دولت از سرنوشت ایرانیان زندانی در امریکا گزارش دهد

روزنامه جوان: رسانه‌های امریکایی در حالی مدعی شده‌اند امریکا در ماه دسامبر پیشنهاد ایجاد خط ارتباطی مستقیم مذاکره در موضوع آزادی زندانیان دو طرف را مطرح کرده که پیش‌تر دونالد ترامپ با لحنی گستاخانه کشورمان را درخصوص جاسوسان امریکایی تهدید کرده بود.

نشریه امریکایی وال استریت ژورنال ادعا کرد کاخ سفید در دسامبر ۲۰۱۷ به دنبال ایجاد کانالی مستقیم برای مذاکره با ایران درباره آزادی زندانیان دو طرف بوده است.

وال استریت ژورنال تأکید می‌کند به رغم حداقل سه بار تلاش واشنگتن برای بازکردن این کانال ارتباطی، ایران به پیشنهاد ارائه شده روی خوش نشان نداده و همچنان از تعامل با امریکا امتناع می‌کند. اما ساعاتی پس از انتشار گزارش وال استریت ژورنال، روزنامه نیویورک تایمز هم در این زمینه گزارشی منتشر کرد و به نقل از حمیدرضا ترقی، عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی، نوشت که دولت دونالد ترامپ از ماه ژوئیه تاکنون بار‌ها تلاش‌های مشابهی کرده و خواهان مذاکرات مخفیانه با میانجیگری عمان یا کشور‌های اروپایی شده است. به گفته ترقی، جمهوری اسلامی تاکنون درخواست‌های واشنگتن را رد کرده است.

این ادعا‌های رسانه‌های امریکایی در خصوص تلاش دولت این کشور برای گشایش یک کانال ارتباطی برای آزادی زندانیان امریکایی در حالی با سکوت مقامات کشورمان همراه شده که پیش‌تر کاخ سفید در تیرماه سال جاری با صدور بیانیه‌ای با ادعای اینکه شهروندان امریکایی گروگان ایران بوده و به صورت ناعادلانه دستگیر و زندانی شده‌اند، هشدار داد دولت امریکا سرگرم تهیه مجازات‌هایی علیه ایران است. این بیانیه تأکید کرده بود در صورت آزاد نکردن شهروندان امریکایی از زندان‌های ایران، این کشور با عواقب جدید و جدی‌ای مواجه خواهد شد. دونالد ترامپ در حالی با شیوه‌های مختلف به دنبال آزادی زندانیان امریکایی‌تبار در ایران است که بر اساس آماری که چندی پیش ستاد حقوق بشر قوه قضائیه منتشر کرد نزدیک به ۵۶ ایرانی در زندان‌های امریکا به سر می‌برند و شماری دیگر نیز با درخواست دولت امریکا به بهانه‌های مختلف در سراسر دنیا بازداشت شده‌اند؛ افرادی که اطلاع دقیقی از سرنوشت آن‌ها نیست و حالا که امریکا فشار‌های خود را برای آزادی جاسوسان خود در ایران افزایش داده، لازم است دستگاه دیپلماسی کشور فشار متقابلی را با هدف آزاد‌سازی ایرانیان زندانی در امریکا آغاز کند. تأیید رسمی یک واقعیت بر اساس گزارش‌های موجود تعداد زیادی از شهروندان کشورمان که هم اکنون در زندان‌های امریکا به سر می‌برند، به اتهام دور زدن تحریم‌های امریکا و فروش برخی محصولاتی که در لیست تحریم‌های امریکا قرار دارد، به حبس محکوم شده‌اند؛ واقعیتی که مورد تأیید وزارت امورخارجه و ستاد حقوق بشر قوه قضائیه نیز قرار گرفته است و این دو نهاد با اشاره به وجود شهروندان ایرانی در زندان‌های امریکا به مقامات این کشور یادآور شده‌اند باید نسبت به آزادی فوری این زندانیان که در شرایط نامطلوب و سختی به سر می‌برند، اقدام کنند و از تعقیب قضایی شماری از شهروندان ایرانی در سایر کشور‌ها نیز دست بردارند. چه تعداد ایرانی زندانی هستند؟ همان‌طور که پیش از این نیز عنوان شد، به دلیل مهر امنیتی که ایالات متحده بر پرونده بازداشت اتباع ایرانی زده است، آمار دقیقی از تعداد افراد بازداشت شده در دست نیست، اما برخی اخبار غیررسمی تأیید می‌کند که هم‌اکنون ۵۶ ایرانی با اتهامات واهی در زندان‌های امریکا حضور دارند یا با فشار این کشور در نقاط دیگر دنیا بازداشت شده‌اند و قرار است به امریکا تحویل داده شوند.

بر این اساس، در سال ۲۰۱۶ رویترز مدعی شده بود ۱۲ ایرانی مقیم امریکا به اتهام فروش تکنولوژی‌هایی که ممکن است به توسعه برنامه هسته‌ای و نظامی تهران منتهی شده باشد، در این کشور زندانی یا در حال محاکمه هستند. رویترز تصریح کرده بود این آمار را از بررسی هزاران صفحه اسناد دادگاهی، مصاحبه با اعضای خانواده متهمان و وکلای آن‌ها به دست آورده است. جست‌وجو‌های رویترز به افشای جزئیات جدیدی درباره این افراد منتهی شد که از تاجری در هیوستون تا کارگری در بروکلین و یک کارآفرین صنایع فضایی را شامل می‌شد. ۱۱ نفر از این افراد متولد ایران هستند و همگی اقامت قانونی امریکا را در اختیار دارند.

اسامی زندانیان ایرانی به ادعای رویترز عبارت بود از: حمیدرضا هاشمی، رضا اولنگیان، مظفر خزاعی، آرش قهرمان، امیرعباس تمیمی، نادر مقانلو، بهرام مکانیک، تورج فریدی، خسرو افقهی، وحید حسینی، علی صابونچی و مجید ایرانپورمبارکه.

از میان این ۱۲ ایرانی محبوس در زندان‌های امریکا، هفت تن یعنی نادر مقانلو (بازرگان دوتابعیتی)، بهرام مکانیک (تاجر مقیم امریکا)، خسرو افقهی (تاجر مقیم لس‌آنجلس)، آرش قهرمان و تورج فریدی (تاجران مقیم امریکا) و علی صابونچی (تاجر مقیم مریلند) در جریان تبادل زندانیان میان تهران و واشنگتن که در اواخر دی‌ماه ۹۴ اتفاق افتاد، آزاد شدند، اما از وضعیت پنج زندانی ایرانی دیگر که در گزارش رویترز نامشان ذکر شده بود، اطلاعی در دست نیست و آن‌ها همچنان در شرایطی نامطلوب در زندان‌های امریکا محبوس هستند.

یکی دیگر از اتباع ایرانی بازداشت شده در امریکا احمد شیخ‌زاده است؛ فردی که گفته می‌شود مشاور هیئت نمایندگی ایران در سازمان ملل بوده و به اتهام نقض تحریم‌ها علیه ایران و تخلف مالیاتی پولشویی برای ایران در زندان به سر می‌برد. وی اخیراً با حکم دستگاه قضایی امریکا به سه ماه حبس محکوم شده است. مرگ مشکوک تبعه ایرانی اما نکته مهم این است که امریکا هیچ تضمینی برای حفاظت از جان اتباع ایرانی ارائه نکرده است و رفتار‌های این دولت با زندانیان نشان می‌دهد جان آن‌ها همواره در معرض تهدید قرار دارد، به عنوان مثال وزارت دادگستری امریکا در سال ۹۱ با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد دو نفر را به اتهام صادرات غیرقانونی مواد غنی‌سازی اورانیوم به ایران تحت تعقیب قرار داده است.

بر اساس این بیانیه در خرداد ماه ۱۳۹۱ تبعه‌ای ایرانی به نام خاکی بنا به درخواست دولت امریکا به بهانه واهی نقض تحریم‌ها در فرودگاه مانیل دستگیر شد و پس از ۲۷ ماه اسارت به طرز مشکوکی در زندان‌های فیلیپین درگذشت؛ اتفاقی که مقامات امریکا هیچ‌گاه در خصوص آن پاسخی به افکار عمومی ارائه ندادند.

حال به نظر می‌رسد در حالی که امریکا تلاش زیادی را برای آزاد کردن جاسوسان خود در ایران انجام می‌دهد و از جریان سازی‌های مختلف برای این امر استفاده می‌کند، یکی از اقدامات مهم دستگاه دیپلماسی جمع‌آوری اطلاعات مربوط به زندانیان ایرانی در امریکا و سایر کشور‌هایی است که به درخواست امریکا بازداشت شده‌اند و اقدام مهم بعدی شروع رایزنی با مجامع بین‌المللی برای آزاد‌سازی آن‌ها و منع تعقیب‌شان در کشور‌های دیگر است؛ اتفاقی که می‌تواند زمینه‌ساز تأمین حقوق شهروندی اتباع کشورمان شود و راه را برای پرونده‌سازی‌های آتی علیه کشورمان به اتهامات واهی ببندد.

این در حالی است که اگرچه ستاد حقوق بشر قوه قضائیه پروژه‌ای در این خصوص را آغاز کرده، اما قطعاً این روند بدون همکاری و پیگیری وزارت امورخارجه به ثمر نخواهد نشست.