مسئولیت اخلاقی بهره‌ از برجام

روزنامه شرق: ١- رئیس‌جمهور در مراسم بهره‌برداری از طرح‌های توسعه میادین نفتی غرب کارون، جمله درخور‌تأملی بیان کرد. او گفت وزارت نفت بیشترین بهره را از فضای پسابرجام برده است. در این جمله آقای روحانی، نکته‌ای آشکار بود و نکته‌ای مستتر، چه اینکه گاه ناگفته‌ها، حرف‌های بیشتری در خود دارند. نکته آشکار جمله این بود که مجموعه صنعت نفت کشور و مدیران بلندپایه این صنعت به‌خوبی توانسته‌اند از بخش عمده‌ای از ظرفیت‌های برجام برای توسعه و بازگشت ایران به مدار ترقی‌های همه‌جانبه بهره ببرند و این کار جز در سایه برنامه‌ریزی و درایت و آینده‌نگری میسر نبوده است. اما نکته مستتر در جمله رئیس‌جمهوری اهمیت بیشتری داشت و آن اینکه، دستگاه‌های زیادی هستند که هنوز نتوانسته‌اند از فضای پسابرجام، بهره لازم را ببرند و این یعنی، هم فضا و آسایش کافی برای این کار فراهم نبوده و هم خود دستگاه‌های ذی‌ربط دچار اختلال در بعضی عملکردها بوده‌اند. طبعا برای رئیس‌جمهوری که برجام را «فضای جدید» و «هوای تازه» می‌داند، بهره‌بردن از برجام نشانه توفیق است. اما آقای روحانی هم می‌داند که برجام از همان ساعات آغازین پس از به‌اجرادرآمدن، مخالفان سرسختی داشته و دارد که یکسره مشغول آلوده‌کردن این هوای تازه هستند. دراین‌میان صنعت نفت کشور هم به طریق اولی از این کارشکنی‌ها در امان نبوده است و پیگیری سخنان و دغدغه‌های وزیر نفت و مدیران ارشد نفتی، به‌خوبی نشان می‌دهد توسعه صنعت و بهبود وضعیت بهره‌برداری ایران از ذخایر انرژی کشور با چه گرفتاری‌های برساخته‌شده فراوانی- از سوی مخالفان داخلی برجام- روبه‌روست. بی‌راه نیست اگر بگوییم صنعت نفت ایران بیشترین بهره را از فضای پسابرجام برده، اما این بیشترین بهره، شاید کمترین بهره ممکن هم باشد و اگر مخالف‌خوانان بگذارند، دروازه‌های جدیدی رو به این صنعت ملی گشوده می‌شود.

٤-شاید بد نباشد از مخالفان دولت تدبیر و امید و منتقدان پروپاقرص برجام بپرسیم، زمانی که آنان سکان‌دار کشتی نفت ایران بودند، کشتی را به کجا بردند؟ این قلم یک پاسخ بیشتر برای چنین سؤالی ندارد. نه یک کشتیِ نفت، بلکه کشتی کشتی، نفت ما بود که بر پهنه آب‌های بین‌المللی در دست دلالان مجهول‌الهویه - که البته امروز هویت‌شان بر همگان مشخص است- داشت دست‌به‌دست می‌شد و پولش به حساب‌های خیالی در بانک‌های خیالی می‌رفت. امروز همه می‌دانند مهم‌ترین دغدغه وزارت نفت کماکان، بازگرداندن ثروت عظیمی است که از محل فروش قاچاقی نفت ایران به بهانه دورزدن تحریم‌ها گم شده و ظاهرا به همت عده‌ای خاص، بنای پیداشدن هم ندارد. حالا و در شرایط امروز است که می‌بینیم رئیس‌جمهوری می‌گوید صنعت نفت کشور در دولت یازدهم بیشترین بهره را از برجام برده است. معنای این حرف این است که وزارت نفت اگرچه پایی در گذشته دارد و می‌کوشد حقوق و ثروت‌های ازدست‌رفته را احیا کند، اما گامی اساسی نیز رو به جلو برداشته و می‌کوشد ایران دیگر بار از کشورهای همسایه‌اش عقب نماند. بنابر آنچه گفته شد، امروز عملکرد صنعت نفت کشور را باید هم با تحلیلی فنی و اقتصادی نگریست و هم با ارزیابی و نگرشی اخلاقی. بهره‌بردن از برجام، همان میزان که کاری سیاسی-اقتصادی است، امری اخلاقی نیز هست، چراکه اخلاق و مسئولیت اجتماعی هر ایرانی حکم می‌کند از فرصت‌های پیش‌آمده در جهت بهبود وضع معیشت و اشتغال و توسعه و پیشرفت کشور بهره ببرد و اگر چنین نباشد، ما راه به جایی نخواهیم برد.