کم‌فروغ و بی‌محتوا

گروه سیاست سایت فردا – دومین مناظره انتخاباتی دیروز برگزار شد اما این طور که به نظر می‌رسد نتوانسته نظر مردم و سیاسیون را جلب کند. انتقادها به شکل و نحوه مناظره گسترده‌تر شده و تصور می‌شود که این رویه عمدا یا سهوا مانعی در جهت شناخت کافی مردم  از نامردهای ریاست جمهوری است.

آنچه در ادامه می‌آید ارزیابی و اکنش برخی از چهره‌های سیاسی اصلاح‌طلب به مناظره دیشب است: 

توهین به شعور مردم

شهربانو امانی - عضو شورای شهر تهران : این آش آنقدر شور شده که دیگر خود نامزد‌‌ها هم به شکل و نحوه این مناظرات انتقاد می‌کنند. اصلا کجای دنیا اسم چنین برنامه‌ای را مناظره می‌گذارند؟! به اعتقاد من این بیشتر توهین به شعور مردم است. این چه مناظره‌ای است که نامزد ریاست‌جمهوری را مثل دانش‌آموز بنشانند و یک نفر از او سوال کند!

مساله دیگر اینکه این شائبه وجود دارد که برخی نامزدها سوالات را می‌دانند و در صورت صحت، این نهایت بی‌عدالتی است. به هرحال برادر یکی از نامزدها رییس کمیته مناظرات است و این شائبه‌ساز و مانع اقناع افکار عمومی است.

یکی از موارد قابل اشاره در نقد این مناظرات این است که آیا سوالاتی که آقای مجری می‌پرسد، سوالات کف جامعه است؟! 

مناظره سرد

علی صوفی، دبیرکل حزب پیشرو اصلاحات: فضای مناظره بسیار سرد بود. نامزدها یک سری حرف‌های کلی که می‌دانستند برای مردم جالب است در ذهن داشتند و همه سعی می‌کردند آنها را بیان کنند اما هیچ‌یک مبنایی بحث نمی‌کردند. نامزدهای اصلاح‌طلب به هر حال یک حرف‌هایی زدند که حرف‌های جبهه اصلاحات هم هست اما آنها هم حرف‌های اصلی را نزدند و اصلا آنها نامزدهای حداکثری ما نیستند. بنابراین جبهه اصلاحات در این دوره نمی‌تواند حرف‌های مردم را به گوش مردم برساند.

نامزدهایی با حرف تازه

جلال‌جلالی‌زاده – عضو حزب اتحاد ملت: از مناظره قبلی بود و هر کدام از نامزدها به مسائلی در کشور اشاره کردند. این البته از یک‌سو، استفاده ابزاری و از سوی دیگر بیان حقایق بود. بحث جوانان، زنان، اهل سنت، اقوام و مذاهب، کرونا، حقوق کارگران، فرهنگیان و خیلی از مسائلی که اشاره شد، مهم بود. همچنین به نکاتی در باب اقتصاد و معیشت مردم پرداخته شد. هر یک از نامزدها وعده‌هایی دادند.

آنچه مهم است و شاید جرات گفتن آن را نداشتند بحث تحریم، مذاکره، دخالت نظامیان در اقتصاد و استقلال دولت است. من معتقدم که این موارد اشاره شده درباره خانواده، سربازان، جوانان، معلولان و مسائل مهم روز درخور و ارزنده بود اما از این مناظره برداشت نمی‌شد که هر کدام از این نامزدها برنامه علمی و تحلیلی داشته باشند.

مناظره‌ای سطح پایین‌تر از قبلی

علی محمد نمازی، عضو شورای مشارکت حزب کارگزاران: سطح مناظره از مناظره اول پایین تر بود. علی رغم اینکه موضوعات متنوع‌تری در دستور بود.البته این مناظره یک پیشرفت داشت و آن اینکه تقریبا 5 نفر از 7 نفر به ناکارآمد بودن این نوع مناظره اعتراض کردند و گفتند که این جوابگو نیست. ما علنا دیدیم که مناظره امروز و قبل به شناخت کاندیدای اصلح کمکی نمی‌کند.

 از ایرادات کلی مناظره امروز این بود که نامزدها به مرحله بندی مناظره اصلا توجه نداشتند. اشکال دیگری که در این مناظره کاملا مشهود بود این بود که هیچ سوال سیاسی مطرح نشد.

مناظره تحت سانسور

مهدی آیتی – نماینده دوره ششم مجلس: این مناظره ایرادات اساسی در طرح سوالات داشت و بسیار کلی و بچگانه بود. پاسخ کاندیداها هم غیرکارشناسی است و مردم را بیشتر گمراه می‌کند و از مجموعه این پاسخ‌ها مردم متوجه مشکلات کشور و راهکارهای آن نمی‌شوند چرا که همه پاسخ‌ها هم کلی‌گویی است. خارج شدن مناظرات از حالت گفت‌وگو و مناظره واقعی، به دلیل حاکم شدن جو سانسور در فضای مناظره است. این سانسور از مجری گرفته تا کاندیداها حاکم شده است. این مدل برنامه مناظره نیست و بیشتر نمایش دادن و دهن مردم را بستن است. 

بنابراین برخلاف آنچه تصور می‌شد که مناظره‌ها می‌تواند مشارکت را بالا ببرد، این مدل مناظرات بر سطح مشارکت مردم آسیب می‌زند و مردم با این نوع مناظره نمی‌توانند فرد اصلح را تشخیص دهند و انتخاب کنند.

دلسرد کننده

نعمت احمدی – حقوقدان : کاش این‌گونه مناظره‌ها برگزار نمی‌شد و مردم متوجه ایرادات و اشکالاتی که بین مسئولان تا این اندازه عمیق است، نمی‌شدند. این هفت نفری که انتخاب شده‌اند و بایدعصاره کسانی باشند که نام‌نویسی کرده‌اند و شورای نگهبان آنان را تائید کرده، فی‌الواقع حرفی برای گفتن نداشتند.این مناظره‌ها اگر با همین شیوه در نوبت بعدی هم ادامه پیدا کند نه اینکه باعث جلب هواداران نخواهد شد بلکه بسیاری را دلسرد هم خواهد کرد. 

بساط مناظره را اگر می‌خواهید مشابه این دو جلسه ادامه بدهید، جمع کنید. به حکایت گلستان سعدی بیندیشیم که از فردی که با صدای ناخوش آواز قرآن می‌خواند پرسیده شد: چرا قرآن می‌خوانی؟ و پاسخ سعدی در بیتی شیرین و وصف‌الحال آمده است که «گر تو قرآن بر این نمط خوانی، ببری رونق مسلمانی».

ضعیف، کم‌فروغ، بی‌محتوا

هدایت آقایی - عضو شورای مرکزی کارگزاران سازندگی: بحث‌های اصلی در مناظره مطرح نمی‌شوند، این مناظرات را از محتوا خالی کرده است و صحبت‌ها درباره موضوعات جزئی و پیش‌پا‌افتاده‌ای است که در رسانه‌ها هم هر روز درباره آنها صحبت می‌شود. اینکه مثلا درباره دادن حقوق به زنان خانه‌دار یا پرداخت یارانه ۴۵۰ هزار تومانی یا طرح موضوع سربازی اجباری، مسائل کلیشه‌ای و جزئی است و جای مباحث مهم و اصلی خالی است.مطلب دیگر عدم توجه به حوزه اختیارات رییس‌جمهوری است و هیچ بحث مبنایی بیان نمی‌شود و هیچ‌یک از هفت کاندیدا یا جرات ندارند یا نمی‌خواهند به حوزه اختیارات رییس‌جمهوری ورود کنند. 

روش‌های تکراری دوره‌های قبل و نخ‌نما را تکرار می‌کنند که نقاط ضعف یکدیگر را برجسته کنند و کشتی سطحی می‌گیرند. البته هنوز این ترفند هم نگرفته و چیز دندان‌گیری عایدشان نشده است و موضوعاتی که در رسانه‌ها بیان می‌شود گفته می‌شود که البته باعث شوخی و خنده مردم در فضای مجازی شده است. بنابراین مناظرات بسیار ضعیف، بی‌محتوا و کم‌فروغ است.