گذری بر ۱۷ سال فعالیت سازمان تبلیغات در دوره خاموشی

مجله فارس‌پلاس: حجت‌الاسلام سیدمهدی خاموشی در سال ۱۳۸۰ از سوی رهبر انقلاب به ریاست سازمان تبلیغات منصوب شد. خاموشی در آن زمان روحانی جوانی بود که با انگیزه اقدامات جدید و جوان‌پسند وارد سازمان تبلیغات شد و تحولات زیادی را در این سازمان به وجود آورد.

بعد از اعلام محور‌های کلی این سازمان توسط رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۸۰، فعالیت‌های سازمان تبلیغات اسلامی در ۲۰ حوزه اصلی متمرکز شد و هم‎اکنون این سازمان، دارای موسسات فرهنگی، هنری، تبلیغی و ترویجی بسیار است که دفاتر نمایندگی‌های آن‌ها در همه شهر‌های کشور گسترده شده و ساختار عریض، طویل و پیچیده‎ای را به خود گرفته است.

توجه سازمان تبلیغات به آسیب‌های اجتماعی

ضریب دادن به فرهنگ از سوی رهبر معظم انقلاب در سال‎های اخیر اگرچه توجهات را بیش از پیش به این سمت سوق داد، اما گویا هنوز این مقوله مهم از سوی مسئولان امر در جای اصلی خود ننشسته است. اگرچه سازمان تبلیغات اسلامی در دهه اخیر از رشد کمی و کیفی قابل ملاحظه‌ای برخوردار بود و کار‌های خوبی در این سازمان کلید خورد و سعی شد در برخی حوزه‏‌ها مانند هیئات مذهبی و تشکل‌های غیردولتی، نقش نظارتی ایفا کند؛ اما شرایط روز جامعه و افزایش آسیب‌ها و عدم کنترل آن‌ها نشان‌دهنده این است که فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغی در کشور به‌اندازه کافی اثرگذار نبوده است.

حجت‌الاسلام خاموشی با تاکید بر اینکه ترویج و اشاعه تعالیم قرآنی در جریان اجرای برنامه‌های اجتماعی و فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی کشور، به عنوان یک راهبرد مدنظر است، افزود: بر این اساس پایگاه‌هایی فرهنگی و اجتماعی در مناطق و سکونت‌گاه‌هایی غیررسمی شکل گرفته است و تلاش می‌کنیم تعداد آن را تا ۱۹۰۰ مورد گسترش دهیم و در مناطق جغرافیایی تعیین شده با همکاری شورای اجتماعی کشور و دستگاه‌های دخیل و با حضور روحانیون نسل سوم و جهادگر آن را اجرایی کنیم. تجربه ۱۰ استان امروز محقق شده است و این مسئله امروز مهمترین کار و فعالیت سازمان تبلیغات اسلامی است. [۱]حجت‌الاسلام والمسلمین علی دارابی، مدیرکل امور مجلس سازمان تبلیغات، درباه تعداد روحانیونی که از سوی این سازمان برای تبلیغ در امور دینی و اجتماعی به کار گرفته شده می‌گوید: این سازمان با بهره‎گیری از ظرفیت شبکه تبلیغ خودش با عنوان روحانیون مستقر در مناطق محروم و روستایی کشور، چیزی بالغ بر ۴هزار نفر روحانی را در مکان‎های مختلف و شرایط مقتضای تبلیغی کشور با حضور عالمانه خودشان به‎کار گرفته است. [۲]حوزه هنری، مهم‌ترین موسسه زیر نظر سازمان تبلیغات

در حال حاضر سازمان تبلیغات اسلامی دارای موسسات وابسته فراوانی، چون حوزه هنری، موسسه انتشاراتی امیرکبیر، مدارس معارف اسلامی صدرا، دارالقرآن الکریم، پژوهشکده باقرالعلوم (ع)، خبرگزاری مهر، روزنامه تهران تایمز (برای مخاطبان انگلیسی ‏زبان)، موسسه تبیان، بنیاد دعبل، موسسه سرچشمه و... است.

در بین سازمان‌های مذکور، یکی از مهم‌ترین سازمان‌ها، حوزه هنری است. این سازمان که از رویش‌های انقلاب اسلامی است، اوایل انقلاب و با حضور هنرمندان متعهد به انقلاب اسلامی شکل گرفت و به یکی از اثرگذارترین سازمان‌های هنری کشور تبدیل شد.

در سال‌های اخیر، بیشترین خبر‌های مرتبط با حوزه هنری، مربوط به فیلم‌های تولیدی این سازمان، سینما‌های زیرنظر حوزه هنری و کتاب‌های منتشر شده از سوی انتشارات سوره مهر بوده است. هرچند اشکالاتی هم به فیلم‌های تولیدی حوزه هنری وارد شده، اما در فضای بین‌المللی، این سازمان توانست جوایز زیادی را کسب کند. مریم نقیبی مدیر بخش بین‌الملل و بازرگانی سازمان سینمایی حوزه هنری از کسب ۱۴ عنوان جایزه بین‌المللی و حضور در ۵۲ جشنواره رقابتی و غیررقابتی توسط این سازمان در سال ۹۵ خبر می‌دهد. [۳]

محسن مومنی، رییس حوزه هنری

نکته دیگری که در رسانه‌ها از سوی مسئولین حوزه هنری مطرح شد عدم نمایش برخی فیلم‌های هنجارشکن در سینما‌های وابسته به این حوزه بود. محسن مومنی در فروردین ۱۳۹۴ و در روز بزرگداشت هنر انقلاب، حرف‌هایی زد که به حدس و گمان‌ها درباره تحریم فیلم‌ها از سوی حوزه هنری پایان داد. مومنی گفت:

اخلاق و نجابت، صداقت و وفاداری در زندگی زناشویی و رعایت خطوط قرمز از عناصر مهم زندگی و خانواده ایرانی است. مدتی است در هنر و ادبیات جبهه دگراندیشان شاهد هجوم به این عناصر هستیم. نمی‌توان به راحتی پذیرفت که این همه تصادفی است. اخیراً این تفکر جرات کرده و در پرده سینما هم به نمایش درمی‌آید. این پدیده آن قدر وسعت پیدا کرده که ما نمی‌توانیم نسبت به آن بی‌اعتنا باشیم و آن را از سر تصادف بدانیم. پیش از این رهبر معظم انقلاب در حالی که اوضاع اخلاق در سینما بهتر از این بود هشدار دادند که بعضی فیلم‌ها لجن به خورد مردم می‌دهند. متاسفانه به این هشدار توجه نشد و امروز وضع قطعاً بسیار بدتر از آن روز است. شاید عزیزان ما در وزارت ارشاد در برخورد با این پدیده معذوریت داشته باشند و لابد در درازمدت برنامه‌ای برای اصلاح امور دارند، شاید. اما در حوزه هنری ما چنین معذوریت‌هایی نداریم و لذا مانند کتاب و دیگر حوزه‌ها، نظارت حداقلی ارشاد را کافی نمی‌دانیم و نسبت به پخش و توزیع آن‌ها مسئولیتی نداریم. [۴]یکی از بهترین عملکرد‌های حوزه هنری و سازمان تبلیغات، مربوط به انتشارات سوره مهر است. این انتشارات طی سال‌های گذشته صد‌ها عنوان کتاب را منتشر کرده است که بسیاری از آن‌ها جزو پرفروش‌ترین کتب بازار نشر بوده‌اند. کتاب‌هایی مثل دا، پایی که جا ماند، لشکر خوبان، نورالدین پسر ایران، بابا نظر، چهارگانه فاضل نظری، فیض‌بوک، دختر شینا، آن بیست و سه نفر و...

سازمان تبلیغات ۲ در فضای مجازی

سازمان تبلیغات در دهه هشتاد و همزمان با آغاز رونق گرفتن اینترنت در ایران، فعالیت‌های متعددی را در فضای اینترنت شروع کرد و پس از تاسیس خبرگزاری مهر و سایت تبیان توانست تاحد زیادی در فضای اینترنت اثرگذار باشد. در سال‌های میانی دهه هشتاد، تبیان به یکی از پربیننده‌ترین سایت‌های ایرانی تبدیل شد و محتوا‌های زیادی را در تولید کرد، اما هر چه به سال‌های اخیر نزدیک می‌شویم فعالیت‌های سازمان تبلیغات در بستر اینترنت و فضای مجازی کم‌رنگ‌تر می‌شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمهدی خاموشی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، در آذر ۹۶ با اشاره به این موضوع که یکی از رسالت‌های اصلی سازمان، تبلیغ حوزه دین در فضای مجازی است، گفت: ما در حوزه فرهنگ ایرانی، اسلامی، دانش، امور اجتماعی، فناوری نگاه محصولی داشته و سعی داریم در همه میدان‌ها وارد شویم، حتی ما وارد حوزه بازی‌ها، متون، صوت و مدیا نیز شده‌ایم و این حوزه‌ها را تولید فرهنگی اجتماعی می‌دانیم و در این قالب‌ها به تولید محتوای فضای مجازی می‌پردازیم که مؤسسه تبیان، ویکی فقه، مدرسه فقاهت کارکرد‌های جدید سازمان است.

وی افزود: سعی داریم سازمان تبلیغات ۲ را در فضای مجازی راه‌اندازی کنیم و به حوزه تبلیغ در این فضا بپردازیم. برای مثال اگر مبلغان در فضای حقیقی به فعالیت می‌پردازند در فضای مجازی هم این روند را داشته باشند.

رئیس سازمان تبلیغات اسلامی تصریح کرد: ما به واسطه سازمان تبلیغات اسلامی۲ قرار است برای رفع شبهات، ترویج دین، تبلیغ دین، برای بهینه فهم کردن دین، بهینه عرضه کردن دین به فعالیت بپردازیم که فعالیت‌های حقیقی و مجازی در کنار هم هم‌پوشانی داشته باشند و این روند را مدیریت کنند. [۵]تأکیدی که حجت‌الاسلام خاموشی درباره ورود سازمان تبلیغات به فضای مجازی داشته است را می‌توان نویدبخش حضور موثر این سازمان در فضای مجازی و تکرار تجربه موفق سال‌های میانی دهه هشتاد دانست.

منابع:

[۱]-http://www.iqna.ir/fa/news/۳۷۳۴۷۰۵/

[۲]- http://www.iqna.ir/fa/news/۳۷۳۴۷۰۵/

[۳]-mshrgh.ir/۷۱۲۷۶۰

[۴]- http://fna.ir/

[۵]- http://iqna.ir/fa/news/۳۶۶۷۳۷۷/