صف سران برای گفت‌وگو با روحانی در نیویورک

رئیس‌جمهور تنها سه ساعت بعد از حضورش در نیویورک در گفت‌وگو با شبکه NBC آمریکا تردیدافکنی برای عدم همکاری بانک‌های بزرگ با ایران را تخلف از برجام دانست و با بیان این‌که «همه باید تلاش کنیم تا برجام دوام داشته باشد» گفت: اگر برجام ناپایدار باشد، به این مفهوم است که فعالیت سیاسی ناکام و بی‌نتیجه است و این به ضرر همه خواهد بود.

وی پس از آن راهی محل سازمان ملل متحد شد و سه دیدار با نخست‌وزیر ایتالیا، رئیس‌جمهور ترکیه و نخست‌وزیر انگلستان داشت. متئو رنتزی نخست‌وزیر ایتالیا اولین رئیس دولتی بود که در نیویورک با روحانی گفت‌وگو کرد و رئیس‌جمهور در این دیدار اعلام کرد که ایتالیا این فرصت را در دوره پسابرجام در اختیار دارد که بار دیگر به نخستین شریک و همکار اقتصادی و تجاری ایران در اروپا تبدیل شود.

روحانی سپس با رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه دیدار کرد که در این دیدار بر اراده تهران و آنکارا برای مبارزه علیه تروریسم در سوریه و عراق تاکید شد. ترزا می نخست‌وزیر انگلستان سومین رئیس دولتی بود که در روز اول حضور روحانی در نیویورک با او دیدار و اظهار کرد: لندن حمایت خود را از گام مهم برجام ادامه می‌دهد.

روحانی پس از این سه دیدار به هتل محل اقامت خود بازگشت و در جلسه با رهبران مسلمان جامعه آمریکا شرکت کرد. او در این جلسه با بیان این‌که اسلام دین عقلانیت است، گفت: برای حفظ منافع مسلمانان، باید روی اشتراکات تمرکز کرد.

اما فرانسوا اولاند رئیس‌جمهور فرانسه اولین رئیس دولتی بود که در ساعات پایانی سه‌شنبه به هتل محل اقامت روحانی آمد و با او گفت‌وگو کرد. رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در این دیدار تاکید کرد که رهبران اروپا باید به بانک‌ها و بیمه‌ها برای همکاری با ایران اطمینان دهند. اولاند هم در این دیدار بر توسعه همکاری‌های تهران - پاریس در همه عرصه‌ها تاکید کرد و گفت: باید از فرصت برجام برای توسعه هر چه بیشتر روابط به نفع دو ملت بهره گرفت و بر تعهداتی که از سوی اعضا توافق شده، به طور کامل پایبند بود.

روز دوم حضور رئیس‌جمهور در نیویورک پرکارترین روز کاری او بود. روحانی در روز چهارشنبه (31 شهریور) با هشت رئیس دولت و دبیر کل سازمان ملل متحد دیدار و گفت‌وگو و در جلسه با صاحب‌نظران اندیشکده‌های آمریکا شرکت کرد. 9 دیدار روحانی در این روز در هتل محل اقامتش انجام شد و او تنها برای دیدار با بان کی مون دبیر کل سازمان ملل و حیدر العبادی نخست‌وزیر عراق راهی مقر سازمان ملل شد.

یوهان اشنایدر امان رئیس‌جمهور سوئیس صبح چهارشنبه (به وقت نیویورک) به دیدار روحانی رفت که در این دیدار بر سطح همکاری‌های مشترک ایران و سوئیس تاکید شد. پس از آن رئیس‌جمهور اسلوونی با روحانی دیدار کرد که رئیس‌جمهور کشورمان در این دیدار بهره‌برداری از ظرفیت‌های گسترده همکاری را به نفع دو ملت و کل منطقه دانست. استفان لوون نخست وزیر سوئد نفر دیگری بود که روحانی در دیدار با او تاکید کرد که تهران علاقه‌مند به گسترش روابط با استکهلم در همه عرصه‌ها است.

رئیس‌جمهور پس از آن با ارنا سولبرگ نخست‌وزیر نروژ دیدار و اظهار کرد: برجام فرصت مناسبی را برای جبران عقب‌ماندگی‌ها در روابط دو کشور ایران و نروژ به واسطه تحریم‌های ظالمانه ایجاد کرده که باید از آن به خوبی استفاده کرد. ایران از فعالیت شرکت‌های نروژی در حوزه انرژی و سایر بخش‌های اقتصادی خود استقبال می‌کند.

رئیس‌جمهور بلغارستان نیز با حضور در محل اقامت روحانی با او به گفت‌وگو پرداخت. رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در این دیدار بر حمایت بخش‌های خصوصی ایران و بلغارستان برای افزایش همکاری تاکید کرد.

بعد از این پنج دیدار، رئیس‌جمهور راهی مقر سازمان ملل متحد شد و با نخست‌وزیر عراق و دبیر کل سازمان ملل دیدار و گفت‌وگو کرد. روحانی در دیدار حیدر العبادی نخست‌وزیر عراق خاطرنشان کرد: هدف اصلی حمایت تهران از دولت، ارتش و حشدالشعبی عراق، آزادسازی مردم از دست تروریسم داعش و پاکسازی کامل این کشور از وجود تروریست‌ها است و از هیچ اقدامی در این زمینه دریغ نمی‌کند. العبادی هم در این دیدار روابط تهران - بغداد را استراتژیک و دارای منافع مشترک و منطقه‌ای دانست.

گفت‌وگو با بان کی مون دبیر کل سازمان ملل متحد آخرین ملاقات صبح چهارشنبه روحانی بود که رئیس‌جمهور در این دیدار برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را نماد گفت‌وگو و همکاری به جای اختلاف در عرصه بین المللی دانست و تاکید کرد: وظیفه همگان به ویژه دبیرخانه سازمان ملل متحد، حفظ و تقویت برجام است و این موضوع ایجاب می‌کند که گزارش‌های اجرایی دبیرکل از روند اجرای قطعنامه 2231 واقع‌بینانه، مستقل و موجب تقویت همکاری‌ها باشد. در این دیدار دبیر کل سازمان ملل متحد هم به موضوع برجام اشاره و تصریح کرد: تمام طرفین باید از تمام قوا برای پایبندی اعضا بر تعهداتشان استفاده کنند.

روحانی عصر چهارشنبه هم دو ملاقات با دو رئیس دولت آسیایی و یک جلسه با صاحب‌نظران اندیشکده های آمریکایی داشت که هر سه در هتل محل اقامتش انجام شد. رئیس‌جمهور در دیدار نواز شریف نخست‌وزیر پاکستان گفت: شرایط تاریخی، فرهنگی و منطقه‌ای اقتضاء می‌کند که در راستای منافع دو ملت، روابط تهران - اسلام‌آباد قوی‌تر شود و امروز خوشبختانه پس از رفع تحریم‌ها فرصت مناسبی برای تعمیق همکاری‌های دو کشور به‌ویژه در عرصه اقتصادی به‌وجود آمده است.

شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن دیگر ملاقات‌کننده روحانی بود که رئیس‌جمهور در این دیدار عنوان کرد: ایران از سرمایه‌گذاری و همکاری مشترک با ژاپن در همه عرصه‌ها حمایت می‌کند. آماده‌ایم نقشه راه مناسبات اقتصادی مشترک طی 10 سال آینده را تدوین کنیم.

پس از آن رئیس‌جمهور با حضور در جلسه نخبگان و اندیشمندان اندیشکده‌های آمریکایی با اشاره به حل مساله هسته‌ای ایران از راه دیپلماتیک بیان کرد: یک سیاستمدار واقعی زمانی سیاستمدار است که بتواند از بروز جنگ و نزاع جلوگیری کند و چنانچه سیاستمداری وارد جنگ شد، سیاست و سیاستمدار هر دو شکست خورده‌اند.

در روز سوم حضور در نیویورک (پنج‌شنبه) رئیس جمهور ابتدا در هتل محال اقامت خود با الکسیس سیپراس نخست‌وزیر یونان ملاقات و با اشاره به سفر اخیر وی به تهران، اظهار کرد: فصل جدیدی از روابط میان دو کشور گشوده شده و اجرای کامل و سریع توافقات، پایه‌های مستحکمی را برای روابط آینده دو کشور بنا می‌کند.

بعد از این دیدار رئیس‌جمهور برای سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد راهی مقر این سازمان شد. روحانی در نطق خود با اشاره به خطر تروریسم جهانی اظهار امیدواری کرد: قرنی که با ترور در نیویورک شروع شد با آتش‌افروزی در خاورمیانه ادامه نیابد.

پس از این نطق، رئیس‌جمهور در آخرین برنامه کاری خود در نیویورک در یک نشست خبری پاسخگوی خبرنگاران رسانه‌های بین‌المللی بود. او در این نشست به برخی بدعهدی‌های آمریکا در برجام اشاره کرد و افزود: ما به همه تعهدات‌مان عمل کردیم اما طرف مقابل ما در برخی موارد تاخیر دارد. البته طرف مقابلی که می‌گویم عمدتا ایالات متحده آمریکاست و بقیه کشورها تلاش می‌کنند که برجام اجرایی و عملیاتی شود. آمریکایی‌ها در مساله بانک‌ها طبق آن‌چه بانک‌های بزرگ به ما می‌گویند به صورت شفاف صحبت نمی‌کنند که یک بار به صراحت بگویند شما آزاد هستید که با ایران کار کنید و مانعی پیش روی شما نیست. گاهی با لحنی صحبت می‌کنند که طرف را دچار شک و تردید می‌کنند. مثلا می‌گویند بله تحریم برداشته شده ولی تحریم هسته‌ای برداشته شده و حواس‌تان باشد که تحریم‌های اولیه هست و باید آن‌ها را مراعات کنید. یا بانک‌های بزرگ را نسبت به شدت عمل خزانه‌داری آمریکا می‌ترسانند. این موردی است که ما نسبت به آن اعتراض داریم. ساز و کاری برای این اعتراض وجود دارد که ما مراحل آن را طی کردیم و در حال طی کردن آن هستیم.

رئیس‌جمهوری اسلامی ایران بعد از سه روز پرکار و دیدار با برخی سران کشورهای جهان ساعت 17 (به وقت محلی) نیویورک را به مقصد تهران ترک و پس از ورود به تهران در فرودگاه مهرآباد باز هم تاکید کرد: با هر تخلف در عرصه برجام با قاطعیت برخورد می‌کنیم.

رئیس دولت تدبیر و امید در سفر امسال خود به نیویورک با روسای‌جمهور فرانسه، سوئیس، ترکیه، اسلوونی و بلغارستان و نخست‌وزیران بریتانیا، ایتالیا، ژاپن، سوئد، نروژ، یونان، پاکستان و عراق و دبیر کل سازمان ملل متحد درباره مسائل مهم دوجانبه و منطقه‌ایی و بین‌المللی دیدار و گفت‌وگو کرد که به نظر می‌رسد صف سران جهان برای گفت‌وگو با روحانی در نیویورک سفر پرباری را در کارنامه رئیس دولت یازدهم آن هم در آخرین سال دولت اولش به ارمغان آورده است.

رئیس‌جمهور پیش از سفر به نیویورک هم دیداری رسمی از کوبا داشت و با فیدل کاسترو رهبر انقلاب کوبا و رائول کاسترو رئیس‌جمهور این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. روحانی در نخستین مرحله از سفر خود به قاره آمریکا نیز در هفدهمین اجلاس سران کشورهای جنبش غیرمتعهدها در جزیره مارگاریتای ونزوئلا شرکت کرد و ضمن سخنرانی در این اجلاس و تبیین مواضع جمهوری اسلامی ایران، با شماری از مقام‌های ارشد کشورهای شرکت‌کننده در این نشست، گفت‌وگو و تبادل نظر کرد.