ماجرای دانشمند فیزیکدانی که به جنگ رژیم صهیونیستی رفت
رئیس سابق شورای شهر تهران گفت: برای شهید چمران نمی‌توان یک ویژگی خاص را عنوان کرد چرا که ایشان جامع صفات بودند و ویژگی‌های متضاد بسیاری را در کنار یکدیگر داشت.
باشگاه خبرنگاران: ۳۱ خردادماه هرسال بیانگر عروج عارفانه دانشمند فیزیکدانی است که برخلاف بسیاری از افراد زندگی در آمریکا و رفاه را به سختی زندگی جنگ‌های چریکی ترجیح داد و به جنگ با رژیم صهیونیستی رفت.
مصطفی چمران یکی از فرماندهان ایرانی بود که با شروع جنگ، به اهواز رفت و ستاد جنگ‌های نامنظم را بنیان‌گذاری کرد و نقش مهمی در ایجاد هماهنگی بین نیرو‌های ارتش، سپاه و نیرو‌های داوطلب مردمی در منطقه داشت. در همین راستا در آستانه شهادت این بزرگمرد ایرانی به سراغ برادر بزرگوارش رفتیم تا گفت‌وگویی را با او داشته باشیم. متن این گفتگو به شرح زیر است:
شهید مصطفی چمران جامع‌الصفات بود
باشگاه خبرنگاران جوان: با عرض سلام و احترام از وقتی که در اختیار ما قرار دادید، بارزترین ویژگی شخصیتی برادرتان را چه می‌دانید؟
مهدی چمران: برای شهید چمران نمی‌توان یک ویژگی خاص را عنوان کرد چرا که ایشان جامع صفات بودند و ویژگی‌های بسیاری را در کنار یکدیگر داشتند، برای مثال او یک دانشمند برجسته در فیزیک الکترونیک بود که همین ویژگی برای اینکه ایشان یکی از مشاهیر بزرگ و نامی کشورمان باشد و مانند بسیاری از دکتر‌ها و دانشمندان در داخل و خارج از کشور نامش بر سر زبان‌ها بیفتد، کافی بود، اما او نه تنها یک دانشمند جهانی، بلکه او را می‌توان عارفی وارسته نامید که به خداوند پیوسته بود. شهید چمران را می‌توان عابدی زاهد، متواضع، خاشع و فردی مخلص در کنار فرمانده و رزمنده‌ای شجاع و جنگ آور دانست که تمامی این صفات را درکنار یکدیگر با خود داشت.
شاید برای همه عجیب باشد که چطور یک دانشمند فیزیک و نه یک فارغ‌التحصیل ساده حاضر است فرماندهی رزمندگان را برعهده بگیرد و این جنگ آوری و فرماندهی بی‌نظیر را رغم بزند در حالی که می‌توانست به زندگی عادی خود در خارج از ایران ادامه دهد. او واقعا در شجاعت و فرمانداری نمونه نداشت و ما کسی شبیه او را نداشتیم که ۸ سال مقابل اسرائیل جنگیده باشد، آموزش‌های نظامی را دو سال در مصر و پایگاه‌های نظامی این کشور خوانده و مشاهده کرده باشد و علاوه بر این یک مدیر توانا و توانمندی نیز باشد که در هر جای دنیا برود، مدیریت خود را نشان دهد.
شهید چمران یک سیاست‌مدار و هنرمند بزرگ نیز بود؛ حال چطور می‌شود این روحیه جنگ آوری و هنر با آن صلابت و آن لطافت در کنار یکدیگر بگنجد. این‌ها تماما مواردی هستند که از شگفتی‌های درون شخصیتی شهید چمران است که همه آن‌ها در کنار یکدیگر جمع شده است، بنابراین به طور کلی درباره خصوصیات خاص او می‌توان گفت که جمع کردن و دارا بودن تمام این صفات متضاد در کنار یکدیگر بود.
شخصیت شهید چمران الگوی بسیار خوبی برای نسل جوان است
باشگاه خبرنگاران جوان: آقای چمران با توجه به توصیفی که از برادرتان داشتید، زندگی ایشان چه الگویی می‌تواند برای نسل جوانی باشد که گا‌ها در پیدا کردن الگو‌های ملموس و عینی با مشکل روبرو هستند؟
چمران: شخصیت شهید چمران برای نسل جوان و هر فردی که به دنبال الگوی مناسب در زندگی است، می‌تواند درس آموز و آموزنده باشد؛ برای مثال اگر کسی به دنبال پیدا کردن الگویی از قهرمان حماسه‌های جنگی و قهرمان پسند یا یک شخصیت علمی برجسته یا حتی یک سیاست‌مدار باشد، تمامی این موارد را می‌تواند درون شخصیت ایشان مشاهده کند؛ به عقیده من چمران یک الگو و اسوه‌ای است که به خوبی می‌تواند مورد توجه به ویژه جوانان قرار بگیرد.
برخی از کتاب‌های منتشر شده درباره شهید چمران مورد تایید نیست
باشگاه خبرنگاران جوان: چه اقداماتی برای معرفی بیشتر شخصیت شهید چمران به نسل جوان و درس‌آموزی آنان از زندگی این فرمانده مجاهد تاکنون انجام شده است؟
چمران: ما یک بنیاد و یک موسسه فرهنگی شخصی هستیم و توان مالی و اداری زیادی نداریم که بتوانیم کار‌های بزرگی انجام دهیم، در غیر اینصورت خیلی از کار‌ها را می‌توانستیم انجام دهیم، اما در حد توان خود حداقل کار‌هایی را که می‌توانستیم انجام دادیم و باز خودم معتقدم که هیچ کاری انجام نداده و واقعا شرمنده او هستیم.
یکی از اقداماتی که انجام دادیم، انتشار دست نگاشته‌های ایشان در قالب کتاب بود. البته ایشان در زمان حیاتشان خودشان چیزی به عنوان کتاب ننوشتند، اما ما حتی سخنرانی‌های ایشان را هم به صورت کتاب جمع‌آوری کرده و تا امروز از ایشان حدود ۱۲ جلد کتاب منتشر کردیم.
باشگاه خبرنگاران جوان: تاکنون از میان کتاب‌هایی که از ایشان به چاپ رساندید، کدامشان بیشتر مورد توجه دانشجویان و نسل جوان قرار گرفته است؟
چمران: از بین کتبی که از ایشان به چاپ رسیده است، کتاب‌های «رقصی چنین میانه میدانم آرزوست» و «انسان و خدا» مورد استقبال بیشتری از سوی دانشجویان قرار گرفته است.
خوشبختانه کتاب‌های دیگری هم از شهید چمران به چاپ رسیده که البته برخی از آن‌ها مورد تأیید هم نیست و تماما از صحت کامل برخوردار نیست، اما عموماً منابع‌شان همین کتاب‌های ما و یا گفتگو‌ها و مصاحبه‌هایی که در رسانه‌ها وجود داشته بوده است که این کار‌ها قابل تحسین و تقدیر است. البته انتظارم این بوده که باید امانت را به خوبی رعایت کرده و همان نسخه‌های اصلی را منتشر کرده و تغییر در آن به وجود نمی‌آوردند.
از طرفی حدود ۴۰۰ تا نوار سخنرانی ایشان را جمع‌آوری کرده، به سی‌دی تبدیل کرده و یا نرم‌افزار کامپیوتری ساختیم و تمام عکس‌های شهید چمران را در هر جایی که می‌توانستیم جمع‌آوری کردیم که بیشتر از هزار عکس می‌شود و انشالله بازهم این تلاش‌ها ادامه خواهد داشت.
باشگاه خبرنگاران جوان: یکی از مشکلاتی که این روز‌ها با آن درگیر هستیم، به این مسئله اختصاص دارد که بسیاری از جوانان الگو‌های غربی را برای خود انتخاب می‌کنند در حالی که ما در داخل کشورمان الگو‌های موفق بسیاری را داریم، ارزیابی شما از این مسئله چیست؟
چمران: ما بهترین الگو‌ها و نمونه‌ها را خودمان داریم که قطعا و یقینا در دنیای غرب و حتی شرق هم پیدا نمی‌شود، فرماندهان، رزمندگانی که روی خلوص کار با صداقت و ایمان کار کردند که چنین ایمان و اعتقادی معلوم نیست در کشور‌های دیگر پیدا شود.
البته ممکن است یک نفر برای وطن خود بجنگد، اما کسی که بخاطر اعتقاد مکتبی و الهی خود پا در میدان جنگ گذاشته و در کنار آن برای وطنش هم می‌جنگند ارزش بالاتری دارد، کسی که با این اعتقاد وارد میدان جنگ شود قطعا به خوبی هم خواهد جنگید چرا که اعتقادش به شهادت است و شهادت طلبی یکی از ویژگی‌های بزرگ شهید چمران است.
نقشی که از شهید چمران در نجات شهر اهواز مهجور مانده است
باشگاه خبرنگاران جوان: با توجه به این اظهارات شما پس چرا جوانان از چنین الگو‌هایی در زندگی خود استفاده نمی‌کنند؟
چمران: ببینید وقتی در زندگی شهید چمران دقیق می‌شویم، می‌بینیم که او هیچ هراسی از شهادت نداشت و حتی به دنبال آن می‌دویده است به همین جهت در گفتگوهایش می‌گوید مرگ از من فرار می‌کند؛ بنابراین بهترین اقدامی که می‌توان انجام داد معرفی این شهدا البته بدون غلو است چرا که غلو‌ها و اغراق بعضا جوان‌های ما را پراکنده می‌کنند.
زمانی که درصدد هستیم بیش از حد بزرگنمایی کنیم و از آن‌ها شخصیتی افسانه‌ای بسازیم، قطعاً جذابیت الگوپذیری آنان را برای نسل جوان کم کرده‌ایم، اگر همان چیزی که واقعیت داشته را بگوییم قطعا بهترین روایت است.
واقعیت زندگی فرماندهان و شهدای ما به اندازه بزرگ و بالا بوده است که هیچ نیازی به غلو هم ندارد و شهید چمران می‌تواند یکی از نمونه‌های کم نظیر یا بی‌نظیری باشد که به عنوان الگو و اسوه بتوانیم به جوان معرفیشان کنیم.
برخی‌ها ممکن است به تمسخر بگویند افرادی که به جنگ می‌رفتند، بیکار و یا بی‌سواد بوده‌اند، اما ما فرمانده‌های بسیاری را داشتیم که نه تنها بیکار نبودند بلکه استاد دانشگاه هم بودند و زندگی خود را به این مسئله اختصاص دادند، شهید چمران یک دانشمند بزرگ و جهانی بوده است که به میدان جنگ می‌رود، در کنار اینکه او نماینده مجلسی بود که هیچ وظیفه‌ای هم در این باره نداشت و می‌توانسته در کشور خود به فعالیت مشغول شود همانطور که بسیاری از افراد به جبهه نرفتند و فعالیت‌های خود را انجام دادند، اما با وجود تمامی این سختی‌ها به میدان جنگ می‌رود و در روز‌های نخستین جنگ بدون کمترین امکاناتی مقاومت می‌کند و شهر اهواز را از خطر سقوط حتمی نجات می‌دهد.
یعنی اگر آن‌ها نمی‌رفتند حتما اهواز هم مانند خرمشهر سقوط می‌کرد و یک فاجعه بسیار بزرگ و حتی ده برابری خرمشهر به وقوع می‌پیوست چرا که جمعیت اهواز ۱۰ برابر خرمشهر بود و آن زمان حدود یک میلیون نفر جمعیت داشت در حالی که خرمشهر ۱۳۰ هزار نفر جمعیت داشت، به همین ترتیب وسعتش هم چند برابر خرمشهر بود، بنابراین دکتر چمران با حضور خود از چنین حادثه بزرگی جلوگیری می‌کند، این‌ها مواردی هستند که خیلی‌ها نمی‌دانند و متأسفانه در تاریخ جنگ هم مهجور مانده است.
باشگاه خبرنگاران جوان: در پایان اگر نکته خاصی یا ویژگی خاصی از برادرتان در ذهن خود دارید، بفرمایید، باز هم ممنونیم که وقت خود را به ما اختصاص دادید؟
چمران: باتوجه به اینکه الان عرصه جنگ نرم است، اما باید گفت که ایشان در عرصه جنگ نرم هم استاد بود و در مسائل فرهنگی بسیار دقت می‌کرد و تأکید بسیاری در این زمینه داشت. اولین کار‌هایی که ایشان در لبنان انجام داد، کار‌های فرهنگی بود و به همین صورت در ایران هم ابتدا برنامه فرهنگی داشت و بعدا به برنامه نظامی فرهنگی تبدیل شد و برنامه‌های نظامی و فرهنگی ایشان با یکدیگر ممزوج بود. مسئله‌ای که این روز‌ها کمتر مانند آن مشاهده می‌شود.
دیدگاه تان را بنویسید