چه زمانی عینک آفتابی بزنیم ؟

استفاده از عینک آفتابی در اولین ساعت‌های صبح و عصرها هنگام غروب خورشید در مقایسه با بقیه اوقات روز مهم‌تر و ضروری‌تر است، احتمالا تعجب کرده‌اید. تقریبا همه ما تصور می‌کنیم در ساعات اولیه صبح و همچنین عصرها که نور خورشید شدت کمتری دارد خیلی واجب نیست عینک دودی داشته باشیم، اما عقیده پزشکان درست خلاف تصور ماست!

چشم ها مهم ترین ابزار ارتباطی انسان با دنیای خارج و عامل اصلی درک ما از زیبایی های اطراف مان هستند. چشم ها همچنین در حفاظت از سایر اجزای بدن نقش غیر قابل انکاری برعهده دارند؛ اما برخی عوامل محیطی و بیماری ها، این عضو بسیار حساس را دچار آسیب می کند و گاهی صدمه چنان است که آثار و عواقب آن هرگز جبران نمی شود. یکی از عوامل محیطی موثر بر چشم های ما نور خورشید است؛ روزهای آفتابی اگر چه برای خیلی ها لذت بخش است اما برای چشم ها یک تهدید به حساب می آید، البته اگر به درستی از آنها مراقبت نکنیم.

به گفته‌ی چشم‌پزشکان، در این ساعت‌ها خورشید به صورت مورب می‌تابد. در نتیجه، میزان اشعه بیشتری وارد چشم می شود و به همین خاطر لازم است حتما عینک آفتابی استفاده کنید. این در حالیست که در بقیه ساعت‌های روز، مثلا هنگام ظهر که شدت تابش نور خورشید به حداکثر خود می رسد، نور مستقیم وارد چشم نمی شود بلکه بیشتر روی سر متمرکز می شود.

به همین دلیل مدت زمان زیادی است که انسان ها از عینک های آفتابی (چه به منظور زیبایی و چه برای مصون ماندن چشم ها از آسیب نورهای شدید) استفاده می کنند.

چرا باید عینک آفتابی بزنیم ؟

نتایج چندین مطالعه طی چند سال اخیر نشان می دهد که زمان طولانی حضور در محیط آفتابی، بدون حفاظ کافی در مقابل چشم ها، علاوه بر خستگی و قرمزی چشم، کاهش میدان دید و بالا رفتن ضریب خطای بینایی، خطر ابتلا به بیماری های چشمی (مانند آب مروارید) را نیز افزایش میدهد.

با نزدیک شدن به فصول گرم، تمایل افراد به استفاده کردن از عینک آفتابی بیشتر می شود، از آنجا که شدت تابش نور خورشید در فصل تابستان به صورت مستقیم است در نتیجه سبب آزار چشم می شود. در واقع آنچه که در نور خورشید برای چشمان ما ضرر دارد، اشعه ماورا بنفش در نور خورشید است، که البته اشعه ماورا بنفش خورشید در تمام ماه های سال یکسان است.

به این معنی که اگر قرار است عینک آفتابی استفاده شود باید برای تمام فصول سال باشد چه تابستان چه زمستان. حتی در هوای ابری هم هیچ تفاوتی وجود ندارد و مقدار اشعه ماورابنفش نور خورشیدی که به زمین میرسد متفاوت نیست، ابر تنها از شدت نور مرئی کم می کند و نمی تواند مانع اشعه ماورابنفش نور خورشید بشود، در نتیجه در روزهای ابری همانقدر چشمان ما در معرض اشعه ماورابنفش نور خورشید است، که در روزهای آفتابی است.

اشعه ماورابنفش نور خورشید برای بدن انسان ها و سطوح در معرض بدن بسیار مضر می باشد، در ناحیه صورت بیشتر چشمان هستند که صدمه می بینند متاسفانه تمام لایه های چشم از این اشعه صدمه می بینند، پوست پلک را ضعیف و چروک می کند، زیرا سبب تضعیف الیاف پروتئین کلاژن و الاستین پوست در این ناحیه می شود که منجر به چروک و شل شدن پوست می شود، از طرف دیگر احتمال بروز برخی از سرطان های پوست به مراتب بیشتر می شود.

در کشورهایی مثل استرالیا که تابش نور مستقیم نورخوشید به مراتب بیشتر است سرطان پوست پلک شایع است . در کشور ما هم در افرادی که طی سال‌های طولانی ساعات زیادی از روز خود را بدون محافظت در مقابل نور خورشید بوده اند احتمال بروز سرطان پوست صورت و پلک زیاد است.

فصل‌ های بهار و تابستان بهترین زمان برای استفاده از عینک آفتابی

در پاسخ به این سوال که چه زمانی عینک آفتابی بزنیم باید بگوییم در دو فصل اول سال، یعنی بهار و تابستان شدت اشعه UV یا همان اشعه فرا بنفش خورشید در ساعات اولیه تابش (صبح زود) و ساعات پایانی (بعدازظهر) دو برابر است. به این دلیل که پرتو خورشید با زاویه کمتر می تابد. در نتیجه، چشم‌ها در این ساعت‌ها کاملا در معرض خطر قرار دارند.

اما افراد می‌توانند با استفاده از عینک‌های آفتابی استاندارد از سلامت چشم‌های خود محافظت کنند. توجه داشته باشید که عینک‌های ارزان که دست‌فروش‌ها می‌فروشند یا عینک آفتابی غیراستاندارد به دلیل کیفیت نامناسبی که دارند باعث می‌شوند تا میزان بیشتری از نور خورشید به داخل چشم‌ها وارد شود.

استفاده از عینک آفتابی برای محافظت از چشم در برابر اشعه‌ های UV

عینک آفتابی در دسترس‌ترین وسیله محافظت از چشم‌ها در برابر نور خورشید است. اما اگر عدسی عینک غیر استاندارد باشد نه تنها قادر به کنترل ورود نور خورشید به داخل چشم نیست؛ بلکه سبب بازتر شدن مردمک چشم و ورود اشعه ماوراء بنفش بیشتر به داخل چشم می‌شود.

مهم‌ترین ویژگی عینک آفتابی جلوگیری از ورود اشعه فرابنفش به داخل چشم است. این اشعه و سایر تابش‌های نور خورشید به پوست اطراف چشم آسیب می‌رساند و یک عینک آفتابی که مانع ورود این اشعه نشود نه تنها مفید نیست، بلکه خطرناک همهست. حتما از عینک‌هایی استفاده کنید که اطراف چشم را به طور کامل بپوشاند.

روزهای بارانی و ابری بهترین زمان برای استفاده از عینک آفتابی

استفاده از عینک دودی در روزهای ابری و بارانی نیز همانند روزهای آفتابی ضروری است.اشعه فرابنفش حتی در روزهای ابری نیز از ابر عبور می‌کند و عوارض خود را روی بدن انسان می‌گذارد. به همین خاطر، توصیه می‌شود حتی در روزهای ابری نیز از عینک آفتابی برای محافظت از چشم‌ها در برابر این اشعه استفاده شود.

به گفته متخصصان چشم، افراد باید بین ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر حتما از عینک آفتابی استفاده کنند زیرا شدت تابش نور خورشید زیاد است.

در روزهای بارانی به هنگام رانندگی به علت برخورد نور با قطرات باران اختلال دید برای رانندگان به وجود می آید. به همین دلیل رانندگان در روزهای ابری بیشتر از روزهای آفتابی باید از عینک آفتابی استفاده کنند.

چشم کودکان به مراتب حساس تر از بزرگترهاست

چشم کودکان در مقابل نور آفتاب بسیار حساس تر از بزرگتر هاست. از آنجا که قرنیه و عدسی چشم کودکان بسیار شفاف است، اشعه UV، بدون برگشت به داخل چشم آنها وارد شده و به پرده شبکیه چشم می رسد. در حالی که در افراد بزرگسال به دلیل تیره شدن قرنیه و عدسی، ناخودآگاه بخش زیادی از این اشعه را عبور نمی کند.

بنابراین برای در امان ماندن از خطرات رسیدن این اشعه به داخل چشم کودکان توصیه به همه پدر و مادرها این است که با استفاده از عینک های آفتابی و حتی سایه بان هایی که به منظور جلوگیری از آفتاب طراحی شده اجازه ندهد اشعه UV به چشم کودکان آنها آسیب وارد کند.

تحقیقات نشان داده چشم کودکان در برابر اشعه مضر آفتاب بسیار حساس تر از بزرگسالان است. تا ۱۲ سالگی چشم کودکان توانایی فیلتر کردن اشعه ماوراء بنفش (UV) را ندارد و مواجهه طولانی با نور خورشید می تواند سبب چسبندگی قرنیه و پیرچشمی شود چرا که چشم کودکان سه برابر بیشتر از بزرگسالان از اشعه‌ی ماورای خورشید آسیب می‌بیند و بیش از بزرگسالان نیاز به مراقبت دارد؛ بنابراین هر کودکی نیاز به عینک آفتابی دارد همانطور که نیاز به لباس گرم در زمستان و مسواک برای دندان هایش دارد و این اشتباه بزرگی است که بسیاری از والدین به این مطلب اهمیتی نمی دهند

علاوه براین در کشورهایی مانند کشور ما به دلیل نبود نهادهای استاندارد کافی و نیز ناآگاهی مردم نسبت به ویژگی عینک حاوی استاندارد، درصد قابل توجهی از عینک‌هایی که به عنوان عینک آفتابی عرضه و استفاده می‌شود، غیراستاندارد بوده و استفاده از آن در روزهای ‌آفتابی نه تنها مفید نیست، بلکه در صورت استفاده از آن می‌تواند موجب آسیب بیشتر به چشم شود. اگر عینک آفتابی استاندارد نباشد و نتواند از ورود پرتوهای مضر به داخل چشم، جلوگیری کند، تیره بودن شیشه‌ی آن، موجب باز شدن بیشتر مردمک چشم به منظور کنترل دقت بینایی می‌شود و به همین دلیل، امکان ورود پرتوهای مضر به چشم با توجه به باز شدن بیشتر مردمک، بیشتر می‌شود. به همین دلیل در روزهای ابری، نیاز به استفاده از عینک آفتابی است، زیرا به دلیل کم شدن نور محیط، مردمک بازتر و امکان ورود پرتوهای مضر به داخل چشم بیشتر می‌شود.

طیفی از امواج ماورای بنفش اثرات مخربی بر روی پوست و چشم‌ها دارد

متخصص چشم و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در خصوص استفاده از عینک های آفتابی در گفت وگویی با بیان این مطلب که نور خورشید به غیر از قسمت قابل رویت آن حاوی یک سری امواج غیر قابل رویت است که اشعه ماوراء بنفش از جمله آنهاست، افزود: طیفی از امواج ماورای بنفش اثرات مخربی بر روی پوست و چشم‌ها دارد.

حسین آقایی اشعه ماورا بنفش را حاوی سه جزء A, B و C دانست ( جزء C بسیار مضر است و انرژی زیادی دارد و تاثیرات سرطان زایی خود را با اثر بر روی DNA سلول‌ها اعمال می‌کند) که خوشبختانه جز C توسط لایه ازون کاملا گرفته می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: برای جلوگیری از آسیب به چشم‌ها باید از اثرات مخرب اشعه ماورابنفش AوB بر روی چشم‌ها به خصوص بر روی قرنیه که منجر به آب مروارید می‌شود جلوگیری کرد.( این اشعه‌ها بر روی شبکیه چشم اثرات منفی دارد که منجر به تخریب زودتر، شبکیه وابسته به سن می‌شود)

این استاد دانشگاه در پاسخ با این سوال که عینک آفتابی استاندارد چه نوع عینکی است؟، گفت: عینکی که ۱۰۰ درصد اشعه UV را جذب کند و مانع رسیدن این اشعه به چشم ها شود، عینک استاندارد محسوب می شود و به اصطلاح به عینک با UV400 شناخته می شود.(طیف اشعه ماورای بنفش A بین ۴۰۰ نا تا ۳۲۰ نانومتر و نوع B آن از ۲۸۰ تا ۳۲۰ نانومتر و نوع C آن از ۱۰۰ تا ۲۸۰ نانومتر است).

آقایی در پاسخ به این سوال که از چه سنی باید از عینک آفتابی استفاده کرد؟، گفت: تحقیقات نشان داده است ۸۰ درصد اشعه UV که به چشم‌های یک فرد می‌رسد، زیر سن ۱۸ سالگی است، بنابراین عینک آفتابی را باید از سن کودکی استفاده کرد.

وی همچنین توصیه کرد: به غیر از عینک آفتابی از کلاه‌های لبه‌دار نیز استفاده کنید تا درصد اشعه UV منتقل شده به چشم‌ها کاهش یابد.

متخصص چشم و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: استفاده از عینک آفتابی در هوای ابری نیز لازم است, زیرا تنها ۱۰ درصد اشعه UV توسط ابرها جذب می‌شود و ۹۰ درصد آن به زمین می‌رسد.

وی همچنین گفت: در فصل تابستان شدت پرتوهای تابش شده از خورشید به زمین بیشتر است، به همین دلیل بهتر است در روزهای گرم تابستان در ساعات بین ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر کمتر در معرض نور آفتاب قرار بگیریم.

آقایی در پاسخ به این سوال که آیا در فصول گرم سال خشکی چشم بیشتر است؟، گفت: گرما عامل ایجاد کننده خشکی چشم نیست اما در افرادی که خشکی چشم دارند، گرما عامل تشدید کننده خواهد بود.

وی افزود: شدت خشکی چشم به نوع: خفیف، متوسط و شدید تقسیم بندی می‌شود و بسته به میزان شدت خشکی چشم از قطره اشک مصنوعی تا سایر داروها تجویز می‌گردد.

متخصص چشم و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران تغییر در سبک زندگی، دریافت مایعات کافی و در نهایت استفاده از اشک مصنوعی را در انواع خشکی خفیف تا متوسط توصیه کرد./ایرنا