تبعیض مثبت به نفع جوانان

جام جم دیلی: عهدنامه جوانان انقلابی برای اجرایی کردن بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، سرفصل‌های قابل‌توجهی دارد که عملیاتی شدن آن‌ها می‌تواند نقش موثری در اجرای دستورالعمل‌های رهبر انقلاب برای دوران پیش‌رو داشته باشد. انطباق تصورات و تلقی‌های جوانان با اقتضائات گام دوم، تحول نسلی، تحول گفتمانی و تحول ساختاری، ابتکار عمل و به کار گرفتن اندیشه‌های خلاقانه و نوآورانه، تحول در ساختار‌های مصلوب، مبارزه با الگو‌های وارداتی ناکارآمد و جوان‌سازی و مردمی‌سازی حکمرانی از جمله محور‌های این عهدنامه است. ۶۱۸ جوان انقلابی با برشمردن این موارد در عهدنامه خود، آمادگی خود را برای اجرای فرامین رهبر معظم انقلاب و اجرایی کردن بیانیه گام دوم اعلام کرده‌اند. با توجه به این‌که یکی از مهم‌ترین تاکیدات رهبر انقلاب در بیانیه گام دوم، سپردن مسؤولیت‌ها به جوانان است و رهبر انقلاب در این بیانیه جوانان را مخاطب اصلی خود قرار داده‌اند. جام‌جم در گفتگو با برخی امضاکنندگان این عهدنامه به تبیین بیشتر مفاد آن و راهکار‌های عملیاتی کردن بیانیه گام دوم پرداخته است:

تبعیض مثبت به نفع جوانان محمد صالح مفتاح / مدیر مسؤول پایگاه خبری فردا جوانگرایی و جوان شدن سازوکار مدیریتی کشور به معنای آن نیست کسانی که صاحب تجربه اند باید کنار گذاشته شوند. بلکه منظور این است که فضایی باید مهیا شود تا جوانان صاحب‌اندیشه و با تحصیلات عالیه در محیطی عادلانه‌تر بتوانند مسؤولیت‌ها را به عهده گیرند. در کشور ما سازوکار ارتقا و انتخاب مدیران و بررسی صلاحیت‌های لازم برای تصدی مناصب خیلی روشن و شفاف نیست. عموم ارتقا‌ها براساس ارتباط و شناخت فردی صورت می‌گیرد که البته بر همین اساس انتخاب افراد سالم و ناسالم در این سازوکار‌ها محتمل است. بسیاری از جوانان صاحب توانمندی‌هایی برای اداره کشور هستند و بهتر از مدیران کهنسال می‌توانند کار‌ها را پیش ببرند. شناسایی، انتخاب و ارتقای چنین جوانانی باید به صورت مستمر ادامه پیدا کند و همچنان مدیران باتجربه در دسترس باشند و در کنار آن جوانان با تدبیر هم فرصت برای کار و فعالیت داشته باشند. از سوی دیگر انتقال تجربه نیز باید در یک فرآیند تدریجی اتفاق بیفتد. از سوی دیگر برخی مدیران باسابقه هم باید از انصاف لازم برخوردار باشند و با توجه به توانمندی‌های موجود در بین جوانان با کناره‌گیری، فرصت را برای فعالیت بیشتر آنان فراهم کنند. برخی مدیرانی که از ابتدای انقلاب به عنوان مدیر فعالیت داشتند، الان مشاغل متعدد دارند و با توجه به تصمیماتی که اتخاذ شد براساس فرآیندی مشمول بازنشستگی شدند. اگر این روند براساس قاعده منظم و مشخصی صورت گیرد که ساختار ارتقا و رشد مدیران معلوم باشد به کارآمدی جدی‌تری در عرصه مدیریتی کشور دست پیدا خواهیم کرد. حداقل برای یک دوره کوتاه باید تبعیض مثبت به نفع جوانان صورت گیرد.

جوانان برای ایفای نقش احساس تکلیف کنند حجت‌ا... عبدالملکی / استاد اقتصاد دانشگاه جوانسازی در همه سیستم‌ها یک اتفاق لازم است، زیرا قشر فعال جامعه که می‌تواند تحول ایجاد کند جوانان هستند. تقریبا در هیچ اتفاق مهم تاریخی نمی‌بینیم که افراد مسن رقم‌زننده داستان باشند. البته معمول است که رهبران اغلب مسن و باتجربه و دارای سوابق طولانی هستند، ولی موتور محرکه اتفاقات مهم جوانانند. در بسیاری از تحولات مرتبط با انقلاب اسلامی از جمله شکل‌گیری نهضت، پیروزی انقلاب، دوران دفاع مقدس، سازندگی بعد از جنگ و تحولات در عرصه فناوری هم جوانان نقش اصلی و محوری را ایفا کردند. برای عملیاتی کردن جوان‌سازی عرصه‌های حاکمیتی باید جوانان برای ایفای نقش در سطح حاکمیت، احساس وظیفه و تکلیف کنند. به عنوان نمونه می‌توان اشاره کرد که جوانان متخصص می‌توانند برای دوره‌های مختلف انتخاباتی نامزد شوند. توانایی جوانان باید برای حل مشکلات کشور به اثبات برسد. در حال حاضر برخی مدیران که با مشکلات مواجه می‌شوند دم از ناامیدی می‌زنند. اگر جریان جوانی پیدا شود که البته وجود دارد و به‌جای غر زدن برای برون‌رفت از مشکلات راه حل روی میز بگذارد و جامعه را اقناع کند که این راه‌حل‌ها برآمده از تفکر انقلاب اسلامی و گره‌گشای مشکلات موجود خواهد بود زمینه برای توجه به بدنه جوان کشور فراهم می‌شود. در دولت نهم توجهی نسبت به جوانان نخبه انقلابی صورت گرفت و همین مساله باعث جهشی در عرصه پیشرفت کشور شد، اما دولت دهم بیشتر درگیر حاشیه‌ها شد و در دولت‌های یازدهم و دوازدهم هم اصل بر بی‌اعتنایی به جوانان قرار گرفته با این استدلال که کشور فرصت آزمون و خطا ندارد و باید از آزموده‌ها و ژنرال‌ها برای اداره کشور بهره جست. الان زمانی است که جوانان اگر ورود کنند و راه‌حل‌های خود را ارائه دهند، فضا را برای بهره‌گیری بیشتر از جوانان مهیا می‌کند.

ارتباط صنعت با دانشگاه میثم زرندی / عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی در حال حاضر سازوکاری برای کشف استعداد‌های جوانان وجود ندارد. با این وصف، بهترین راه کشف استعداد جوانان و به‌کارگیری آنها، مرتبط دانستن صنعت و دانشگاه و به عبارت کلی‌تر ارتباط فضای کسب و کار در هر حوزه‌ای با فضای دانشجویان و دانشگاه است. در این صورت می‌توان استعداد‌های جوانان را در حین دوران تحصیل کشف کرد و پرورش داد و بعد از تحصیل نیز در جایگاه مناسب از ظرفیت آن‌ها استفاده شود. در این مسیر باید ارتباط مسؤولان دستگاه‌های اجرایی در هر سطحی با دانشگاه‌ها گسترش یابد. مسؤولان می‌توانند از ایده‌های جدید و به‌روز جوانان در مسیر کار خود استفاده کنند. متاسفانه در حال حاضر حلقه وصلی بین جوانان مستعد با مراکز کسب و کار وجود ندارد. معتقدم وزارت ورزش و جوانان باید متولی ارتباط و تعامل دستگاه‌های اجرایی کشور با جوانان شود و بتواند از طریق کشف استعداد‌ها آن‌ها را به دستگاه‌های مربوط معرفی کند تا از ظرفیت آن‌ها استفاده شود. بقیه دستگاه‌هایی که زیر نظر دولت نیستند هم می‌توانند از این ظرفیت وزارت استفاده کنند یا خودشان سازوکاری مشابه این ساختار را برای به‌کارگیری جوانان ایجاد کنند. البته باید نظارت دقیق هم روی این سازوکار از سوی نهاد‌های نظارتی صورت بگیرد که در این موضوع دوگانه پول و پارتی در دستگاه‌ها رخنه نکند که بی‌کفایت‌ها جای با استعداد‌ها را پر کنند و ما در مسیر اجرای این ایده و مطالبه رهبر انقلاب دچار انحراف شویم.

جوانان باید خود را اثبات کنند امیرحسین ثابتی / عضو ادوار بسیج دانشجویی دانشگاه تهران جوانگرایی مدیریت‌ها تنها به‌واسطه بازنشسته شدن و کنار رفتن اجباری مدیران کهنسال و سالخورده میسر نمی‌شود بلکه جوانان باید به دور از شعار‌ها و حرف‌های کلیشه‌ای و پرهیز از کار‌های تکراری گذشته توانمندی‌های خود را در عرصه‌های مختلف عرضه کنند. شاید کنار رفتن مدیران کهنسال بخش کوچکی از این روند باشد و آنچه بیش از همه باید به آن توجه داشت، این است که جوانان در هر عرصه‌ای هستند، در عمل نشان بدهند از چه ابتکار عملی برخوردارند و اساسا اقدامات آن‌ها چه تفاوتی با رویکرد‌های نسل مدیران قدیمی دارد. اگر این مسیر درست طی شود حتما نسبت به جوانان اطمینان حاصل خواهد شد. از سویی دیگر تجربه نشان داده که جوانان در حوزه‌های مختلف فکری، فرهنگی و علمی در مقایسه با مدیران فعلی موفق‌تر عمل کردند و براساس سن و سال جوان‌تری که دارند از اراده بیشتری برای ایجاد تحول برخوردارند و شناسایی این جوانان هم کار پیچیده‌ای نیست. از سویی دیگر مدیران فعلی هم باید از انصاف لازم برخوردار باشند و به این نتیجه برسند که حضور جوانان در عرصه مدیریتی، زمینه را برای نشاط و تحول بهتر فراهم خواهد کرد.

الگوبرداری از مدیریت دهه ۶۰ عبدالمطهر محمدخانی / مدیر اتاق خبر خبرگزاری فارس طبیعتا هر تغییری در حوزه نیروی انسانی به‌ویژه آن‌که در سطوح بالای مدیریتی باشد و از آن مهم‌تر اگر منجر به تغییر نسلی در عرصه مدیریت شود از حساسیت بالایی برخوردار است؛ بنابراین وقوع چنین اتفاقی صرفا با طرح شعار یا مطالبه، انجام نخواهد شد. برای رسیدن به چنین هدفی نیاز است که یک بستر تربیتی فراهم شود تا این تغییر نسلی شکل بگیرد. به عبارت دیگر باید فرصت‌ها برای تربیت نسل جوانی از مدیران کشور فراهم شود. البته این سخن بدان معنا نیست که کشور با شیوه‌های سابق مدیریتی اداره شود و جوانان در محافل آکادمیک و دانشگاهی ادامه تحصیل دهند و دوره‌های تربیتی مجزایی از واقعیت کشور را فرابگیرند و بعد در یک زمانی خروجی آن محافل دانشگاهی وارد عرصه‌های مدیریتی شود. معتقدم که این بستر تربیتی باید در درون ساختار مدیریت اجرایی کشور شکل بگیرد. یعنی همان تجربه‌ای که در دهه ۶۰ برای کشور اتفاق افتاد و جوانان در عرصه عمل توانستند خود را اثبات کنند. الان هم یک تفاوت عمده با گذشته دارد بدین معنا که نسل قدیمی‌تر از مدیران هم وجود دارد برای این‌که در مواقع لازم به جوانان کمک و مشورت بدهد؛ بنابراین می‌توان همان الگوی دهه ۶۰ را با اصلاحات و رفع نواقص گذشته دوباره تکرار کرد.