عارف می‌دانست که شکست می‌خورد

شفاف: «علی لاریجانی با 173 رأی رئیس موقت مجلس دهم شد.» این خبری بود که دیروز در صحن مجلس اعلام شد تا به گمانه زنی ها درباره ریاست مجلس دهم پایان دهد. گمانه زنی هایی که البته بیشتر به جنگ رسانه ای شبیه بود تا تحلیل سیاسی. درواقع در حالی که سیاسیون برجسته و تحلیل گران شناخته شده اصلاح طلب مانند سعید حجاریان،‌عباس عبدی و حتی محمد قوچانی یک صدا به پیروزی علی لاریجانی در انتخابات ریاست مجلس اطمینان داشتند و این اطمینان خود را هم صراحتا بیان می کردندو عدم قطعیت آنها تنها در مورد تعداد رای هایی بود که عارف در این رقابت بدست می آورد و وزن سیاسی او را در مجلس مشخص می کرد،برخی رسانه های اصلاح طلب بر طبل پیروزی عارف کوبیدند. طبلی که البته توخالی بود و تنها برای شلوغ کردن فضای سیاسی کشور بر آن کوبیده شد چرا که رسانه هایی چون سایت خبری انتخاب و روزنامه آرمان که هر دو نزدیک به آیت الله هاشمی هستند،‌از همان روزهای جدی شدن ماجرای رقابت میان لاریجانی و عارف صراحتا از عارف حمایت کردند و درباره چرایی ریاست علی لاریجانی در مجلس تحلیل نوشتند. از سوی دیگر، فراکسیون امید و فراکسیون اصولگرایان در جلساتی که با هم داشتند و آخرین آن هم در روز جمعه برگزار شد، ‌بر سر رقایت عارف و لاریجانی در ریاست مجلس توافق کردند و البته اعلام شد که این دو فراکسیون برای انتخاب هیات رییسه به توافق رسیده اند. لابی اصلاح طلبان با اصولگرایان و توافق آنها بر سر انتخاب هیات رییسه نشان می دهد که حتی فراکسیون امید هم امیدی به پیروزی عارف در انتخابات ریاست مجلس نداشته و برای اینکه از قافله قدرت عقب نمانند حاضر به معامله با اصولگرایان شده است وگرنه لیستی که امید به پیروزی نماینده اش زیاد است هرگز با رقیب تعامل و معامله نمی کند. در هر حال، ‌قبل از انتخابات ریاست مجلس دهم، پالس های پیروزی علی لاریجانی در رسانه های اصلاح طلب و سخنان تحلیلگران اصلاحات زیاد شنیده می شد. حمایت رسانه های اصلاح طلب از ریاست علی لاریجانی به عنوان مثال سایت انتخاب در روز هفتم اسفند ماه در یادداشتی نوشت: اگر اصلاح طلبان عاقل باشند ، لاریجانی را به ریاست می رسانند. روزنامه آرمان، دیگر رسانه نزدیک به هاشمی رفسنجانی هم ریاست لاریجانی و نایب رئیسی عارف در مجلس دهم را پیش بینی کرد و طی مطلبی نوشت: «طيف گسترده‌اي از اصلاح‌طلبان تمايل به بقاي لاريجاني بر كرسي رياست مجلس دارند. عارف قدرت رايزني كه لاريجاني از آن برخوردار است را دارا نيست كه دليلش هم شخصيت ذاتي اوست. آنطور كه به نظر مي‌رسد لاريجاني بر كرسي رياست خواهد ماند و احتمال دارد عارف به نايب‌رئيسي رضايت دهد» همچنین هفته نامه طلوع صبح هم که نزدیک به آیت الله هاشمی است، طی مطلبی با تیتر «اگر اصلاح‌طلبان عاقل باشند لاریجانی رئیس مجلس بعدی خواهد بود»، نوشت: «مجلس رای گرفته به فرض اکثریت اصلاح و اعتدال، به نظرم محتاج ریاست علی لاریجانی است. اگر کینه اوس و خزرج در کار نباشد اصلاح و اعتدال باید بدون غرور و بر اساس عقلانیت لاریجانی را برای ریاست خود برگزینند.» روزنامه قانون هم در یادداشتی با عنوان «ریاست مجلس دهم از فهرست تا واقعیت» نوشت:‌«اگر چه فهرست امید به کامیابی در آرا رسیده است اما مهره های وارد شده به مجلس همچنان در تعامل با جریان مقابل نیز هستند و چه مثالی واضح‌تر از شخص علی لاریجانی که با سابقه درخشان و روشن اصولگرایی نیز با حضور در لیست امید این بار به مجلس دهم راه یافت و حتما در گزینش فهرست های انتخاباتی چنین اشتراک هایی طبیعی است و البته بی تاثیر از کیفیت تایید صلاحیت ها نیز نبوده است و اصلاح طلبان و اعتدال گرایان با قبول شرایط و قواعد بازی ، وارد چنین مشارکتی شده اند که این رویکرد همچنان باید ادامه داشته باشد . » تا زنجیره حمایت روزنامه های اصلاح طلب از علی لاریجانی تکمیل کند اصلاح طلبان کهنه کار هم از علی لاریجانی حمایت کردند از سوی دیگر، سیاسیون کهنه کار اصلاح طلب نیز همواره بر ریاست علی لاریجانی بر مجلس دهم تاکید داشتند.به عنوان مثال مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران در عین اینکه از ریاست عارف برای ریاست مجلس حمایت کرد، تمایلش برای ریاست لاریجانی را نیز پنهان نکرد و گفت: «لاريجاني و عارف نيز به عقيده من بايد بنشينند و با هم صحبت كنند. هردو نفر مي‌توانند برنده اين بحث باشند. ما تجربه اقليت موفق در مجلس پنجم و اكثريت ناموفق در مجلس ششم را داريم. نباید لاریجانی را کنار بگذاریم. حتي اگر قرار باشد لاريجاني را رئيس كنيم، اين فراكسيون ما است كه بايد تصميم بگيرد». عباس عبدی یکی از تئوریسین‌های اصلاحات در همین رابطه گفت: «بعد از تشکیل مجلس من نمی‌خواهم بگویم آقای عارف رئیس مجلس بشود یا نشود، اما باید تحلیل سیاسی داشته باشیم که شکاف اصلی الان کجاست. در همین انتخابات، شکاف اصلی بین اصلاح‌طلب و اصولگرا نبود بلکه بین دو جناح اصلی اصولگراها بود. اصلاح‌طلبان می‌توانند روی این شکاف سوار شوند و به یکی از آنها کمک کنند» او بطور ضمنی خواهان تکرار آنچه در انتخابات ۹۲ میان عارف و روحانی افتاد شد و تصریح کرد: «ترجیح من این است که این مجلس مثل مجلس پنجم شود. یعنی همان عاملی که سبب شد آقای روحانی ترجیح داده شود به آقای عارف، آن عامل هنوز وجود دارد». صادق زیباکلام نیز که اظهارات وی تقریبا مورد وثوق اکثریت اصلاح‌طلبان قرار دارد در مصاحبه‌ای با ویژه نامه روزنامه آرمان، تلاش برای ریاست عارف بر مجلس دهم را یک اشتباه دانست و گفت: «اعتقاد دارم نمایندگانی که با لیست شورای ائتلاف اصلاح طلبان رای آورده‌اند باید برای ریاست مجلس دهم به ریاست علی لاریجانی رای دهند. اینکه عارف رییس مجلس دهم شود همان اشتباهی است که اصلاح‌طلبان تندرو در مجلس ششم انجام دادند.» زیباکلام همچنین تصریح کرد: «مجلسی که لاریجانی در راس آن قرار بگیرد کارایی، نفود و قدرتش خیلی بیشتر از مجلسی است که عارف در راس آن قرار گیرد.». این فعال سیاسی اصلاح طلب حتی به عارف نامه نوشت و خواستار کاندید نشدن وی برای ریاست مجلس دهم شد. از سوی دیگر سعید حجاریان و محمد قوچانی نیز بارها و بارها در تحلیل های خود اعلام کرده اند که دلیلی برای رقابت عارف و لاریجانی وجود ندارد چرا که علی لاریجانی یک عنصر غیر خودی محسوب نمی شود و غیر اصلاحطلب نیست و چه بهتر است که اصلاح طلبان به جای این که مدام در حال طراحی زمین بازی باشند، این بار در زمین بازی موجود حساب شده بازی کنند. چرا عارف وارد رقابت با لاریجانی شد؟ با این تفاسیر می توان گفت هم محمد رضا عارف و هم فراکسیون امید می دانستند که عارف هرگز رییس مجلس دهم نخواهد شد.بنابراین این تحلیل که اصلاح طلبان با شکست عارف در انتخابات شکست خورده اند منتفی و غلط اندر غلط است چرا که آنها می دانستند لاریجانی پیروز بلا منازع انتخابات مجلس است. در این میان این سوال پیش می آید که با وجود دانستن این ماجرا چرا عارف وارد رقابت با لاریجانی شد؟ پاسخ این سوال را می توان در تحلیل های سیاست مداران و تحلیل گران، موضع رسانه ها و نیز نگاه افکار عمومی به عارف جست و جو کرد.عارف که در میان افکار عمومی و فضای مجازی به«اصلاح طلب روزهای سخت و مرد انصراف دادن های زورکی »مشهور شده است در واقع با کاندید شدن برای شرکت در رقابت ریاست مجلس قصد داشته غرور جریحه دار شده خود را التیام بخشد و به نوعی از خود رفع اتهام کند و هویت مستقل سیاسی خود را در این انتخابات باز یابد. حمایت رقیق خاتمی از عارف در سایه سکوت روحانی و آیت الله هاشمی در این بین از مثلث حامیان محمد رضا عارف، تنها رییس دولت اصلاحات بود که به صورت کاملا رقیق و کمرنگ از عارف حمایت کرد و نه آیت الله هاشمی و نه حسن روحانی هرگز از رقابت عارف با لاریجانی حمایت نکردند. با توجه به حمای های آشکار روزنامه آرمان و سایت انتخاب از علی لاریجانی می توان گفت گزینه مد نظر آیت الله هاشمی علی لاریجانی بود. حسن روحانی نیز هر چند در سفر به یزد، محمد رضا عارف را مورد لطف خود قرار داد و درکنار او نشست تا به نوعی به او احترام بگذارد و او را در میان افکار عمومی عزیز کند، اما عملا از عارف در انتخابات مجلس حمایت نکرد و شواهد و قرائت نشان می دهند که حمایت وی از عارف در سفر یزد و اعتبار دادن به او ، در واقع به نوعی درخواست حرف شنوی مجدد عارف از او بود و این هدف را دنبال می کرد که عارف وارد رقابت با علی لاریجانی نشود.

در این میان رییس دولت اصلاحات نیز هرگز به صورت محسوس از عارف حمایت نکرد و در واقع می توان گفت از آنجایی که هم روحانی و هم آیت الله هاشمی عارف را در ماجرای ریاست مجلس کنار گذاشتند، او به نوعی مجبور شد برای حفظ شان و غرور عارف به صورت کمرنگ از وی حمایت کند چرا که سکوت او در این خصوص معنا دار تعبیر می شد و رسانه های منتقد و اصولگرایان عدم حمایت مثلث هاشمی- روحانی- خاتمی از عارف را مانند پتک بر سر اصلاحات می کوبیدند. این در حالی است که نهایت حمایت رییس جمهور سابق ایران از عارف در اظهارات اطرافیانش نمود یافت. بارزترین این مساله عکس از خود محمد علی ابطحی در اینستاگرامش و خبر حمایت خاتمی از عارف بود.

محمدعلی ابطحی رئیس دفتر رئیس جمهور دولت اصلاحات با انتشار تصویری از جلسه مجمع روحانیون در صفحه شخصی اینستاگرامش نوشت: می خواستم وارد جلسه مجمع روحانیون بشوم امشب، به نظرم رسید یهویی رویم را برگردانم و عکس سلفی با مجمعی ها بگیرم. اقای خاتمی هم داشت ورقه ای را می خواند، در جلسه امشب مجمع علاوه بر کلی اخبار سیاسی و فرهنگی از سریال شهرزاد تحلیلی دادم. خیلی ها در جلسه مشتری دائمش بودند. آقای موسوی لاری هم گزارشی از تلاش جریان امید برای سامان دادن به فراکسیون امید به مدیریت اقای عارف داد. به نظر می رسد ریاست عارف بر مجلس آینده در مراحل نهایی است.بنا به اطلاعاتی که دارم، اکثریت جدی نمایندگان با حمایت رهبر اصلاحات و بزرگان کشور اجماع جدی پنهان در مورد ریاست عارف بر مجلس آینده پیدا کرده اند. به این ترتیب می توان به ضرس قاطع اعلام کرد که حمایت خاتمی از عارف در ماجرای ریاست مجلس به نوعی از روی اجبار بوده است. اظهارات عجیب کواکبیان بعد از شکست عارف در انتخابات مجلس و پشت پرده های آن در این بین، مصطفی کواکبیان که پیش از انتخابات ریاست مجلس اعلام کرده بود: «هر چند گزینه اصلاح‌طلبان برای ریاست مجلس دهم عارف است، اما ما تابع عقل جمعی فراکسیون اصلاح‌طلبان اعتدال‌گرا خواهیم بود» دراظهاراتی گفت:« اينكه گفته شود ما ادعا مي‌كرديم كه ۱۶۰ راي داريم اما در عمل انجام نشد واقعيت اين است كه ۴۰ - ۵۰ نفر از دوستاني كه با ما عكس يادگاري مي‌گرفتند رفتند و زنبيلشان را جاي ديگري مي‌گذاشتند و اين حالت، حالت خوبي نيست. » مصطفی کواکبیان افزود: «بنده معتقدم فراكسيون بايد شفاف عمل كند و در جلسه با صداي بلند هم اعلام كردم كه كانديداي ما عارف است؛ با اينكه بنده چهار سال با لاريجاني رفاقت داشتم.» این سخنان کواکبیان درحالی است که در آخرین جلسه ای که فراکسیون امید برگزار کرد تنها ۱۱۵ نماینده شرکت کردند. هر چند برخی از رسانه های اصلاح طلب از شرکت ۱۵۰ نفر در جلسه فراکسیون امید خبر دادند اما محمد علي وكيلي بعد از پايان این جلسه تعداد اعضاي حاضر را ١١٥ نفر اعلام كرد. ١١٥ نفري كه از مدت‌ها قبل اجماع آنها براي رياست محمدرضا عارف آشكار بود و البته با فرض اینکه در بین این ۱۱۵ نفر، کسی نباشد که از علی لاریجانی حمایت کرده باشد در نهایت محمد رضا عارف ۱۱۵ رای داشته است و معلوم نیست مصطفی کواکبیان عدد ۱۶۰ را از کجا آورده است؟ در این میان در جلسه آخر فراکسیون اصولگرایان ۱۸۰ نفر شرکت کردند و بنابراین رای دادن ۱۷۳ نفر به علی لاریجانی کاملا ملموس و منطقی بود. به این ترتیب به نظر می رسد این اظهارات غیر منطقی کواکبیان تنها برای این است که او سودای نایب رییسی در مجلس دهم را در سر داشته و فراکسیون امید با این مساله موافقت نکرده است و حالا وی می خواهد تمام قد پشت عارف بایستند تا شاید فشار عارف بر فراکسیون امید باعث شود او به خواسته خود در انتخابات دائمی هیات رییسه مجلس دهم برسد.