وضعیت امنیتی در دانشگا‌ه‌ها چگونه است؟

خبرگزاری فارس: بررسی عملکرد دولت تدبیر و امید در روزهای اخیر از جوانب مختلف دارای اهمیت فراوانی است. ارزش این موضوع زمانی جلوه‌گر می‌شود که در بررسی رفتار دولت در چهار سال گذشته به خوبی مشخص است که جریان حاضر در پاستور از روز‌های آغازین پس از پیروزی در انتخابات سال 92 به دنبال استفاده بیش از پیش از فضای دانشگاهی برای خود در انتخابات ریاست جمهوری سال96 است. شاید در وهله اول نگاه سیاسی به دانشگاه خالی از لطف و بی انصافی باشد اما تراز و سنجش این نتیجه گیری را باید در تفکر دولت در برداشت سیاسی از دانشجو دانست. حسن روحانی در زمینه مدیرت کشور اهتمام ویژه‌ای برای بهره مندی از روش دولت کارگزاران در اداره امور دارد لذا از بدو ورود در این عرصه، تشکل‌های دانشجویی و نخبگان سیاسی در دانشگاه‌ها بیم آن را داشتند که خفقان حاکم دردهه هفتاد در دولت تدبیر و امید نیز چتر خود را در دانشگاه‌ها بگستراند. حال پس از نزدیکی به آخرین روزهای دولت تدبیر و امید و همچنین نزدیک شدن به زمان انتخابات فضای امنیتی حاکم بر دانشگاه‌ها تبلور مجدد یافته است. آنچه در این روز‌ها بر فضای دانشگاهی می‌گذرد تلاش جنبش اصیل دانشجویی در نشان دادن ضعف‌ها و قوت‌های دولت فعلی و نامزد‌های ریاست جمهوری است و دردمندانه از تمامی آنان یا نمایندگانشان برای حضور در دانشگاه دعوت می‌کند اما جای خالی حمایت دولت از حضور تمامی طیف‌‌های سیاسی در فضای دانشجویی احساس می‌شود. رفته رفته با ورود به کارزار انتخابات دولت تدبیر و امید اقدام به سنگ اندازی در برنامه‌های تشکل‌های دانشجویی کرده و لذا شاهد لغو جلسات متعدد دانشجویی در کشور هستیم. *استفاده از فرمول‌های قدیمی برای انزوای دانشجو زیبا انگاری متن سخنرانی‌های رئیس کابینه یازدهم و وعده‌ وعید‌های همیشگی وی نه تنها دانشجویان را به حاشیه هدایت نکرده بلکه واکنش جنبش‌های دانشجویی را به همراه داشت. در این باره محمد حسین قائد شرف دبیر تشکیلات دفتر تحکیم وحدت به نکات قابل تاملی اشاره می‌کند: « ما با دولت امنیتی هوشمندی در دانشگاه‌ها رو برو هستیم. این دولت هیچ وقت به طور صریح به جنبش‌های دانشجویی در برنامه‌های خود (نه) نمی‌گوید بلکه با فرسایشی کردن پروسه‌های اداری عملا دانشجویان را خسته می‌کند.» راهکار دولت در تعامل با دانشجویان دغدغه سازی کاذب و جانبی بوده و سعی کرده است جنبش‌های دانشجویی را معطوف به مسائل حاشیه‌ای و بی فایده کند. البته آنچه مسلم است و در نوع انتخاب وزرا نیز خود را به خوبی نشان داد، دولت تمایلی برای بهره برداری صحیح از فضای علمی و تحرک فکری و نقادانه در دانشگاه ندارد. این مساله را می‌توان در انتخاب وزیر معرفی شده به مجلس نیز مشاهده کرد. افرادی که قبلا در سوابق خود نیازی به استفاده از نقد دانشجویی را نمی‌دیدند و تنها تفکر غالب آنها استفاده سیاسی از دانشگاه بود. از دیگر افتخارات دولت در به انزوا بردن تحرکات منتقدانه در دانشگاه ایجاد کانون‌های فرهنگی در سطح وسیع در دانشگاه‌هاست. دبیر تشکیلات دفتر تحکیم وحدت در این‌باره می‌گوید: « امسال به شکل عجیبی تعداد زیادی کانون‌های فرهنگی سالن‌های اصلی دانشگاه‌ها را تسخیر کرده‌اند که خود عاملی برای کم رنگ کردن برنامه‌های تشکل‌های دانشجویی است.» امین سلیمی دبیر شورای تببین مواضع بسیج دانشجویی کشور ضمن انتقاد از عملکرد دولت با تشکل‌های انقلابی به خبرنگار خبرگزاری فارس گفت: « رهبر معظم انقلاب مکررا بر تحت فشار بودن جریان انقلابی در دانشگاه‌ها تاکید کرده‌اند؛ در همین دولت از تعداد زیادی دفاتر بسیج دانشجویی شکایت شده است». *شکایت به علت ازدیاد علامت سوال و تعجب در بیانیه دانشگاه بین‌الملل امام خمینی (ره) تنها دانشگاه کشور است که رئیس جمهور و تعداد زیادی از اعضاء کابینه عضو هیات مدیره این دانشگاه هستند، اما با کمال تعجب عجیب‌ترین شکایت از تشکل‌های انقلابی در سال تحصیلی گذشته در این دانشگاه رخ داد. طی این شکایت معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه بین‌الملل امام خمینی (ره) در نامه‌رسمی به رئیس دانشگاه امام خمینی(ره) و رئیس هیئت نظارت بر تشکل‌های دانشجویی از تشکل‌های بسیج دانشجویی، انجمن اسلامی و جامعه اسلامی به دلیل انتشار بیانیه علیه دولت شکایت کرد. پس از بررسی بیانیه موارد مورد اعتراض دانشگاه استفاده زیاد علامت تعجب و علامت سوال در متن بیانیه دانشجویان بوده است. در متن نامه معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه بین‌الملل امام خمینی (ره) آمده است: «با توجه به تداوم بیانیه‌های این سه تشکل دانشجویی علیه دولت و انتشار آن در نماز جمعه قزوین به ویژه بیانیه اخیر با عنوان " تسلط حرامیان بر خان طومار، بی‌آبرویی معتمدان به مستکبران" که به امضای سه تشکل دانشجویی بسیج دانشجویی، انجمن اسلامی و جامعه اسلامی رسیده است، به این وسیله شکایت خود را از فعالیت این سه تشکل علیه دولت و نیز فعالیت غیر قانونی خارج از دانشگاه اعلام می‌دارم.» *حمایت از تشکل‌های یکبار مصرف «تشکل‌هایی هم هستند که مثل ظرف‌های یکبار مصرف، فقط برای انتخابات به‌وجود می‌آیند؛ مصرفش فقط انتخابات است. بعضی از تشکل‌ها این‌جوری هستند؛ تشکل را درست می‌کنند، خجالت هم نمی‌کشند، بعضی‌ها،می‌گویند هم که این تشکّل را درست کردیم برای اینکه در انتخاباتِ فلان‌جا به‌دردمان بخورد. خب بابا! اینکه اهانت به دانشجو است؛ نگاه ابزاری به دانشجو، آن هم دانشجوی نخبه‌ای که حالا در یک تشکّل بنا است گرد بیاید، این اهانت به او است. » حمایت از ایجاد تشکل‌های دانشجویی تا بدانجا پیش رفت که رهبر انقلاب در دیدار ماه مبارک رمضان با دانشجویان به این معضل اشاره جدی کردند. یکی از تشکیلاتی که با سازماندهی جوانان نقش بزرگی را در جریان شکل‌گیری، پیروزی و تدوام انقلاب اسلامی ایفا کرده تشکلات دانشجویی است و نقش جنبش دانشجویی در دوران مختلف بخصوص در آخر عمر حکومت پهلوی به روشنی مشخص است. تشکل‌های دانشجویی از ابتدای شکل‌گیری تا به امروز با فراز و نشیب‌های فراوانی روبرو بوده‌است که بارها در مورد آن گفته شده است. اگرچه این تشکل‌ها در اکثر مواقع وظیفه خود را به خوبی انجام داده‌اند ولی گاهی هم در چنگال جریانات و گروه‌های سیاسی گرفتار و از مسیر اصلی خود منحرف شدند. این مسئله بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال 76 به خوبی ملموس است و اوج این مسئله را می‌توان در قبل و بعد از فتنه 88 دید. در دوره‌های مختلف همواره افراد و گروه‌هایی در داخل کشور بوده‌اند که به خوبی متوجه تاثیرگذاری دانشگاه و دانشجو در جامعه شده‌اند و به همین دلیل سعی کرده‌اند تا از دانشگاه به عنوان پلی برای رسیدن به قدرت و اهداف خود استفاده کنند و برای این کار با رخنه در بدنه تشکل‌های دانشجویی تلاش کرده‌اند تا این جریان را به پیاده‌نظام خود تبدیل کنند. دوران اصلاحات را شاید بتوان از پر فراز و نشیب‌دارترین زمان‌ها برای جنبش دانشجویی دانست، در آن زمان بخشی از بدنه جنبش دانشجویی با توجه به فضایی که در دوران اصلاحات ایجاد شده بود، آرمانگرایی خود را فراموش کرد و همراستا با جریانات سیاسی بر خلاف آنچه وظیفه جنبش دانشجویی بود، قدم برداشت. بعد از دوران اصلاحات و شکل‌گیری دولت نهم اتفاقات تازه‌ای برای تشکل‌های دانشجویی به وقوع پیوست، تشکل‌هایی که در دوران اصلاحات خود را پیاده‌نظام احزاب کرده بودند بعد از این دوران و بعد از خاموش شدن آتش فتنه 88 ماموریت خود را پایان یافته دیدند و بنا بر آنچه انتظار می‌رفت به فعالیت‌های خود پایان دادند. اما از راهکارهای دولت تدبیر و امید محدود کردن دانشجویان توسط خود دانشجویان است. در این میان از فرمولی استفاده شده که در دولت اصلاحات نیز مسبوق به سابقه است و آن ایجاد تشکل‌های نه چندان قوی و جامع اما پر تنش در سطح دانشگاه‌ها است که انتهای آن آغاز فتنه 78 در کوی دانشگاه تهران را رقم زد. محمد رضا شیری دبیر جامعه اسلامی دانشگاه بوعلی سینا در سخنان خود در خطبه‌های پیش از نماز جمعه همدان از ظهور تشکل‌ها و مجموعه‌های جدید و یکبار مصرفی که برای فعالیت‌های حزبی و سیاسی و از آن بدتر فعالیت‌های انتخاباتی پا به عرصه دانشگاه نهاده‌اند، انتقاد کرد و گفت «این نکته جای تأسف بیشتر دارد که مسؤولان دانشگاهی نیز با این قشر در هماهنگی کامل بوده و نه تنها مجوز هرگونه فعالیت را می‌دهند بلکه به صورت کامل از آنها هم حمایت می‌کنند. یکی از عمده فعالیت‌های این تشکل‌ها و مجموعه‌ها دعوت از چهره‌های معلوم الحالی است که نه تنها مبانی نظام را تحت هیچ شرایطی قبول ندارند بلکه سعی در وارونه جلوه دادن حقایق و تضعیف مبانی نظام را دارند.» واکاوی رفتار دولت حسن روحانی در نظام آموزش عالی دارای مغایرت‌های زیادی در رفتار با دانشجویان است. نکته حائز اهمیت در این امر این است که نه تنها تشکل‌های دانشجویی که بسیاری از تشکل‌های غیر همسو با اهداف انقلاب نیز از برخورد‌های امنیتی و ساختار شکن ناراضی هستند. بطور شفاف دولت کنونی علاقه‌ای برای بهره مندی از تحرکات دانشگاهی ندارد و در این مدت نیز سعی کرده با اداره از درون دانشگاه دانشجو را توسط دانشجو مدیریت کند.