تصمیم عربستان برای قطع روابط با ایران از پیش تعیین شده بود

خبرگزاری مهر: اعدام آیت الله نمر باقر النمر مخالف شیعه رژیم آل سعود به همراه شمار دیگری از مخالفان واکنش های گسترده ای را در ایران، منطقه و جهان داشته است. این اقدام تحریک آمیز سعودی در این مقطع زمانی خاص موجب شد تا گروهی با غلبه احساسات به اماکن دیپلماتیک این کشور در تهران و مشهد تعرض کنند. اقدامی مشکوک که موجب جنجال سیاسی رژیم سعودی علیه جمهوری اسلامی ایران شد هر چند عالی ترین مقامات جمهوری اسلامی ایران تعرض صورت گرفته را محکوم کردند و این اقدام تحت پیگرد قرار گرفت.

به اعتقاد بسیاری این حرکتی مشکوک بوده است که رژیم سعودی با بهانه قرار دادن آن برای دستیابی به اهدافی کلان تر روابط خود با ایران را قطع کرد. در همین رابطه گفتگویی انجام شده است با «راجح صابر الموسوی» سفیر عراق در تهران که مشروح آن از نظر می گذرد:

* عراق بیانیه اتحادیه عرب علیه ایران را امضا کرد، این در حالی است که ابراهیم الجعفری وزیر خارجه عراق بعد از این نشست اعلام کرد عراق با محکومیت ایران در حادثه سفارت ریاض مخالف است دقیقا موضع بغداد در این خصوص چیست و اگر ملاحظه ای وجود داشته چرا در نشست اتحادیه عرب مطرح نشده است؟

موضع ایران در قبال اقدامات تحریک آمیز برخی کشورهای منطقه در راستای برقراری صلح و ثبات در سطح منطقه و جهان قابل تقدیر است و این در حالی است که برخی کشورها با ایجاد اختلاف و فتنه افکنی به دنبال دستیابی به اهداف سیاسی و اقتصادی هستند. مسئولان جمهوری اسلامی ایران در قبال حادثه حمله به سفارت عربستان سعودی در تهران و کنسولگری عربستان در مشهد موضع منطقی و قاطعی اتخاذ و حمله به سفارت عربستان را محکوم کردند.

ما اتهامات شیخ نمر النمر را بی اساس می دانیم و ایشان [مردم] را به حمل سلاح تشویق نمی کردند و تلاش های وی برای احقاق حقوق شهروندان سعودی و اجرای قانون بود، بنابراین اتهامات وارده به ایشان مبنی بر حمایت از تروریسم اتهاماتی بی پایه و اساس و به دور از منطق و تعقل بود.

کشورهای اسلامی در شرایط کنونی نیازمند اتحاد و یکپارچگی هستند به طوری که از طرفی قربانی تروریسم و از سوی دیگر متهم به حمایت از آن هستند لذا در چنین شرایطی مسئولان کشورهای اسلامی باید دوراندیش و عاقل باشند.

ابراهیم الجعفری وزیر امور خارجه عراق تلاش هایی را برای آرام کردن اوضاع و تنش زدایی میان ایران و عربستان انجام داد و در این زمینه موضع ایران را به کشورهای دیگر و اتحادیه عرب منتقل می کرد. وزیر خارجه عراق تلاش کرد میان محکوم کردن تجاوز به سفارت عربستان سعودی و محکوم کردن دولت ایران، تفاوت ایجاد کند و بر این موضوع تاکید کند که مقامات ایران نیز حادثه حمله به سفارت عربستان در تهران را محکوم می کنند. توافق هسته ای میان ایران و ۱+۵ بیانگر این است که جهان به ایران اعتماد دارد.

ما از اتهامی که مسئولان عربستان سعودی به شیخ نمر النمر زدند متاسف هستیم و چنین اقداماتی خشم شیعیان را برمی انگیزد چرا که احساسات شیعیان عراق در قبال شخصیت های مذهبی شان احساسی یکپارچه است. طرف های ایرانی مسئول، همه اقدامات لازم برای حمایت از دیپلمات های سعودی را انجام دادند و به این افراد اعلام کردند که امنیت آنها را تامین خواهند کرد. لغو نکردن کارت دیپلماتیک سعودی ها نیز دلیلی بر حسن نیت جمهوری اسلامی ایران است.

* ابراهیم الجعفری اعلام کرده است در نشست اتحادیه عرب ملاحظات جدی خود به بیانیه پایانی این نشست را تسلیم دبیرخانه این اتحادیه کرده است آیا این بدین معنا است که بغداد با حق شرط بیانیه اتحادیه عرب را امضا کرده است؟

در بیانیه اتحادیه عرب به برقراری روابط حسنه با کشورهای عربی و اسلامی دعوت شده است، برخی از کشورهای عربی متاسفانه به دنبال فشار بر اتحادیه عرب برای بحران زایی میان روابط ایران و عراق هستند و فراموش می کنند که ایران کشور مهمی در جهان است و عامل ثبات در منطقه محسوب می شود. عراق در تلاش برای بهره برداری از جو مثبتی که در پی توافق هسته ای ایران در زمینه های اقتصادی، سیاسی و امنیتی در منطقه به وجود آمده است خواهان گفتگو میان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس با ایران است. محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز ۴ ماه پیش با سفر به کویت، قطر و عراق پیشنهاد همکاری و گفتگو را مطرح کرده بود.

عراق از گفتگو با جمهوری اسلامی ایران حمایت می کند، ایران همواره تروریسم را محکوم می کند و با کشتار مخالف است و خواهان گفتگو است، عراق نیز تجاوز را محکوم می کند و با محکوم کردن جمهوری اسلامی ایران مخالف است.

ایراهیم الجعفری متهم کردن ایران به تروریسم را مضحک خواند و اعلام کرد ایران قربانی تروریسم است و همواره خواهان صلح و مبارزه با تروریسم است، اگر جمهوری اسلامی ایران و دستگاه های امنیتی آن نبودند فجایعی در منطقه رخ می داد اما ایران با تلاش های خود مانع این امر شد و همواره در حمایت از کشورهای دیگر به ویژه عراق مشارکت داشته است.

وزارت خارجه عراق بیانیه اتحادیه عرب را امضا کرد اما یادداشتی را که حاوی ملاحظاتی درباره محکوم نکردن ایران بود به صورت مکتوب در اختیار دبیرخانه اتحادیه عرب قرار داد. عراق همچنین با محکوم کردن حزب الله مخالف است زیرا این جنبش با دشمن اسرائیلی مبارزه می کند.

* ابراهیم الجعفری در حاشیه نشست وزیران خارجه اتحادیه عرب دیداری با همتایان قطری، اماراتی و لبنانی خود داشته است محور این گفتگوها چه بوده است؟

هدف عراق تلاش برای آرام کردن اوضاع و مواضع افراطی بود که خواهان تشدید تنش ها بودند، به طوری که عراق نقش بسیاری در صدور بیانیه کنونی ایفا کرد و از همه خواست که راه تعقل را در پیش بگیرند. ابراهیم الجعفری با مسئولان امارات، لبنان و قطر دیدارهایی داشت و دیدگاه های طرف ایرانی که حمله به سفارت عربستان را محکوم کرده بودند را انتقال داد. ابراهیم الجعفری در این دیدارها همه را به گفتگو با ایران دعوت و اعلام کرد که ایران خطری برای منطقه به شمار نمی رود بلکه عامل ثبات است و نمی توان آن را نادیده گرفت و اتهاماتی که به این کشور وارد می شود اتهاماتی باطل است.

* ابراهیم الجعفری اعلام کرده است که ریاض با طرح عراق برای حل تنش با ایران موافق است، این طرح دقیقا چیست و آیا وزیر خارجه عراق در خصوص این طرح با مسئولان ایرانی نیز رایزنی داشته است؟

ابراهیم الجعفری به صورت رسمی عهده دار میانجیگری میان ایران و عربستان سعودی نشده است و ماموریت کنونی وی، آرام کردن اوضاع است، شرایط کنونی و شدت تنش ها اجازه میانجیگری دو کشور را نمی دهد. هیچ دلیلی برای قطع روابط میان ایران و عربستان وجود ندارد و ما از اقدام سعودی ها مبنی بر قطع روابط دیپلماتیک متاسف هستیم، تصمیم سعودی ها از پیش تعیین شده بود و بهتر است در شرایط کنونی، منطقه را از لبه پرتگاه نجات داد.

در حال حاضر عراق میانجیگری نمی کند اما ایده عراقی برای تشکیل میانجیگری در راستای تنش زدایی میان ایران و عربستان مطرح است. عراق بخشی از اتحادیه عرب و جزئی از جامعه جهانی است، عراق پیش از این به دلیل سیاست های صدام کانون تنش و بحران در منطقه بود اما امروزه وضعیت متفاوت است و عراق دارای روابط حسنه با کشورهای همسایه همچون ایران، ترکیه، عربستان سعودی و ... است. عراق هرگز اجازه نخواهد داد مشکلی، روابطش را با دیگر کشورها به ویژه جمهوری اسلامی ایران تحت تاثیر قرار دهد. عراق نسبت به برقراری روابط با ایران و همچنین با عربستان سعودی اهتمام می ورزد و تلاش می کند در تقویت این روابط نقش مثبتی ایفا کند.

* حضور نظامی ترکی در شمال عراق بر اساس چه قراردادی است آیا این قرارداد اجازه حضور نیروهای ترکیه به خارج از منطقه کردنشین را داده است؟ بغداد چه اقداماتی را برای خروج این نیروها انجام داده است؟

عراق تجاوز ترکیه به خاک کشورش را محکوم می کند و هیچ درخواستی از سوی بغداد برای حضور نظامیان ترکیه در خاک عراق وجود نداشته است. با وجود آنکه ترکیه همسایه دوست و مسلمان عراق محسوب می شود و دو کشور روابط تاریخی با یکدیگر داشته اند اما بغداد نمی تواند تجاوز امنیتی را نادیده بگیرد چرا که روابط دوستانه یک موضوع است و تجاوز بحث دیگری است و این خط قرمز محسوب می شود. عراق برای خروج نظامیان ترکیه از خاک کشورش به راهکارهای دیپلماتیک روی آورده است و از جامعه جهانی می خواهد که خواستار خروج ترکیه از عراق شوند.

* عربستان سعودی پس از 25 سال اقدام به بازگشایی سفارت خود در عراق کرده است آیا امکان همکاری میان بغداد - ریاض در شرایط کنونی وجود دارد؟

طبیعی است که عربستان روابط خود را با عراق از سر بگیرد و جای تاسف است که در بازگشایی سفارت خود در بغداد تاخیر داشت، ایران و عراق وارد جنگی شدند که هشت سال طول کشید اما سفارت هر دو کشور در بغداد و تهران مشغول فعالیت بود و روابط ایران و عراق قطع نشد، این اقدامی مثبت است و به برقراری امنیت و ثبات در منطقه کمک کرد. ما از طریق سفارت ها با یکدیگر همکاری و رایزنی می کنیم، ما از بازگشایی سفارت عربستان در عراق احساس خرسندی می کنیم و معتقدم این اقدام، روزنه ای است که از طریق آن می توانیم با سعودی ها گفتگو و درباره منطقه و روابط دو کشور رایزنی کنیم. بازگشایی سفارت عربستان در عراق به ثبات در منطقه کمک می کند و به نفع همه است.