بند ۳۷ برجام درباره اگر ایران مجدداً تحریم شد چه می‌گوید؟

خبرگزاری فارس: حجّت‌الاسلام سیّد محمود نبویان، نماینده سابق مجلس درباره لزوم اقدامات متقابل ایران در پاسخ به تحریم‌های آمریکا، با اشاره به خروج آمریکا از برجام و عدم عمل اروپا به تعهدات خود، خاطرنشان کرد: قرار بود ۲۷ دی ۹۴ تحریم‌های بانکی و انرژی ایران برداشته شود؛ آمریکایی‌ها در این زمینه به ما قول دادند و ما همه تعهدات خود را انجام دادیم؛ امّا آن‌ها نه‌تن‌ها به تعهدات خود عمل نکردند، بلکه از برجام خارج شدند و اکنون تحریم‌های جدید وضع کرده‌اند.

وی با بیان اینکه اروپایی‌ها هم به ما می‌گویند شما باید یکطرفه به برجام ادامه بدهید و موظف به عمل به تعهدات خود هستید، تصریح کرد: عاقلانه نیست در شرایطی که طرف مقابل، تعهدات خود را اجرایی نمی‌کند، ما کماکان به توافق پایبند باشیم.

نبویان درباره عدم پایبندی دشمن به تعهدات خود، به سوره مبارکه توبه اشاره کرد و گفت: قرآن صریحاً می‌فرماید که اگر آن‌ها اقتدار پیدا کنند تعهداتشان را انجام نمی‌دهند؛ «کَیْفَ وَإِن یَظْهَرُوا عَلَیْکُمْ لاَ یَرْقُبُواْ فِیکُمْ إِلاًّ وَلاَ ذِمَّةً یُرْضُونَکُم...» *.

عضو کمیسیون ویژه بررسی برجام در مجلس نهم با بیان اینکه غربی‌ها اقتدار هسته‌ای را از ما گرفته‌اند و طبیعی است که تعهدات خود را انجام نمی‌دهند، خاطرنشان کرد: بر همین اساس مقام معظّم رهبری فرمودند: من به این مذاکرات امیدوار نیستم و بدبین هستم. در ارتباط با اروپا هم گفتند بدبین هستیم؛ و حالا شاهد هستیم که اروپایی‌ها هم زیر تعهدات خود می‌زنند.

نبویان درباره راه‌های خروج از وضعیت فعلی و اقدامات متقابل از سوی ایران گفت: ما باید اولاً دید خود را عوض کنیم و به جای اعتماد به غربی‌ها، به توان داخلی خودمان تکیه کنیم؛ به جوانان و به قدرت متخصصین فراوانی که در کشور داریم.

وی افزود: نکته دوم این است که وقتی همه مشکلات‌مان به دلار گره خورده است، چه اصراری داریم که تبادلات تجاری را با دلار انجام دهیم؟ سوئیفت که این همه نگرانی ایجاد کرده است، فقط مربوط به دلار است؛ باید کاری کنیم تا چنانچه سوئیفت قطع شد، ما نگرانی نداشته باشیم.

نماینده سابق تهران، در همین زمینه کشور چین را مثال زد و گفت: چینی‌ها که در حال تبدیل شدن به قدرت اوّل اقتصادی دنیا هستند، از این روش استفاده می‌کنند. بیشتر تبادلات تجاری ما نیز با هفت کشور دنیا از قبیل: چین و روسیه و ترکیه است؛ اکثر این‌ها هم موافق هستند که پیمان‌های پولی دوجانبه ببندند. پس ما اصلاً نیازی به دلار نداریم تا مردم و اقتصاد مملکت را دچار مشکل کنیم.

نبویان تصریح کرد: مسئولین باید برای مردم توضیح دهند که چه اصراری دارند که دلار را کنار نمی‌گذارند؟

وی افزود: نکته بعد این است که ایران تا کی باید منافع خودش در زمینه هسته‌ای را یکطرفه از دست بدهد؟ هم در شروط رهبر معظّم انقلاب و هم در مصوبه بیست دقیقه‌ای مجلس، یک بند درباره این وجود دارد که اگر تحریم جدیدی علیه ایران وضع شد، دولت مؤظف است از برجام خارج شود؛ خب این همه تحریم جدید شدیم.

نبویان در همین زمینه، به ظرفیت‌هایی که در خود برجام وجود دارد اشاره کرد و گفت: جالب این است که خود برجام به ما می‌گوید که اگر ایران مجدداً تحریم شد، این کشور می‌تواند از اجرای برجام خودداری کند؛ در بند ۳۷ برجام آمده است: «ایران بیان داشته است که چنانچه تحریم‌ها جزئاً یا کلاً مجدداً اعمال شوند، ایران این امر را به منزله زمینه‌ای برای توقف کلی یا جزئی تعهدات خود، وفق این برجام قلمداد خواهد نمود».

وی افزود: سخن من این است که آقای ظریف و روحانی! شما اگر قرار باشد به خود برجام عمل کنید، باید حدود دوسال پیش از برجام خارج می‌شدید؛ مدت‌هاست ما تحریم می‌شویم و شما همینطور به تعهدات خود ادامه می‌دهید.

نماینده سابق مجلس با بیان اینکه وقتی خود برجام به ما می‌گوید شما می‌توانید یا بخش‌هایی از برجام را اجرا نکنید یا کلاً خارج شوید، ما چه اصراری داریم که یکطرفه تعهدات را اجرا می‌کنیم، اظهار داشت: ماجرای ما در برجام، مثل کسی است که برای خرید ماشین، کل پول خود را پرداخت کرده است؛ امّا طرف مقابل نه‌تن‌ها می‌گوید منتظر ماشین نباش، بلکه خواهان این است که مابقی پول را هم پرداخت کنیم! هر آدم بی‌سوادی هم می‌فهمد که این کار درست نیست.

نبویان، حداقلی‌ترین اقدام را اخراج ناظران آژانس از کشور دانست و گفت: آن‌ها به شکل آنلاین بر فعالیت‌های ما نظارت دارند و این روند باید تغییر یابد.

وی ادامه داد: دومین اقدامی که می‌توانیم انجام دهیم، این است که طبق قانون مؤظف هستیم چنانچه تحریم جدید شدیم، غنی‌سازی را به ۱۹۰ هزار سو برسانیم نه اینکه صرفاً بگوییم آمادگی داریم؛ ادعای آمادگی داشتن، صرفاً یک حرف است که باید در مقام عمل بیاید.

نبویان، منتظر اروپا ماندن برای عمل به تعهدات را اشتباه توصیف کرد و خاطرنشان کرد: آقای رئیس‌جمهور در شبی که ترامپ از برجام خارج شد گفت که ما دو هفته به اروپا فرصت می‌دهیم؛ الان چندماه از آن زمان سپری شده است؛ وقتی می‌بینید هیچ نتیجه‌ای از برجام حاصل نمی‌شود، معطل چه چیزی هستید؟

وی با بیان اینکه دولت باید به مردم پاسخ بدهد که این همه معطل کردن مردم و منافع ملّی با چه هدفی صورت می‌گیرد، تصریح کرد: تأکید من این است که دولت اگر می‌خواهد طبق برجام عمل کند برجام گفته که باید از آن خارج شوید.

* چگونه پیمانی باشد که اگر بر شما پیروز شوند به هیچ عهد و سوگند و، خویشاوندی وفا نکنند.