چرا رئیس‌جمهور در ارائه آمار دقت نمی‌کند؟

روزنامه فرهیختگان: تصویر متعجب « محمدجواد آذری جهرمی»، وزیر ارتباطات در واکنش به صحبت های رئیس جمهوری درباره ایجاد دو میلیون شــغل در سال ۹۶ که به سرعت در فضای مجازی منتشر شد، واکنش‌های متعدد و تحلیل‌های گوناگونی را از سوی قشر‌های مختلف جامعه به همراه داشت.

روز گذشته و در جریان برگزاری همایش هم‌اندیشی مدیران ارشد دولت یازدهم، «حسن روحانی» رئیس‌جمهوری به‌عنوان سخنران نخست این همایش، آماری از میزان اشتغال کشور ارائه داد و با اشاره به یکی از وعده‌های انتخاباتی خود، گفت: «همواره تاکید کرده‌ام که اشتغال مردم نباید آسیب ببیند. آماری که وزیر ارتباطات در سال گذشته ارائه کرد، نشان می‌دهد که دو میلیون اشتغال در حوزه ارتباطات ایجاد شده است. البته بر اساس آمار موجود، میزان اشتغالزایی در این حوزه رقمی بیش از دو میلیون را نشان می‌دهد.» همزمان با بیان این آمار از سوی رئیس‌جمهور، تصویری از چهره وزیر ارتباطات توسط دوربین‌های صدا و سیما گرفته و منتشر شد که وی با چهره‌ای درهم کشیده و متعجب، آمار ارائه شده از سوی روحانی را خلاف واقع نشان می‌داد. بلافاصله پس از انتشار این تصویر، وزیر ارتباطات در گفت‌وگو با خبرنگاران عنوان کرد که «انتشار این تصاویر خصلت فضای مجازی است. گزارشی که خدمت آقای رئیس‌جمهور دادیم، مبنی‌بر این بود که در دو سال گذشته در فضای مجازی افزون بر ۲۰۰ هزار شغل ایجاد شده است.» وی اعلام رقم دو میلیون شغل در سال گذشته را ناشی از خستگی رئیس‌جمهور و ماحصل یک اشتباه لفظی بیان کرد! به جرات می‌توان گفت که آمار‌های ضد و نقیض ارائه‌شده از سوی رئیس‌جمهوری از ابتدای دولت یازدهم تاکنون به‌کرات تکرار شده است. روحانی در ابتدای سال گذشته اعلام کرد که تا پایان سال ۹۶ پرونده مسکن مهر بسته و واحد‌های این مجموعه در اختیار متقاضیان قرار داده می‌شود، در حالی که عظیمیان، معاون وزیر راه و شهر‌سازی با ارائه آماری متفاوت از آنچه رئیس‌جمهور بیان کرد اظهارات وی درخصوص اتمام مسکن مهر تا پایان سال را یک شعار تبلیغاتی دانست. گفته‌های رئیس‌جمهور در مورد خودکفایی در تولید بنزین در کشور نیز مصداق دیگری از تناقض‌گویی و ارائه آمار متفاوت در دولت یازدهم است. روحانی در اردیبهشت سال گذشته اعلام کرد که روز خودکفایی در تولید بنزین را در کنار مردم جشن می‌گیریم، خوشحالم و خداوند را سپاسگزارم. این در حالی است که وزیر نفت با قاطعیت عنوان کرده که «هیچ‌گاه نگفتم در تولید بنزین خودکفا می‌شویم.» ارائه آمار و ارقام میلیونی که معمولا به صورت مستمر از سوی دولت اعلام می‌شود و به‌نوعی نشان‌دهنده تکاپوی دولت در رفع مشکلات و معضلات کشور است، تنها اختصاص به حوزه اشتغال ندارد. شواهد تاریخی نشان می‌دهد حسن روحانی بار‌ها در کسوت رئیس‌جمهوری، آمار‌هایی را اعلام کرده که بعد از چند روز از سوی مقامات دولتی تکذیب شده است. شاید یکی از دلایلی که این بار تکذیب آمار اشتغالزایی در فضای مجازی، این‌قدر حاشیه‌ساز شده، زوم کردن دوربین‌های تلویزیونی بر چهره وزیر ارتباطات و مجبور شدن او به سریع واکنش دادن باشد. آمار ارائه‌شده از سوی دولت که تاکنون، چه صراحتا و چه به صورت تلویحی تکذیب شده، بیانگر نکات مهم و قابل تاملی است. رقمی که از سوی رئیس‌جمهور اعلام شده در مقایسه با آماری که از زبان وزیر ارتباطات بیان می‌شود تفاوتی معادل یک میلیون و ۸۰۰ هزار شغل دارد. بی‌تردید این آمار آمیخته به غلو، عملکرد دولت در هماهنگی میان رئیس‌جمهور با کابینه خود را زیرسوال می‌برد. به عبارت دیگر اگر یک وزارتخانه بر پایه مستندات متقن، آماری را به رئیس دولت ارائه می‌دهد، دلیل تغییر اعداد و ارقام و ارائه آمار متفاوت از سوی رئیس‌جمهور چیست؟ یا اگر رئیس دولت با استناد به آمار به دست آمده از حوزه اشتغال، معتقد به ایجاد بیش از دو میلیون شغل در حوزه ارتباطات در سال ۹۶ است، دلیل تکذیب این خبر از سوی وزیر ارتباطات چیست؟ به نظر می‌رسد تفاوت‌های آماری عنوان شده، بیش از آنکه با خستگی و اشتباه لفظی رئیس‌جمهور ارتباط داشته باشد، ناشی از عدم نظارت دولت بر کابینه یا عدم هماهنگی میان ارکان مختلف دولت است. علاوه‌بر این نبود یک مرجع آماری دقیق و قابل اعتماد که آمار دقیق و قابل استناد را در اختیار دولت قرار دهد، خلئی است که نیازمند توانمندی دولت در پوشش آن است. در غیر این صورت خستگی و اشتباهات لفظی دولتمردان دردی را از مشکلات کشور دوا نخواهد کرد. واضح است که اگر دیگر وزرای کابینه دولت نیز مانند وزیر ارتباطات، جسورانه، آمار ارائه شده از سوی رئیس‌جمهور یا معاونانش را تکذیب کنند و برای توجیه تفاوت‌های آماری، دلایل پیش‌پا افتاده‌ای را به زبان بیاورند، چهره ناخوشایندی را از خود در اذهان عمومی به نمایش خواهند گذاشت و پایه‌های اعتماد مردم به دولت و دولتمردان را متزلزل خواهند کرد.