ادب مرد به ز دولت اوست

گروه سیاست سایت فردا: حسن روحانی روزگاری می‌گفت به 24 میلیون رأیی که به من داده شده متعهد خواهم بود و و این سخن او به نوعی بی‌اعتنایی به کسانی بود که به او رأی نداده‌ بودند. او از همان ابتدا سعی کرد که با منتقدان خود با واکنش‌های تهاجمی روبه‌رو شود و به نظر می‌رسد که چنین ادبیاتی به دیگر دولتی‌ها هم منتقل شده است؛ به نحوی که به تازگی کیانوش جهانپور، مسئول روابط عمومی وزارت بهداشت و سخنگوی سازمان غذا و دارو منتقدان را با واژه «پفیوز» خطاب کرده است که متعاقبش جمعی از خبرنگاران از او شکایت کرده‌اند یا طرز نشستن عیس‌ کلانتری در برابر داغ‌دیدگان حادثه اتوبوس خبرنگاران آشکارا نشان‌دهنده نوعی فرهنگ بی‌ادبی در میان مسئولان دولت تدبیر و امید است که حتی نمی‌توانند برای چند دقیقه در برابر اشک‌های داغ‌دیدگان ادب را رعایت کنند.

اما ریشه چنین رواج بی‌ادبی در میان مسئولان دولتی چیست؟ شاید بتوان ریشه چنین رفتارهایی را در منش کلی دولت و خاصه نوع رفتار و ادبیات شخص رئیس‌جمهور جست‌وجو کرد که از ابتدای دولت یازدهم تا کنون همواره به جای گفت‌وگو با منتقدان با ایشان به شیوه تهاجمی و حتی توهین‌آمیز مواجه شده است. برای مثال به یاد داریم که در دهم خرداد سال93  روحانی در سخنانی توهین‌آمیز در واکنش به ابراز دلسوزی علمای کشور برای تدیّن در جامعه گفت: «بعضی از مردم واقعا بیکار هستند، کار و شغل ندارند، دچار توهمات هستند، مدام غصه دین و آخرت مردم را می‌خورند، اما نه دین را می‌دانند چیست و نه آخرت را می‌دانند چیست؟ هیچ کدام! فقط غصه می‌خورند». یا در ۲۲ خرداد همان سال روحانی در همایش انتظار و امید بیان کرد: «مگر بناست کسی فرهنگ را در کپسولی کند و در نسخه ای بنویسد و از داروخانه ای باید آن کپسول را خریداری کنیم؟ گویی عده‌ای هنوز در دوران حجر می‌اندیشند و فکر می‌کنند».

در ادامه این توهین‌ها روحانی در یکی از نطق‌های خود در ۲۰ مرداد سال93 گفت: « از بس که دیدم بعضی‌ها در هراس زندگی می‌کنند و چون خود اعتماد به نفس ندارند دیگران را نیز اینگونه می‌بینند، ناچار شدم چند مورد از مذاکرات خود با مقامات اروپایی در مذاکرات هسته‌ای را برخلاف عرف در کتاب منتشر کنم تا ترسوها بخوانند و ببینند... یک عده خوب شعار می‌دهند، اما بزدل سیاسی هستند، هر وقت می خواهد مذاکره شود عده ای می گویند ما داریم می لرزیم. خوب به جهنم، بروید یک جای گرم برای خودتان پیدا کنید. چکار کنیم خداوند شما را ترسو و لرزان آفریده است».

ماجرای برجام به روحانی این مجال را داد که چندسال تمام به منتقدان سیاست خارجی دولت زشت‌ترین توهین‌ها را بکند. او در ماه‌های ابتدایی سال ۹۴ در دو سخنرانی خود بسیاری از مردم را که نسبت به سیاست‌های اجرایی رئیس‌جمهور اعتراض داشتند، دلال و کاسب تحریم خواند. روحانی در اردیبهشت همان سال در جمع کارگران گفت: «دلالان تحریم، به فکر شغل دیگری از هم‌اکنون باشند. ما به حول و قوه الهی با هدایت مقام معظم رهبری با حمایت ملت ایران راه تعامل سازنده با جهان را ادامه خواهیم داد. کسی در دنیا نمی‌تواند فشار و تحریم بر ایران را در ماه‌ها و سال‌های آینده ادامه دهد. سازمان تحریم در حال فروریزی کامل است». او در مرداد۹۴ در سخنانی توهین آمیز خطاب به منتقدین خود تصریح کرد: «البته این وضعیت برای کاسبان تحریم در دبی، اروپا، چین و حتی در تهران سود داشت و آنها اکنون از توافق عصبانی‌اند».

در کنار اینها روحانی همیشه سعی کرده است که با منتقدان به شیوه کنایه و خنده‌های تمسخرآمیز مواجه شود؛ شیوه‌ای که به نظر می‌رسد بیش‌تر از سر استیصال دولت باشد زیرا معمولا توهین و تمسخر زمانی استفاده می‌شود که شخص مسئول ناتوان از پاسخگویی باشد.