سلیمی نمین: فراموش کردن دشمن بیرونی امری غیر عقلایی است

خبرگزاری مهر: عباس سلیمی نمین کارشناس مسائل سیاسی بعدازظهر امروز در نشست «بررسی نقش آمریکا و انگلیس در از بین بردن انسجام ملی ایرانیان» به مناسبت سالروز کودتای ۲۸ مرداد، اظهارداشت: عاملی که در آگاهی جامعه آن روز ما موثر است خود انگلیسی‌ها هستند، شرایطی پیش آمده که دو قدرت اتحاد جماهیر شوروی و انگلیسی‌ها به سمت نفت ایران آمده اند.

وی گفت: موضوع دیگر فقر شدیدی است که بر ملت ما در دو جنگ اول و دوم تسلط پیدا کرده که رهبران کشور را به سمت ملی شدن صنعت نفت سوق داد.

سلیمی نمین افزود: با مطالعه‌ای دقیق متوجه می‌شوید که نگاه درستی نسبت به امپریالیسم در کشور وجود نداشته است، لذا نوع شکل گیری نهضت نشان از عمق عوامل مختلفی دارد که هر کدام در جای خود نیاز به بحث مفصلی دارد.

این پژوهشگر تصریح کرد: از ابتدای انقلاب اسلامی هم با به راه انداختن دعوا‌هایی کاذب بین مذهبیون و ملیون نگذاشتند شناخت درستی از امپریالیسم و ابزار‌ها و عوامل داخلی مرتبط با آن‌ها داشته باشیم.

وی بیان کرد: فراموش کردن دشمن بیرونی و عدم شناخت ساختار‌های آن امری است غیر عقلایی و سال هاست که بر ما و عملکرد ما این امر حکمفرماست. یعنی ما در واکاوی کودتای ۲۸ مرداد به طور نمونه، بیشتر به عوامل داخلی پرداختیم تا تاثیرات و عوامل خارجی و این درست نیست.

سلیمی نمین گفت: غرب گزینه‌های مختلف را همزمان با هم به کار می‌گیرد و این را به خوبی در کودتای ۲۸ مرداد شاهدیم، فریب، سازماندهی نیرو‌ها و عوامل داخلی و خارجی خود، مشت آهنین، تطمیع و دیگر شیوه‌ها و گزینه‌های مورد استفاده غرب که جای تامل دارد.

این استاد دانشگاه افزود: آمریکایی‌ها اگر می‌توانستند دکتر مصدق را فریب دهند هر گز کودتا را پیش نمی‌گرفتند. ساختار‌های دیگری که انگلیس و آمریکا به کار گرفتند جالب است، به طور مثال بحث نفوذ در حزب توده یکی از برگ‌های برنده غرب در این موضوع بود، ببینید نفوذ زمانی می‌تواند تاثیرگذار باشد که نیرو‌های موثر و کارآمدی را در برگیرد که این اتفاق در آن زمان صورت گرفت.

وی تاکید کرد: شناخت ابزار میدانی امپریالیسم هم مهم است، یکی از آن ابزار‌ها دربار بود. برخی از نقش دربار پهلوی در کودتای ۲۸ مرداد غفلت می‌کنند که این موضوع درست نیست، خود دکتر مصدق بار‌ها از عملکرد دربار انتقاد می‌کند و خود محمدرضا پهلوی را از عوامل مخل نهضت ملی شدن صنعت نفت یاد میکند، اما متاسفانه این امر مورد غفلت واقع شده است.

سلیمی نمین بیان کرد: بحث قشر بی هویت در جامعه ما از دیگر مباحثی است که باید نسبت به آن بررسی‌های بیشتری صورت بگیرد. شناخت این نیرو‌ها هم در روز‌های کودتا که بیگانگان روی آن‌ها تکیه کردند و هم در مقاطع دیگر اهمیت دارد که متاسفانه روی این موضوع هم مطالعات جدی روی آن صورت نگرفته است.

این پژوهشگر افزود: کوتاهی کردن در شناخت عوامل بیگانه قطعا به ضرر ما خواهد بود.

در ادامه این نشست، مسعود رضایی پژوهشگر تاریخ هم اظهار داشت: نیرو‌های مذهبی به رهبری آیت الله کاشانی که شخصیت قدرتمندی به حساب می‌آمد و قدرت بسیج کنندگی بالایی را داشت و شخصیت بسیار تاثیرگذاری در نهضت داشت یکی از سه نیروی تاثیرگذار در پیروزی نهضت ملی شدن صنعت نفت در ایران بود. نیروی دوم، شخصیت دکتر مصدق بود که از وجاهت بالایی در میان مردم برخوردار بود و بخش مهمی در پیروزی نهضت داشت.

وی گفت: نیروی سوم که در این میان تاثیرگذار بودند فدائیان اسلام بودند که به سهم خود تاثیرگذاری بالایی در پیروزی نهضت داشتند.

رضایی افزود: در آن زمان نفت ایران برای انگلیس اهمیت بالایی داشت و شرکت نفت انگلیس فقط در بخش اقتصادی تاثیرگذار نبود بلکه در روند امور سیاسی داخل ایران هم تاثیرگذار بوده است.

این پژوهشگر تصریح کرد: مردم ایران برای دو هدف نهضت شکل گرفت یکی به دست آوردن نفت کشور برای خود، یکی بریدن دست انگلیسی‌ها از کشور.

وی افزود: آمریکا در آن زمان استعمار گر جوانی بود که نمی‌خواستند انگلیس نفت ایران را به تنهایی بخورد و چشم به ثروت ایران داشتند، یعنی آمریکا می‌خواست انگلیسی‌ها را از ایران به نفع خودش کنار بزند.

رضایی تصریح کرد: یکی از ابزار‌های انگلیس حضور خاندان‌های قدیمی و حامی در ایران است، این یکی از روش‌های قدیمی انگلیس است که با آدم‌ها و خاندان‌های تاثیرگذار و مهم ارتباط برقرار میکنند و در مقاطع مختلف زمانی این شیوه به کارشان می‌آمد.

این پژوهشگر بیان کرد: از جمله ابزار دیگر انگلیس دربار ایران از شخص شاه گرفته تا دیگر بازیگران تاثیرگذار دربار ایران بود. انگلیسی‌ها خودشان خاندان پهلوی را روی کار آورده بودند.

وی گفت: دستگاه‌های جاسوسی و تبلیغاتی انگلیس در آن زمان از دیگر ابزار‌های آن کشور در ایران بود.

رضایی تاکید کرد: حزب توده یکی دیگر از ابزار‌هایی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد، اهدافش در جهت منافع کمونیست، آمریکا و حتی انگلیس است.