«کرار» نویدبخش به روز رسانی زرهی ایران/ نگاهی به ویژگی‌های نخستین تانک پیشرفته ایرانی+ عکس

نمونه تست شده و ابتدایی کرار (این تانک با نمونه‌های رونمایی شده تفاوت دارد)

سرویس سیاسی فردا: چند روز پیش با حضور وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح سردار سرتیپ حسین دهقان طی مراسمی از تانک کرار رونمایی شد.در این نوشتار به بررسی بعضی نکات فنی و مرتبط با این دستاورد حوزه دفاعی و تاثیر آن بر قابلیت‌های زرهی قوای مسلح کشور می پردازیم.

لزوم بروزرسانی توانایی‌های زرهی نیروهای مسلح

کشور ما در طول جنگ تحمیلی متحمل خسارات و تلفات زیادی در مقابل زرهی انبوه و پر شمار ارتش بعث عراق شد. تکهای سنگین زرهی عراق، نتایج تلخ نبردهای زرهی و مشکلات و معایب تانک چیفتن در دوران دفاع مقدس همچنان در خاطره نیروهای مسلح ما محفوظ است. ارتش بعث عراق به عنوان یکی از کشورهای اقماری شوروی سابق جز دارندگان تانک های سری T-72 بود و تجربه مواجه شدن با این تانک میدان اصلی نبرد برای نیروهای ما وجود داشت.

در دهه 90 میلادی ایران اقدام به خرید T-72 از روسیه کرد. این تانک ها در صنایع زرهی بنی هاشم درود مونتاژ می شدند. گرچه این قرارداد نیمه کاره ماند و تنها نیمی از مقدار اولیه به کشور تحویل داده شد اما صنایع زرهی ایران تجربه مونتاژ، طراحی و همکاری با کشورهای اروپای شرقی را در ادامه پیدا کرد و پروژه هایی نظیر تانک خرمشهر، تانک ذوالفقار و بروزرسانی تانک های سری T-55 توسط بخش های مختلف وابسته به نیروهای مسلح انجام گرفت.

نمونه های متاخر تانک T-72 در واقع به روزترین تانک های در اختیار قوای نظامی کشور است. اما باید توجه کرد که طراحی این تانک و فناوری های به کار رفته در آن متعلق به دهه 70 میلادی است و با تهدیدات زرهی و ضد زرهی حال حاضر تناسبی ندارد. (چه اینکه ارتش روسیه در ادامه روند ساخت تانک های میدان اصلی نبرد از سری T-90 عبور کرده و پس از کش و قوس‌های فراوان طرح T-14 آرماتا را به عنوان تانک آینده خود برگزیده است.) مثال‌های بارز آن در جنگ اول و دوم خلیج فارس و نیز و درگیری‌های سوریه به وضوح دیده می‌شود، در ادامه به این مطلب اشاراتی خواهیم کرد.

لزوم به روز رسانی گسترده تانک‌های در حال خدمت در نزاجا و نزسا متناسب با تهدیدات روز منطقه از مدت‌ها پیش احساس می‌شد که باید کرار را پاسخی قابل و خوب به این موضوع دانست.

کرار بروزآوری عالی بر روی شاسی T-72

با توجه به تصاویر و فیلم های منتشر شده از این تانک باید کرار را یک بسته ارتقای زرهی برای تانک‌های سری T-72 دانست که با هدف رفع معایب ذاتی این پلتفورم و نیز ارتقای مقاومت زرهی و بقا پذیری بیشتر در میدان نبرد انجام گرفته است. برای مثال ساخت برجک جدید برای این تانک، نصب زره‌های کامپوزیتی و زره های واکنشگر در جلوی برجک و طرفین، نصب تیربار ریموت، زره فاصله دار جانبی در کنار شنی، زره‌های قفسی در انتهای تانک و پشت برجک، استفاده از پوشش های چند طیفی برای مقابله با دروبین های حرارتی، به روز اوری سیستم های ناوبری، هدف گیری،نصب هشدار دهنده قفل لیزری، و به احتمال زیاد تغییر محل مهمات ذخیره به پشت برجک که در ادامه درباره این موارد توضیحاتی را ارائه خواهیم کرد.

برجک جدید ساخته شده برای این تانک که با نمونه اصلی تفاوت دارد، به روش جوشکاری ساخته شده و از مقاومت بالاتری برخوردار است

نمایی از بالای برجک کرار: ۱- زره های واکنشی در جلوی برجک ۲- تیربار ریموت با اپتیک تثبیت شده ۳- بخش انتهایی برجک و احتمالا محفظه مهمات ذخیره (نکته: در این تصویر زره‌های جانبی برجک و بعضی اجزاء روی آن نصب نشده است.)

بارگذار چرخ فلکی در کرار

یکی از مشکلات تانک‌های روسی استفاده از بارگذار (اتولودر) چرخ و فلکی برای پر کردن توپ اصلی و شلیک آن است که باعث افزایش خطر به میزان قابل توجهی در تانک می شود.

مهمات اصلی در سینی بارگذار داخل شاسی تانک و مهمات ذخیره در برجک انبار می‌شوند در نتیجه هر گونه نفوذ به برجک و شاسی ممکن است به مشتعل شدن و یا انفجار مهمات داخل آن منجر شود. مسئله ای که بارها پیش از این اتفاق افتاده و تصاویر زیادی از انهدام تانک‌ها، جدا شدن برجک و سوختن کامل تانک در جنگ های مختلف مانند درگیری های سوریه وجود دارد.

با توجه به چینش برجک و خدمه در صورت آتش گرفتن برجک خروج خدمه از آن بسیار مشکل خواهد بود و آتش سوزی به مرگ خدمه منتهی خواهد شد. با وجودی که کرار همچنان از بارگذار چرخ و فلکی استفاده می کند اما تقویت زره برجک، نصب بلوک‌های زره واکنشگر در جلو که مقاومت زرهی تانک را در برابر مهمات انرژی شیمیایی افزایش می‌دهند، ایجاد زره جانبی برای شاسی و نیز انتقال مهمات ذخیره به قسمت مجزا در عقب برجک به عنوان راهکاری هایی برای رفع این مشکل انتخاب شده اند.

تیربار ریموت نصب شده بر روی برجک کرار، این تیربار با داشتن سامانه اپتیکی تثبیت شده و مجزا علاوه بر اینکه خدمه تانک را قادر می کند به صورت جدا از برجک به درگیری با اهداف اقدام کنند و زمان پاسخگویی به تهدیدات را بالا می برد باعث افزایش حوزه دید و توانایی کاوش محیط شده و در حفظ جان خدمه نیز تاثیر مهمی دارد.

استفاده از پوشش‌های چند طیفی

دوربین های حرارتی و چند طیفی امروزه کاربرد گسترده نظامی دارند. در مقابل برای محافظت در برابر این تجهیزات شناسایی و استتار بهتر در محیط، پوشش های چند طیفی به کار می‌روند که اثرات حرارتی و تابشی از ادوات را درطول موج های مختلف کاهش می دهند.

تصویری از یک دوربین حرارتی، فلش قرمز کرار، سبز نیروی پیاده، ابی وسیله فاقد پوشش استتار حرارتی

همان طور که در تصویر مشخص است کرار با دارا بودن این پوشش هم سانی بسیار خوبی با محیط دارد و به سختی قابل تفکیک با محیط است . این موضوع خصوصا در رزم شبانه باعث دیرتر کشف شدن نیروهای خودی توسط دشمن می‌شود. برای نمونه در جریان برخورد قوای زرهی غرب با عراق تانک های T-72 عراقی در شب و از فاصله دور مورد اصابت زرهی طرف مقابل قرار می گرفتند در حالی که به دلیل عدم استتار مناسب و نداشتن تجهیرات قوی دید در شب حتی قادر به شناسایی دشمن نبودند.

به روزآوری سیستم‌های داخلی کرار، استفاده از نمایشگرهای دیجیتال، استفاده از سامانه ناوبری

نصب دوربین در جلو و عقب تانک که باعث افزایش محیط دید راننده شده و تاثیر مثبتی بر کارایی او در محیط با عوارض یا محیط شهری خواهد داشت.

کوتاه سخن، ضرورت سرمایه گزاری بر روی نیروی زمینی با توجه به تحرکات دشمنان و تهدید های تروریستی بر کسی پوشیده نیست. در شرایط موجود و با توجه به عدم امکان خرید و انتقال فناوری جدید به روز رسانی زرهی در حال خدمت به پشتوانه شرکت های داخلی باید به عنوان یک اولویت اساسی در بخش زمینی دیده شود. کرار را میتوان یکی از بهترین بروز رسانی های موجود بر روی پلتفرم T-72 در نظر گرفت. امید است که شاهد ورود گسترده به خدمت این تانک در قوای مسلح کشور باشیم.