شورای نگهبان چگونه حیثیت داوطلبان را حفظ می‌کند؟

خبرگزاری میزان: عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در یادداشتی به چگونگی حفظ حیثیت داوطلبان از سوی شورای نگهبان پرداخته است.

متن یادداشت مزبور به شرح ذیل است:

‌در یادداشت‌های اخیرم در روزنامه‌های شرق و کیهان، تلاش شد درباره بررسی صلاحیت داوطلبان و نمایندگان، گزارش‌هایی را به مردم عزیز ارائه کنم. در این بخش می‌خواهم به برخی از اقداماتی که شورای نگهبان برای حفظ حیثیت داوطلبان و رعایت حقوق آن‌ها انجام داده است، اشاره کنم.

رویکرد شورای نگهبان در بررسی صلاحیت‌ها، سختگیرانه نبوده است و همان‌طور که رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند «دایره محرز را خیلی تنگ نگیرید (۲۴/۱۰/۱۳۸۲)» تلاش شده است آن مقدار صلاحیتی که برای نمایندگی مجلس در زمینه التزام به دین مبین اسلام و التزام به قانون اساسی و نظام مقدس جمهوری اسلامی و بقیه شرایط وجود دارد، احراز شود. در این میان صحبت‌های محفلی، انتقاد‌های دلسوزانه و سخنان یا رفتار‌های هیجانی که موجب اسقاط شرایط و صلاحیت فرد نشده باشد، مورد توجه قرار نگرفته و وضعیت شخصی و خانوادگی داوطلب و سوابق وی مورد لحاظ واقع شده است.

در موارد ابهام، تردید، نقص، فقدان اعتبار و تناقض گزارش‌های موجود در پرونده‌ها تلاش شده است به نفع داوطلب تفسیر شود و گزارش‌های معتبر و قطعی مؤید صلاحیت افراد با گزارش‌های نامعتبر کنار نرود. همچنین در مواردی که شورای نگهبان با وجود دلایل و مستندات کافی و قطعی، شرایط را برای احراز صلاحیت برخی داوطلبان ــ به‌خصوص بانوان، ایثارگران، معتمدان محل، خانواده‌های شهدا و روحانیون ــ ناممکن می‌دید به آنان پیشتر اطلاع داده می‌شد تا با تصمیم مقتضی، زندگی شخصی و اجتماعی‌شان از اعلام نتایج بررسی‌ها آسیب نبیند. درخصوص نمایندگان یا افرادی که در دوره‌های قبل تأیید صلاحیت شده‌اند نیز در صورت فقدان گزارش جدید و مخدوش نشدن تأیید سابق، اصل استصحاب جاری و بنا بر بقای صلاحیت سابق گذاشته شد.

به‌رغم ضیق وقت و کثرت داوطلبان ثبت نامی و محدودیت امکانات و منابع انسانی شورای نگهبان، در موارد متعددی ابهامات و سوالات پرونده داوطلبان به‌صورت حضوری یا تلفنی با خودشان مطرح و رفع شد. این مهم در خصوص نمایندگان نیز با حساسیتی بیشتر دنبال شد و بیشتر نمایندگان تأیید نشده با حضور در شورای نگهبان، در جریان مطالب پرونده‌های خود قرار گرفتند و اظهارات آن‌ها توسط اعضای شورای نگهبان و کارشناسان استماع شد. برخی از آنها، گزارش‌ها و مستندات را قبول کردند و رفتند و برخی دیگر توضیحات و پاسخ‌هایی داشتند که به محتوای پرونده‌ها ضمیمه شد. برخی دیگر نیز منکر گزارش‌های دریافتی از مراجع قانونی شدند که از مراجع قانونی خواسته شد، جزئیات لازم را برای مطرح کردن با نمایندگان مذکور ارسال و تصمیم نهایی را اعضای شورای نگهبان اعلام کنند؛ لذا شورای نگهبان در مقام یک داور بی‌طرف به شکایات رسیدگی کرده است و اگر توسط هیات‌های نظارت استانی جایی خطا و اشتباهی صورت گرفته باشد یا مستندات جدیدی دریافت شود، در مرحله نظارت شورای نگهبان اعمال می‌شود.

از حیث حفظ حریم خصوصی و حدود شرعی نهایت دقت صورت گرفت تا حقی از کسی ضایع نشود. برخی گزارش‌ها که از سوی منابع ناشناس به‌وسیله نقض حریم خصوصی داوطلبان و به قصد تخریب افراد یا رقابت‌های انتخاباتی برای شورای نگهبان ارسال شده بود و حاوی اطلاعات و تصاویر خصوصی داوطلبان بود، به کلی از پرونده‌ها کنار گذاشته شد و مورد استناد قرار نگرفت.

در موعد مقرر قانونی برای ثبت شکایات داوطلبان نسبت به بررسی صلاحیت‌ها، برای کمک و راهنمایی در ثبت شکایات و احقاق حق آنان، گروهی از کارشناسان حقوقی شورای نگهبان در ستاد دریافت شکایات تهران مستقر شده و به ارائه مشاوره حقوقی به داوطلبان مبادرت کردند که بتواند به احراز صلاحیت افراد تأیید نشده کمک کند.