداخت کرده‌اند، باقی می‌ماند وعده‌های بسیار شیرین و رؤیایی که این جناح داده است. دولت نهم که شکل گرفت، تصور این بود که حاکمیت یکدست شده، ولی وقتی محمود احمدی‌نژاد بر مرکب قدرت سوار شد، نشان داد به حامیان اصولگرای خود وفادار نیست». منصور حقیقت‌پور، نماینده سابق مجلس با بیان اینکه «نباید رئیس‌جمهور‌شدن آقای رئیسی را به‌مثابه یکدست‌شدن جریان اصولگرا دانست»، معتقد است این جریان برای رسیدن به چنین وضعیتی باید تجدیدنظرهای ساختاری انجام دهد و به همین راحتی نیست. به اعتقاد او، اینکه همه طیف‌های اصولگرا با محوریت رئیسی کنار هم جمع شوند، کار بسیار سختی است؛ به‌خصوص که اینها طیف‌هایی نیستند که با مختصری نرمش، سازش کنند و کنار هم جمع شوند: «چطور انتظار داشته باشیم که پایداری با جریان جلیلی یا احمدی‌نژاد همراه شود؟! اصلا ذائقه اینها یکی نیست. نگاه جامعه مهندسین با مؤتلفه فرق دارد. به نظر من شاید بهتر باشد اصلا بر یکی و یکدست‌شدن این جریان این‌قدر اصرار نکنیم».
اصرار بر سهم‌نخواهی
این روزها اصولگرایان اصرار دارند از رئیسی سهم‌خواهی نخواهند کرد و کسی هم از مجلس راهی پارلمان نخواهد شد. می‌گویند می‌خواهند دست او را برای چینش کابینه‌اش باز بگذارند. مرتضی طلایی از چهره‌های سیاسی نزدیک به قالیباف گفته رئیسی از کسی درخواست کمک نکرده است که در زمان چینش کابینه در قبال آنها تعهدی داشته باشد یا سهمی به آنها بدهد. او در واکنش به اینکه سهم‌خواهی‌ها از کابینه آیا ممکن است برای رئیسی دردسرساز شود به خبرآنلاین گفته است: «الان که چیزی به چشم نمی‌خورد. تاکنون من حداقل در فضاهایی که بوده‌ام نشنیده‌ام کسی به دنبال سهم‌خواهی باشد. اساسا به نظر می‌رسد شیوه‌ای که آقای رئیسی انتخاب و ورود پیدا کردند، همین بود که ایشان در مقابل کسی، خودشان را متعهد و بدهکار نشان ندادند این مهم‌ترین نکته‌ای است که ایشان در زمان ثبت‌نام در انتخابات اعلام کردند مبنی بر اینکه ستادهای ایشان را مردم تشکیل می‌دهند و کارشان را هم با مردم دنبال می‌کنند. به بیانی دیگر، ایشان سیاستی را اتخاذ کرد که خودش را وامدار و بدهکار کسی نداند». او مدعی شده کابینه رئیسی، کابینه‌ای جریانی نخواهد بود: «کابینه آقای رئیسی، کابینه‌ای با روحیه کار و فعالیت است و کابینه سیاسی و جریانی نخواهد بود. اینکه بگوییم یک جریان، کابینه را تشکیل داده یا یک جریان به قدرت رسیده، این‌گونه نیست؛ چراکه انتخاب آقای رئیسی، انتخاب یک جریان سیاسی نبود، بلکه انتخاب یک گفتمان بود. شاید به همین دلیل این موفقیت را باید مدیون مردم باشیم و متعلق به مردم بدانیم نه متعلق به جریان‌های سیاسی». حسین عبداللهی‌فر، معاون گفتمان‌سازی سازمان بسیج اساتید نیز با اشاره به اینکه متأسفانه در گوشه و کنار اخباری از تلاش عده‌ای فرصت‌طلب و سودجو به گوش می‌رسد که به برخی افراد به شکل بی‌قاعده‌ای ضریب داده می‌شود یا عقبه‌ای دارند و عده‌ای را تحمیل می‌کنند و حتی مدرک‌سازی و... می‌کنند، به فارس گفته است: «اما به دلیل حساسیت بالایی که شخص آقای رئیسی نسبت به مشکلات مردم و کشور دارند، بسیار بعید به نظر می‌رسد عده‌ای بتوانند با شامورتی‌بازی خودشان را برای جایگاهی مطرح کنند. کاملا روشن است که آقای رئیسی اهل سهم‌دادن و میدان‌دادن به افراد سهم‌خواه نیستند و در این مرحله حساس از تجارب خویش در قوه قضائیه و آستان قدس استفاده خواهند کرد. البته انصافا عمده کسانی که در این زمینه به دولت کمک می‌کنند، نیتی جز خدمت ندارند و بسیار اندک هستند افرادی که در این زمینه ناخالصی دارند. بنابراین باید کاملا خوش‌بین باشیم و شاهد شکل‌گیری کابینه بسیار خوب و کاملا متفاوتی از گذشته خواهیم بود. این به آن معنا نیست که ترکیب کابینه مورد پسند همه سلیقه‌ها خواهد بود؛ چراکه انجام چنین کاری ممکن نیست».
فراجناحی
دیروز احمد زیدآبادی، روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب، با انتشار مطلبی در صفحه اینستاگرام خود، خبر از تماس دفتر ابراهیم رئیسی با خودش داده و نوشته بود با یک خط نامشخص تماس گرفته‌اند و درخواست دریافت انتقادها، نظرات و پیشنهادات او را به رئیسی داشته‌اند. زیدآبادی گفته در این تماس گفته شده قرار است از همه صاحب‌نظران در زمینه‌های مختلف نظرخواهی شود! با‌این‌حال، صادق زیبا‌کلام، استاد دانشگاه تهران، گفته است «فراجناحی» و «فراجناحی عمل‌کردن» بیش از آنچه یک واقعیت جدی سیاسی باشد، بیشتر یک «ژِست» سیاسی است؛ چراکه در عمل اساسا چیزی به نام «فراجناحی» نه وجود دارد و نه می‌تواند وجود داشته باشد.
اما واقعیتی که نباید فراموش کرد، این است که در شرایطی که زمزمه درباره کابینه آتی ابراهیم رئیسی و سطح تندروی یا کندروی آن زیاد به گوش می‌رسد، توصیه برخی سیاسیون برای عبور رئیسی از بحران مشارکت، تشکیل یک کابینه فراجناحی است. در این صورت گفته می‌شود او باید از سپردن دولت آتی به طیف و تیپ جبهه پایداری خودداری کند. زمزمه‌هایی که این روزها از کابینه رئیسی به گوش می‌رسد نیز گویای همین است که او تمایل چندانی به سپردن امور به چهره‌های تندرو ندارد./ شرق
دیدگاه تان را بنویسید