مصدق شناخت خوبی از انگلیسی‌ها داشت
کارشناس تاریخ معاصر گفت: مصدق شناخت خوبی از انگلیسی‌ها داشت؛ بنابراین به طور تحسین‌برانگیزی در مقابل این خواسته انگلیسی‌ها مقاومت کرد.
خبرگزاری فارس: مسعود رضایی کارشناس تاریخ معاصر، عصر امروز (سه‌شنبه ۲۹ آبان) در نشست علمی "مذاکرات بدفرجام تاریخ معاصر ایران" که در موسسه فرهنگی- پژوهشی انقلاب اسلامی برگزار شد، با اشاره به قرارداد "دارسی" که منجر به ملی شدن صنعت نفت ایران شد، اظهار داشت: انگلیسی‌ها از سابق یعنی اوایل دوره قاجار، قدرت رشوه را فهمیده بودند و می‌دانستند که در ایران، رشوه چقدر اثرگذار است؛ بنابراین اصل قرارداد دارسی و رویتر هم خالی از رشوه نبود.
وی ادامه داد: در آن زمان در ایران توجهی به اهمیت نفت وجود نداشت و انگلیسی‌ها از طرفی با استفاده از این ناآگاهی و از طرفی با استفاده از رشوه قرارداد بستند و به نفت رسیدند.
رضایی با بیان اینکه بعد از قرارداد دارسی، انگلیسی‌ها بزرگ‌ترین پالایشگاه نفت دنیا را در آبان ساختند، تصریح کرد: این اقدام دقیقاً در راستای منافع آن‌ها بود.
پژوهشگر تاریخ، موج دوم مذاکرات نفت با انگلیس را مربوط به زمانی دانست که رضاخان در سفر به آبادان متوجه می‌شود که انگلیسی‌ها منافع خوبی از نفت می‌برند و در نتیجه معترض می‌شود.
رضایی با بیان اینکه مذاکرات جدید به سردمداری تیمورتاش آغاز شد، اظهار داشت: انگلیسی‌ها سال بعد با حیله، درآمد حاصل از فروش نفت را یک چهارم سال قبل اعلام می‌کنند.
وی ادامه داد: رضاخان یا از روی وابستگی به انگلیسی‌ها یا از روی نادانی محض، کل مذاکرات تیمورتاش با انگلیسی‌ها را داخل بخاری می‌اندازد.
رضایی با بیان اینکه پس از آن، مذاکره توسط هیئتی از نزدیکان رضاخان ادامه یافت که همه فراماسون بودند، خاطرنشان کرد: درنهایت مذاکرات منحر به قراردادی به مراتب بدتر از دارسی شد؛ به طوری که نفت ما را تا سال ۱۳۷۲ به انگلیس می‌داد.
وی موج سوم مذاکرات را مربوط به ملّی شدن صنعت نفت دانست و اظهار داشت: از آنجایی که مصدق و کاشانی به شفاف نبودن متن قرارداد‌های قبلی و ترفند‌هایی که انگلیسی‌ها به‌کار می‌بردند آگاه بودند، به طرز هوشمندانه‌ای روی موضوع ملّی شدن نفت تمرکز کردند.
کارشناس تاریخ با بیان اینکه انگلیسی‌ها بعد از ملی شدن صنعت نفت، منبع بادآورده‌ای را از دست داده می‌دیدند، اظهار داشت: آن‌ها هیئت‌هایی را به ایران اعزام کردند و تلاش آن‌ها این بود که ملی شدن نفت را دور بزنند.
رضایی به احاطه و اشراف مصدق نسب به قرارداد‌ها و مسائل مالی اشاره کرد و اظهار داشت: دکتر مصدق همچنین شناخت خوبی از انگلیسی‌ها داشت؛ بنابراین به طور تحسین‌برانگیزی در مقابل این خواسته انگلیسی‌ها مقاومت کرد. وی ادامه داد: محل سرزنش دکتر مصدق، زمانی است که به آمریکا اعتماد که به قیمت کل ماجرا تمام شد. اگر چه آمریکای آن زمان تازه وارد عرصه شده بود، اما انتظار این بود که مصدق، شناخت خوبی از آن‌ها می‌داشت و به آمریکایی‌ها دل نمی‌بست.
رضایی خاطرنشان کرد: در روز‌های آخر و در حالی که که آمریکا خودش مشغول طرح‌ریزی برای کودتا بود، مصدق به آن‌ها دل بست تا مقابل انگلیس بایستد؛ بنابراین موج سوم مذاکرات نفت هم تبدیل به مذاکرات بدفرجام می‌شود.
دیدگاه تان را بنویسید