سعید محمد چقدر شانس ورود به انتخابات 1400 دارد؟

شرق: برخی می‌گویند انتخابات 1400 از بسیاری جهات شبیه انتخابات 84 است که هر دو جریان اصولگرایی و اصلاح‌طلبی محتمل است با چند نامزد وارد گود انتخابات شوند. چراکه یک ماه و نیم مانده به موعد رفتن پای صندوق‌های رأی و هنوز مشخص نیست که گزینه یا گزینه‌های اصلی هر دو جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا کدام‌اند. مضاف بر اینکه جریان اصلاح‌طلبی با مشکل مهم‌تر دیگری یعنی بحران اقبال در بدنه مردمی هم روبه‌روست. در جریان اصولگرایی هم برخی چهره‌ها به صراحت گفته‌اند به نفع هیچ فردی کنار نخواهند رفت. غلامرضا مصباحی‌مقدم سخنگوی جامعه روحانیت گفته که اگر رئیسی نیاید، نمی‌دانیم چطور می‌توانیم به نامزد واحد برسیم و احتمال تشدید اختلاف بین اصولگرایان زیاد است. حالا سؤال اصلی این است که در صورت نیامدن ابراهیم رئیسی که در حال حاضر تنها گزینه اجماع‌ساز این جریان است و شکست اصولگرایان در رسیدن به وحدت؛ کدام نامزد شانس بیشتری برای برنده‌شدن خواهد داشت؟ «شرق» هر روز به بررسی کارنامه و موقعیت سیاسی- اجتماعی یکی از نامزدهای مطرح اصولگرا از دو جنبه می‌پردازد. 1- شانس بدل‌شدن به نامزد اصلی جریان اصولگرایی 2- اقبال مردمی از سوی بدنه اجتماعی . امروز، سعید محمد.

مورد سعید محمد در نوع خود جالب است. تا قبل از سال 99 کسی چندان او را نمی‌شناخت. اما در این سال کم‌کم نامش بر سر زبان‌ها افتاد به‌ویژه وقتی سخن از دولت جوان انقلابی می‌شد، خیلی‌ها می‌گفتند که او می‌تواند مصداق درست و خوب این گزاره باشد. همه چیز حتی در حد شایعه برای این فرمانده سابق قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا تا پایان 99 به‌ظاهر به‌خوبی پیش می‌رفت تا اینکه در نخستین ماه سال جدید خبر استعفایش رسانه‌ای شد و بعد هم اظهارنظرهایی که به خبر برکناری‌اش به جای استعفا رسمیت بخشید.

سعید محمد تا الان جوان‌ترین نامزد شناخته‌شده جریان اصولگرایی است و این شانس را داشته که نامش حتی بعد از حاشیه‌های اخیر درباره استعفایش در بین 10 نامزد اصلی شورای وحدت اصولگرایان دیده شود. جوان‌بودن محمد، هم می‌تواند برگ برنده او حساب شود هم پاشنه‌آشیل او. جوانی و ناشناس‌بودن در سیاست، کنجکاوی‌برانگیز است. جدای از اینکه این جوان‌بودن می‌تواند یک امتیاز یا جذابیت ایجاد کند، نکته مهم‌تر این است که او چون کارنامه و سابقه سیاسی – اجرائی زیادی ندارد به نسبت رقبا کمتر در تیررس قضاوت از سوی مردم و تخریب از سوی سایر نامزدها قرار می‌گیرد. سال 84 هم احمدی‌نژاد جوان‌ترین گزینه در بین رقبای اصولگرایش بود و دقیقا از همین خلأ ناشناختگی سیاسی بهره برد به‌ویژه اینکه از توانایی فردی خودش هم‌زمان با بهره‌گیری از نمادهای گفتمان عدالت‌خواهانه، در استراتژی انتخاباتی تبلیغاتی‌اش هم بهره برد و برند احمدی‌نژاد را ایجاد کرد. حالا اگر سعید محمد هم بتواند از ابزارهای خلاقانه مناسب و اختصاصی خودش استفاده کند، قطعا بین رقبایی که سال‌هاست مردم با حرف‌ها و چهره و عملکردشان خو گرفته‌اند، توجهات را به سمت خودش جلب خواهد کرد. دنبال‌کردن سعید محمد از این منظر که کیست و چه می‌گوید حتی برای مخالفان سیاسی‌اش هم قطعا جذاب‌تر است تا مثلا رستم قاسمی! برخی معتقدند که شاید پیشینه نظامی او به‌ویژه آنکه متأخر هم هست یک امتیاز منفی برایش محسوب شود. این در حالی است که با توجه به تعدد نامزدهای اصولگرا با سابقه نظامی در انتخابات آتی، به نظر می‌رسد اصولا برای بدنه مردمی جریان اصولگرایی برخلاف بدنه مردمی حامی جریان اصلاح‌طلبی خیلی این گزاره «سبقه نظامی» یا «نامزد نظامی» دغدغه نیست.

اما او قبل از اینکه به این مرحله برسد، باید از یک سد بزرگ بگذرد یعنی همین جوانی و ناشناختگی می‌تواند پاشنه‌آشیل او شود. احمدی‌نژاد همان‌قدر که می‌تواند الگوی سعید محمد شود می‌تواند به مانع او هم بدل شود. شورای نگهبان یک بار تجربه تأیید صلاحیت یک چهره اصولگرای محبوب اما آزمایش پس‌نداده را در کارنامه خود دارد و قطعا اجازه نمی‌دهد از یک سوراخ دو بار گزیده شود. ابزارش را هم در اختیار دارد. اینکه سعید محمد دقیقا بابت همین جوانی و کوتاه‌بودن عمر حضور سیاسی‌اش، واجد شناخته‌شدن به‌عنوان رجل سیاسی نیست. چندی‌ قبل برخی رسانه‌ها از ارسال نامه توسط حجت‌الاسلام حاجی‌صادقی نماینده ولی فقیه به شورای نگهبان در جهت رد صلاحیت سردار محمد خبر داده بودند که کانال حامیان سعید محمد این خبر را تکذیب کرد و نوشت: «خبر ارسال نامه حاجی‌صادقی علیه سعید محمد به شورای نگهبان قویا تکذیب می‌شود و تا به حال نامه‌ای درخصوص انتخابات ۱۴۰۰ از سوی نمایندگی ولی فقیه سپاه به شورای نگهبان ارسال نشده است».

شورای نگهبان البته بهانه‌های دیگری هم دارد و می‌تواند به گفته معاون سیاسی سپاه، استناد کند. محمد دلیل استعفای خود را در متن استعفانامه‌اش جلوگیری از ایجاد شائبه‌های سیاسی و انتخاباتی بیان کرده بود اما اولین بار حمیدرضا ترقی، عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی گفت که کناررفتن او به خاطر انتخابات نبوده، بلکه او تخلفاتی داشته که سعید محمد سخن ترقی را کذب خواند اما بعدا یدالله جوانی، معاون سیاسی سپاه پاسداران ادعای ترقی را تکرار کرد و گفت که سعید محمد را به علت «تخلف» و «رعایت‌نکردن» مقررات از قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا منفک کرده‌اند و چند روز بعد، نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران، با بیان اینکه مواضع معاون سیاسی سپاه موضع مجموعه سپاه است، تصریح کرد: «آنچه معاون سیاسی اعلام می‌کند، همان چیزی است که مجموعه سپاه و نمایندگی ولی‌ فقیه به عنوان متولی این امر درباره آن اتفاق نظر دارند». ترقی که برای نخستین بار بحث برکناری او به علت تخلف را رسانه‌ای کرده بود، بعدا گفت: «آینده آقای محمد در این انتخابات بستگی به نظر شورای نگهبان دارد. باید ببینیم که این تخلف را در بررسی صلاحیت مورد توجه قرار می‌دهند یا خیر. به هر حال اگر این تخلف اداری باشد یک بحث و اگر قضائی باشد یک بحث دیگر است. به هر حال از حالا نمی‌توان پیش‌بینی کرد که شورای نگهبان چه نظری دارد». سعید محمد اما اظهارنظرها درباره رد صلاحیتش را فضاسازی برای حذف خودش دانسته و گفته است: «تا جایی که الان قانون‌مند و چارچوب‌مند است این‌طور می‌بینم که باید تأیید بشوم اما فضاسازی‌هایی را که الان در جهت حذف وجود دارد، باید مدیریت کنیم و اینکه اقبال مردمی و عمومی هم در نظر شورای نگهبان تأثیرگذار خواهد بود. معتقدم شورای نگهبان می‌تواند من را تأیید کند، البته همان‌طور که می‌دانید آرا در شورا مستقل است. هر کس باید خودش به اغنای فکری برسد و در این خصوص سعی کردیم جلساتی را با اعضای شورای نگهبان خصوصا فقها داشته باشیم».

ماجرای سعید محمد در اردوگاه اصولگرایی مصداق همان «دیر آمدی نخواه که زود بروی» است. به نظر می‌رسد که رأس هرم قدرت در جریان اصولگرایی حالا که زمین بازی انتخابات را تقریبا انحصاری و متعلق به خودشان می‌دانند، به سعید محمد تازه از گرد راه رسیده، تلویحا این پیام را رسانده‌اند که صف طویل است و زنبیل‌گذاران زیاد. اگرچه نشانه‌ها تا این لحظه حاکی از این است که چندان تمایلی به حمایت از سعید محمد وجود ندارد اما تا زمان انتخابات امکان رخ‌دادن اتفاقات پیش‌بینی‌نشده زیاد است. سال 84 هم محمود احمدی‌نژاد ظاهرا گزینه اصلی اصولگرایی نبود و خودش مدعی است رأیی که به نام او ریخته شد رأی اصولگرایی نبود. اما باید منتظر ماند و دید در نهایت رأس جریان اصولگرایی به چه تصمیمی می‌رسد. آیا حتی اگر به این جمع‌بندی هم برسد که از سعید محمد در صورت تأیید صلاحیت حمایت کند، این حمایت همانند سال 84 غیررسمی است یا رسمی!