چرا انتخابات 1400 در تهران الکترونیکی نیست؟

باشگاه خبرنگاران: امیر شجاعان رئیس مرکز توسعه دولت الکترونیک فناوری اطلاعات و آمار وزارت کشور در گفت‌وگویی تلویزیونی درباره الکترونیکی شدن انتخابات گفت: وقتی صحبت از انتخابات الکترونیک می‌شود معنای آن این است که تمامی فرآیند‌های انتخاباتی به صورت الکترونیکی برگزار خواهد شد و این فرآیند‌ها تا زمانی که دستور انتخابات توسط وزیر کشور صادر شده و تا زمانی که صورت جلسه امحا آرا تنظیم می‌شود ادامه دارد که شامل ۲۵ فرآیند خواهد شد.

او ادامه داد: ۱۴ فرآیند از این ۲۵ فرآیند قبل از روز اخذ رای رخ خواهد داد و ۴ فرآیند در روز اخذ رای و ۳ فرآیند بعد از روز اخذ رای و ۴ فرآیند هم به عنوان فرآیند‌های پشتیبان مطرح خواهد شد.  وزارت کشور چندین دوره هست که تقریبا تمامی فرآیندها را به جز اخذ و شمارش آرا به صورت الکترونیکی انجام می‌دهد. عملا ما در این دوره دو مساله جدی خواهیم داشت که یکی در زمینه ثبت نام نامزدها خواهد بود که در این دوره به سبب شیوع ویروس کرونا به صورت الکترونیکی برگزار خواهد شد و دیگری هم اخذ و شمارش آرا هست که در کلان شهرها به جز شهر تهران برای انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا برگزار خواهد شد.

شجاعان در پاسخ به سوالی مبنی بر چگونگی اقدام برای ثبت نام شوراهای شهر و روستا افزود: برای ثبت نام ۴ روش پیش‌بینی شده که به ترتیب اولویت خواهم گفت و توصیه ما این است که تا حد ممکن داوطلبان برای مراجعه به فرمانداری اقدام نکنند که فقط به سبب بحث سلامت خودشان خواهد بود و اینکه راحت‌تر بتوانند غیر حضوری ثبت نام کنند.

رئیس مرکز توسعه دولت الکترونیک فناوری اطلاعات و آمار وزارت کشور تشریح کرد: شیوه اول ما استفاده از یک نرم افزار موبایلی است که داوطبان می‌توانند از سایتentekhabat.moi.ir  که سایت وزارت کشور هست دانلود کنند. تاکید می کنم در هیچ جای دیگری ما این نرم‌افزار را قرار نداده‌ایم و داوطلبان محترم باید دقت کنند که صرفا این سایت برای دانلود این نرم افزار معتبر است.

او تاکید کرد: برای افرادی که به صورت غیر حضوری ثبت نام می‌کنند دو مرحله احراز هویت را قرار داده‌ایم؛ گام اول این است که شماره تلفن همراه و شماره ملی فرد را کنترل خواهیم کرد که حتما باید با هم همخوانی داشته باشند و اگر فردی شماره تلفن همراهش به نام خودش نباشد قادر به ثبت نام نخواهد بود. در گام دوم برای اینکه اطمینان بیشتری صورت بگیرد که خود فرد در حال ثبت نام است یک شماره کارت معتبر نظیر کارت بانکی از فرد می‌خواهیم که توصیه من این است که داوطلبان حتما یک کارت فعال را انتخاب کنند. مانند خریدهای اینترنتی این اقدام انجام می‌شود و صرفا برای احراز هویت انجام می‌شود.

شجاعان بیان کرد: پس از این عملیات ثبت نام آغاز خواهد شد و پرسش‌نامه فرد در سیزده صفحه باید تکمیل شود و این پرسشنامه برای ما ارسال خواهد شد.

رئیس مرکز توسعه دولت الکترونیک فناوری اطلاعات و آمار وزارت کشور گفت: روش دوم استفاده از رایانه‌های شخصی است و این روش برای افرادی است که تلفن هوشمند ندارند و یا نسخه اندرویدشان قدیمی بوده و یا به هر صورتی نمی‌توانند از نسخه اندروید استفاده کنند؛ برای این روش هم حتما باید به همان سایت مراجعه شود و نرم افزار مربوط را بر روی رایانه خود نصب ‌کنند و با همان شیوه‌ای که گفته شد مراحل را انجام دهند.

او بیان کرد: شیوه سوم ما استفاده از دفاتر پیشخوان دولت است و افرادی که به هر دلیلی نمی‌توانند با تلفن همراه و یا رایانه ثبت نام کنند می‌توانند به کلیه دفاتر پیشخوان در سراسر کشور مراجعه کنند و بخواهند که مسئولان دفاتر پیشخوان اقدامات را برایشان انجام دهند که در آنجا ما دیگر مراحل کنترل شماره همراه و کارت را نداریم، زیرا فرد به صورت حضوری آمده و مدارک شناسایی فیزیکی را حتما باید به همراه خود داشته باشد و قاعدتا در این روش کنترل فیزیکی انجام خواهد شد و ثبت نام صورت خواهد گرفت.

او درباره شیوه چهارم ثبت نام در انتخابات هم گفت: این شیوه که ما توصیه به انجام آن نداریم حضور در فرمانداری‌هاست (البته درباره انتخابات شورای اسلامی شهرهاست، زیرا تاریخ انتخابات روستا‌ها متفاوت است) البته من توصیه ام این است که داوطلبان به خاطر سلامتی خودشان هم که شده این اقدام را انجام ندهند، ولی اگر فردی اصرار دارد که به فرمانداری‌ها مراجعه کند همکاران ما در آنجا حضور دارند.

شجاعان در پاسخ به این سوال که آیا آموزش خاصی برای این موضوع لازم است؟ گفت: چندان پیچیده نیست، ولی دستورالعملی را در همان سایتی که اعلام کردم قرار داده‌ایم که عزیزان می‌توانند آن را مطالعه و مطابق آن اقدامات لازم را انجام دهند و علاوه بر آن فیلم آموزشی را هم در همان سایت قرار داده‌ایم و من توصیه ام این است که حتما این دستورالعمل‌ها را به صورت دقیق مطالعه کنند.

رئیس مرکز توسعه دولت الکترونیک فناوری اطلاعات و آمار وزارت کشور در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا کلان‌شهر تهران برای این فرآیند انتخاب نشد هم ادامه داد: درباره ثبت نام‌ها کل کشور را مد نظر قرار دادیم، ولی صرفا درباره اخذ رای و شمارش به این دلیل تهران انتخاب نشد که یکی از فرآیند ۲۵ گانه‌ای که گفتم موضوع اخذ و شمارش آراست که به جای اینکه فرد تعرفه کاغذی دریافت کند یک تعرفه الکترونیکی یا کارت الکترونیک دریافت خواهد کرد و رای خود را خواهد داد. چون در تهران ما به صورت هم زمان ۴ انتخابات را داریم، تشخیص ناظران مجلس شورای اسلامی این بوده است که تهران در این فرآیند حضور نداشته باشد، اما وزارت کشور آمادگی کامل را برای این موضوع دارد.

شجاعان در پاسخ به اینکه این روند چقدر میزان شمارش آرا را در کلان شهر‌ها تسهیل خواهد کرد گفت: وقتی که فرد به شعبه مراجعه می‌کند یک کارت الکترونیکی از شعبه دریافت می‌کند که شارژ شده و یک بار مصرف است. آن را روی دستگاه می‌گذارد و روی صفحه نمایش تصویر و نام داوطلب را می‌توان مشاهده کرد و به این روش انتخابات را انجام داده و حتی می‌تواند رای سفید دهد و یا پاک کند و دوباره رای دهد و بعد از اینکه رای را داد این رای در حافظه دستگاه ذخیره خواهد شد، ولی ما در وزارت کشور اطلاعی از آن رای نداریم.

او افزود: در انتهای زمان رای گیری پلمپ دستگاه شکسته خواهد شد و اطلاعات حافظه دستگاه تخلیه می‌شود و از یک دستگاه دیگر به وزارت کشور ارسال خواهد شد؛ عملیات شمارش بسیار پیچیده است.

شجاعان درباره اینکه چطور پیش بینی می‌شود که در هر کلان شهر چه تعداد از این ماشین‌های شمارش مستقر شوند گفت: درباره شعب یک برآوردی داریم، زیرا آمار آن‌ها را در ادوار گذشته مد نظر قرار داده‌ایم و در این دوره از انتخابات تعداد شعب را هم افزایش خواهیم داد و یک برآوردی هم از میزان رای در هر نقطه داریم که متناسب با آن برآورد تعداد دستگاه‌ها مشخص خواهد شد.

شجاعان در پاسخ به اینکه این روند چقدر میزان شمارش آرا را در کلان شهر‌ها تسهیل خواهد کرد گفت: وقتی که فرد به شعبه مراجعه می‌کند یک کارت الکترونیکی از شعبه دریافت می‌کند که شارژ شده و یک بار مصرف است آن را روی دستگاه می‌گذارد و روی صفحه نمایش تصویر و نام داوطلب را می‌توان مشاهده کند و به این روش انتخابات را انجام داده و حتی می‌تواند ری سفید دهد و یا پاک کند و دوباره رای دهد و بعد از اینکه رای را داد این رای در حاظه دستگاه ذخیره خواهد شد، ولی ما در وزارت کشور اطلاعی از آن رای نداریم.

او افزود: در انتهای زمان رای گیری پلمپ دستگاه شکسته خواهد شد و اطلاعات حافظه دستگاه تخلیه می‌شود و از یک دستگاه دیگر به وزارت کشور ارسال خواهد شد. عملیات شمارش بسیار پیچیده است.

شجاعان درباره اینکه چطور پیش بینی می‌شود که در هر کلان شهر چه تعداد از این ماشین‌ها مستقر شوند گفت: درباره شعب یک برآوردی داریم، زیرا آمار آن‌ها را در ادوار گذشته مد نظر قرار داده‌ایم و در این دوره از انتخابات تعداد شعب را هم افزایش خواهیم داد و یک برآوردی هم میزان رای در هر نقطه داریم که متناسب با آن برآورد به تعداد دستگاه قرار خواهیم داد.

رئیس مرکز توسعه دولت الکترونیک فناوری اطلاعات و آمار وزارت کشور، درباره احتمال الکترونیکی شدن انتخابات ریاست جمهوری هم، بیان کرد: در انتخابات ریاست جمهوری فرآیند اخذ و به خصوص شمارش آرا چندان اقدام پیچیده‌ای نیست، زیرا بر روی هر برگه یک نام نوشته می‌شود و اقدام شمارش آسان است.

او تاکید کرد: وزارت کشور در بحث اجرا هیچ نگرانی در این زمینه ندارد و تجهیزات ما تاییدیه‌های امنیتی را از ۳ آزمایشگاه معتبر در کشور دریافت کرده و صد‌ها تست بر روی این دستگاه تمامی مباحث امنیتی رعایت شده و هم سیستم عامل و هم نرم افزار آن خاص است.

شجاعان افزود: این دستگاه کاملا تولید داخل است و ما در کل فرآیند‌های انتخاباتی را در خارج از سرور‌های وزارت کشور انجام نخواهیم داد و همه چیز در سرور‌های وزارت کشور انجام خواهد شد و اطمینان کامل داریم از اتفاقاتی که در پشت پرده رخ خواهد داد و برنامه ریزی‌های لازم را برای امنیت انجام دادیم.

رئیس مرکز توسعه دولت الکترونیک فناوری اطلاعات و آمار وزارت کشور، تاکید کرد: تجهیز صندوق انتخابات هم به صورتی است که امکان اتصال به هیچ شبکه‌ای را نداشته و صرفا دارای یک کابل برق است و این دستگاه با باتری داخلی هم می‌تواند حدود یک ساعت و با باطری خودرو یک روز کامل می‌تواند کار کند. پس نگرانی از بابت قطع برق هم نداریم و چون به هیچ شبکه‌ای متصل نیست امکانِ هک هم وجود ندارد و امکان اطلاع از میزان آرا هم تا پایان اخذ رای وجود نخواهد داشت.

او بیان کرد: این دستگاه توسط متخصصان داخل کشور و به صورت تمام ایرانی طراحی شده و هیچ گونه اقدامی خارج از کشور صورت نگرفته و تمام عملیات رمز و نرم افزار‌ها و سیستم عامل توسط کارشناسان داخلی طراحی شده و هیچ گونه دستگاه مشابهی ندارد.