آیا نظرات قالیباف درباره «برجام» متناقض است؟

سرویس سیاسی فردا: پایگاه خبری «رجانیوز»، روز دوشنبه در مطلبی مدعی وجود «تناقض» در سخنان محمدباقر قالیباف شهردار تهران درباره «برجام» شده است. در این باره چند نکته قابل تامل است:

1- «قالیباف» همواره بر اساس گفتمان رهبر انقلاب به مذاکره با غرب به عنوان بخشی از پروسه و راهبرد «مبارزه با استکبار» نگریسته است. به این مفهوم که مذاکره نه راهی برای گفتگو بر سر منافع ملی بلکه راهی برای دستیابی به حق قانونی کشور بوده است.

2- قالیباف همانطور که در قبل و بعد از جمله تقطیع شده توسط این رسانه ذکر کرده، فضای دفاع مقدس همچنان ادامه دارد و آنچه تغییر کرده فضا یا میدان مبارزه است. بر این اساس میزمذاکره بخشی از دفاع ما در برابر زورگویان و مستکبران عالم است و نه چیزی دیگر. طبیعی است در این فضا ابزار جنگ هم متفاوت است.

3- از آنجایی که حمله رجانیوز به قالیباف نظرات وی درباره برجام است، پاسخ هم در همین حوزه محدود خواهد شد. محمدباقر قالیباف از روز امضای برجام تاکنون، توافق ایران و 1+5 را از آنجا که مورد تائید همه ارکان های نظام بوده مورد قبول دانسته و از عملکرد ظریف و یارانش در چارچوب گفتمان رهبری درباره آنها سخن گفته است، تمجید کرده است. یعنی بر خلاف برخی تیم هسته ای را خائن و خودباخته نمی داند. این به معنای نادیده گرفتن اشکالات برجام نیست. قالیباف درباره امضای برجام معتقد است:« وقتی به شرایط ایران نگاه می کنیم متوجه می شویم که در شرایطی که آمریکا و صهیونیسم مخالف استفاده از ظرفیت های هسته ای کشور بودند، مسیری در این راه آن هم به طور ویژه برای جمهوری اسلامی ایران باز شد...». قالیباف معتقد است جبهه استکبار برجام را وسیله ای برای حمله به کشور در ابعاد جنگ نرم و ابزاری برای اختلاف اندازی میان طیف های مختلف سیاسی و مردم قرار داده است.

4- گفتمان قالیباف معتقد است «برجام» به خودی خود هدف نبوده و نیست بلکه اگر اهداف ذکر شده در توافق محقق شود- که بسیاری از آنها محقق نشده- صرفا محملی برای ایجاد اشتغال، رفع تورم و بحران مسکن و تامین بهتر معیشت مردم است.

5- قالیباف در گفتمان خود معتقد به رعایت انصاف در قضاوت دشمنان بوده است چه رسد به گروههای سیاسی که باوجود اختلافات در بسیاری حوزه ها همه زیر چتر انقلاب حضور دارند. برجام هم مانند بسیاری از مذاکرات انجام شده در همه دوره ها نه سود محض است و نه خسران دنیا و آخرت. فرصت هایی دارد و تهدیدهایی. همانگونه که رهبر انقلاب هم بر استفاده از فرصت ها تاکید دارند، دولت باید با دیپلماسی فعال و استفاده از توان داخل تهدیدهای برجام را نیز به فرصت تبدیل کند. در این باره این نکته نیز گفتنی است که در گفتمان رهبر انقلاب هم هیچ یک از موضوعات سیاست خارجی و داخلی نباید به عنوان بستری برای تنش آفرینی و درگیری باشد بلکه برعکس باید امکان سوء استفاده دشمن از اختلافات درونی را گرفت.

6- انتقادات قالیباف از برجام هم نه از گفتگو با غرب بلکه از استفاده نشدن فرصت برجام به عنوان گشوده شدن بستری جدید برای اتکا به توان داخلی و مبارزه با استکبار در جبهه جدید بوده است. از سویی عنوان کردن برجام به عنوان هدف نهایی و به عبارتی استفاده سیاسی از توافق مورد قبول نظام برای تسویه حساب های داخلی و متهم کردن رقبا از انتقادات قالیباف بوده است. بر این مبنا برجام نه توافق دولت روحانی بلکه توافقی برآمده از تصمیم مجموعه نظام بوده است که دولت روحانی به نمایندگی نظام آن را امضا کرده و بس. اگرچه متاسفانه در این مسیر کم کاری های فراوانی اتفاق افتاده است.

7- میز مذاکره با غرب در گفتمان قالیباف وسیله ای برای دستیابی ایران به اهداف انقلاب در حوزه های مختلف است و نه عرصه ای برای وادادگی. از سویی تصمیم در موضوعات کلان سیاست خارجی از گذشته های دور نه در اختیار اشخاص و دولت ها بلکه حاصل تصمیم جمعی حاکمیت و مجموعه نظام بوده است. برجام هم از این قاعده مستثنی نیست. برش یک جمله از سخنرانی یکساعته، کنار هم قراردادن چند جمله بدون درنظر گرفتن پس و پیش آن و عنوان کردن آن به عنوان «تناقض» در عرصه رسانه کاری غیر حرفه ای و در عرصه انسانی از تقوا به دور است.