وزیر نفت سال سختی پیش رو دارد

در تمام مدتي که مذاکرات هسته اي در جريان بود اتفاقات عجيب و غريبي هم براي نفت افتاد؛ از ماجراي کرسنت گرفته تا تلاطم قيمت ها. حالا هم که مدتي است با خباثت سعودي ها قيمت آن قدر پايين آمده که مي گويند يک بشکه آب گرانتر از طلاي سياه ما شده است. بيژن زنگنه در اين مدت ايده هاي متعددي داشته براي عبور از چالش هاي مهم اين حوزه. حاميان دولت مي گويند: اگر کسي بتواند ايران را از اين شرايط سخت عبور دهد بهتر از زنگنه نمي توان فردي را پيدا کرد. مخالفانش اما مي گويند هر وقت زنگنه وزير شده اوضاع خرابتر از هميشه شده است. اما بيژن زنگنه کيست؟ او در دولت جنگ شش سال وزير جهاد سازندگي بود، در دولت هاشمي رفسنجاني هشت سال به عنوان وزير نيرو فعاليت کرد و در دولت محمد خاتمي هشت سال عهده دار وزارت نفت بود. زنگنه به جهتسابقه طولاني در مديريت کلان اجرايي و حضور در وزارتخانه هاي دولت هاي مختلف ايران24سال به «شيخ الوزراء»مشهور است. بيژن زنگنه در سال 1350به رشته مهندسي عمران دانشگاه تهران راه يافت و در سال 1356 با درجه کارشناسي ارشد مهندسي عمران با کسب رتبه ممتاز فارغ التحصيل شد. زنگنه از سال 1356 با درجه کارشناسي ارشد مهندسي عمران با کسب رتبه ممتاز فارغ التحصيل شد. زنگنه از سال 1356 به عضويت هيات علمي دانشگاه صنعتي خواجه نصيرالدين طوسي درآمد و به تدريس در اين دانشگاه پرداخت و در سال 1385 در جايگاه استاد تمام و عضو هيات علمي اين دانشگاه بازنشسته شد. بيژن زنگنه گرايش اصلاح طلبي دارد و البته داراي سابقه عضويت در حزب کارگزاران سازندگي و بنياد باران. او فعاليت سياسي خود را از سال 1359 در جايگاه معاونت فرهنگي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي آغاز کرد. زنگنه علاوه بر پيشينه 24 سال وزارت در دولت هاي چهارم، پنجم،ششم، هفتم، هشتم و يازدهم ايران، همچنين از سال 1362 تا 1384 عضو شوراي اقتصاد بود و در فاصله سال هاي 1375 تا 1390 نيز به عنوان يکي از اعضاي مجمع تشخيص مصلحت نظام فعاليت کرد. حسن روحاني در آذر 1381 و از جايگاه دبير شوراي عالي امنيت ملي با ارسال نامه اي خطاب به خاتمي، رئيس جمهور وقت، به عملکرد بيژن زنگنه وزير نفت کابينه اصلاحات اعتراض کرد و اقدام وي در انعقاد قرارداد نفتي کرسنت با شرکت کرسنت پتروليوم را غير قانوني و از طريق واسطه دانسته و اين قرارداد را داراي آثار منفي فراوان براي جمهوري اسلامي ايران دانسته بود. روحاني اما در جلسه راي اعتماد مجلس به وزراي دولت يازدهم ضمن دفاع از عملکرد زنگنه در وزارت نفت، به مخالفان اعلام کرد که مولف نامه مذکورشخص وي است.روحاني در پايان دفاعيات خود از وزراي پيشنهادي، در دفاع از عملکرد زنگنه به نمايندگان مجلس يادآوري کرد که حتي يک هفته اداره وزارت نفت تحت نظر سرپرست، هزينه هاي سنگيني براي کشور خواهد داشت و از نمايندگان خواست به وي راي اعتماد بدهند. در پايان جلسات بررسي راي اعتماد به کابينه پيشنهادي حسن روحاني، بيژن نامدار زنگنه با 166 راي موافق 130 ممتنع و 104 مخالف، موفق به کسب راي اعتماد نمايندگان مجلس نهم شد و براي سومين بار به عنوان وزير نفت در دولت هاي ايران انتخاب شد. او در اين دو سال و اندي از عمر وزارتش با اتفاقات سختي مواجه شده و اکنون که ايده تازه اي براي قراردادهاي نفتي داده حتما روزهاي پرچالشي را پيش رو دارد. او در اين مدت با انتقادات تند و تيزي مواجه شده است. او يک بار در واکنش به انتقادها گفته است: بعضي ها مي گويند زنگنه عاشق انگليسي هاست و اصلا خودش انگليسي است و اوامر انگليسي ها را اجرا مي کند و حاضر نيست با ايراني ها کار کند. مي گويند براي سرمايه گذاري برويم از صندوق توسعه پول بگيريم اما مگر واقعا صندوق توسعه چقدر پول دارد؟ ما براي اينکه صاحب برند شويم و محصولمان را صادر کنيم بايد حتما تعامل داشته باشيم و برون زا عمل کنيم. ريش و موهايم در جمهوري اسلامي سفيد شده است. من دنبال محبوبيت نيستم. دنبال مرده باد، زنده باد نيستم. دائم به من فشار مي آورند که قيمت را پايين بياور، قيمت را بالا ببر. من بلند مدت را مي بينم . تنها هدفم اين است که مردم در بلند مدت منتفع شوند. او يک بار ديگر هم گفته است که نزديک بوده او را به زندان ببرند؛ براي تشکيل شرکت پتروپارس در وزارت نفت نيز تا مرز به زندان انداختن من پيش رفتند، در حالي که هم اکنون بسيار مدعي اند شرکت پتروپارس با تلاش آنها شکل گرفته است. زنگنه با دعوت از منتقدان براي ارائه پيشنهادهاي جايگزين گفته است: در زماني که با طرحي در مجلس مخالفت مي شود، بلافاصله پيشنهاد جايگزين مطرح مي شود و بر اين اساس از منتقدان مي خواهيم پيشنهادهاي کارگشاي خود را بيان کنند. وزير نفت ادامه داد: من هم دوست دارم که امتيازي به شرکت هاي خارجي ندهم و آنها به صورت رايگان بيايند و ميلياردها دلار در ايران سرمايه گذاري کند، اما متاسفانه قبول نمي کنند و اصل و سود سرمايه گذاري خود را طلب خواهند کرد. اما اظهار نظرهاي زنگنه همواره با واکنش هايي هم مواجه بوده است. او گاهي حرف هايي مي زند که زمينه را براي ايجاد يک جدال رسانه اي ايجاد مي کند. از جمله اينکه گفته است: واژه يارانه نقدي براي من خيلي عذاب آور است. وي از پرداخت يارانه نقدي همچون وزير اقتصاد به عنوان يک مصيبت بزرگ ياد کرده و با اشاره به اينکه تقرييا 80 تا 90 درصد درآمد ناشي از فروش شرکت گاز و 80 درصد درآمد شرکت پالايش و پخش فرآورده هاي نفتي از محل فروش فروش فرآورده ها به هدفمندي يارانه ها اختصاص مي يابد گفته است: جمع کردن پول هدفمندي و رساندن به موقع آنها واقعا عذاب اليمي است و همان طور که آقاي طيب نيا وزير اقتصاد نيز گفته اند، واقعا عذاب آور است. بر همين اساس بسياري از شب ها از نگراني اينکه چطور بايد پول هدفمندي يارانه ها را تامين کنيم، خوابم نمي برد. آنچه در طول سال هاي گذشته درباره هدفمندي يارانه ها اجرا شد، خلاف قانون بود و پرداخت يارانه ها اصلا طبق قانون اجرا نشد، ضمن اينکه اگر هدفمندي يارانه ها بر اساس قانون اجرا مي شد، ديگر مشکلي نداشتيم؛ منتها آنچه اجرا شد، اصلا بانص قانون متفاوت بود. هرچه هست حالا که توافق هسته اي انجام شده، نگاه هاي بسياري از محمد جواد ظريف دورشده و به سوي او دوخته شده است. او بايد قفل فروش نفت و بالا رفتن بهاي آن را با کليدي خاص باز کند.