پشت پرده سرکوب شیعیان نیجریه چه کسانی قرار دارند؟ / ۱۴۰۰۰ برابر شدن تعداد شیعیان نیجریه در ۳۰ سال/ شیخ ابراهیم زکزکی کیست؟ / جزئیات طرح غرب بر ضد شیعیان آفریقا

سرویس مقاومت فردا: تسنیم نوشت: جمهوری فدرال نیجریه کشوری در غرب آفریقا به پایتختی آبوجا است. جمعیت این کشور 170 میلیون نفر و زبان رسمی آن انگلیسی است. نیجریه پرجمعیت ترین کشور قاره آفریقا است. این کشور از غرب با بنین، از شرق با چاد و کامرون و از شمال با نیجر همسایه‌است. در جنوب این کشور خلیج گینه، بخشی از اقیانوس اطلس، قرار گرفته ‌است.از سمت شمال با جمهوری صحرا هم مرز است. آب و هوای استوایی باعث پیدایش جنگلهای متراکم و انبوه، در شرق، غرب، و جنوب این کشور شده‌ است.

نیجریه از مجموعه 36 ایالت و یک منطقه حکومت فدرال مرکزی تشکیل شده‌است. واحد پول این کشور نایرا است و نیمی از مردم آن که در شمال کشور زندگی می‌کنند مسلمان و نیمی دیگر در جنوب، مسیحی هستند. نیجریه از نظر منابع نفتی دهمین کشور جهان و در میان صادرکنندگان نفت هشتمین کشور است. این کشور بزرگترین تولید کننده نفت آفریقا است.

50 درصد از مردم نیجریه مسلمان و 40 درصد مسیحی هستند. زبان رسمی این کشور انگلیسی است. جمعیت 170 میلیونی نیجریه نیز از نظر قومیت و زبان چندپاره است. قوم هوسه-فولانی در شمال کشور، عمدتا مسلمان هستند و یاروکوبا در جنوب غربی، بعضی مسلمان و بعضی مسیحیند. قوم ایگبو در شمال شرقی زندگی می کنند. بیشتر تروریست های بوکوحرام از قوم کانوریس هستند.

کالاهای صادراتی این کشور شامل نفت و مواد نفتی، کاکائو و لاستیک است که به کشورهای آمریکا (48٫9 درصد)، اسپانیا (8 درصد)، برزیل (7.3 درصد) و فرانسه (4.2 درصد) صادر می‌شود.کالاهای وارداتی آن شامل ماشین‌آلات و تجهیزات، مواد شیمیایی، تجهیزات حمل و نقل، کالاهای مصرفی، غذا و حیوانات زنده‌است که از کشورهای چین، هلند، انگلیس، فرانسه، برزیل و آلمان وارد می‌شود. این کشور یکی از صادرکنندگان نفت است و حدود 95 درصد از محصولات صادراتی آن را نفت و محصولات نفتی تشکیل می‌دهد. نیجریه عضو اوپک و سازمان تجارت جهانی است. نفت و گاز 35 درصد تولید ناخالص داخلی نیجریه را تشکیل می دهد و 70 درصد مخارج دولت از این محل تأمین می شود.

از سال 2002 در شمال این کشور درگیری نظامی میان گروه بوکو حرام با نیروهای دولتی جریان داشته‌است؛ گروه مسلّح بوکو حرام خواستار تعطیلی تمامی مدارس نوین و تحمیل قوانین افراطی تکفیری و سلفی بر تمامی 36 ایالت نیجریه است.

رئیس جمهور نیجریه هم رئیس حکومت است و هم رئیس دولت. رئیس جمهور با رای مردم برای دوره‌ای چهار ساله انتخاب می‌شود که قابل تمدید برای دوره دوم نیز هست.نظام قانونگذاری این کشور از دو مجلس تشکیل شده‌است : شورای ملی با 109 کرسی که با رای مردم برای دوره‌ای چهار ساله انتخاب می‌شوند.مجلس دیگر این کشور خانه نمایندگان است که 360 کرسی دارد و نمایندگانش را مردم برای دوره‌ای چهار ساله انتخاب می‌کنند. سن قانونی در این کشور 18 سال است.

شیعیان نیجریه

شیعیان نیجریه پر جمعیت‌ترین گروه شیعی در قاره آفریقا هستند. جمعیت آنان در 2008میلادی حدود 7 میلیون نفر برآورد شده است. جنبش اسلامی نیجریه متعلق به شیعیان این کشور است که رهبری آن را شیخ ابراهیم زاکزاکی بر عهده دارد. شیعیان نیجریه در شهرهای لاگوس، زاریا و کانو سکونت دارند که کانون فعالیت آنها در حسینیه بقیة الله شهر زاریا است.

گفته می‌شود 95 درصد شیعیان، پیشتر مذهب یا دین دیگری داشتند؛ ولی در 3 دهه اخیر به تشیع گرویده‌اند که به مستبصرین معروف‌اند. به جز شیعیان بومی، شماری مهاجر لبنانی نیز در نیجریه زندگی می‌کنند، شیعیان این کشور دوازده امامی هستند. شیعیان نیجریه علاوه بر برگزاری مراسم مذهبی - مانند دسته‌های چند هزار نفری عاشورا ؛ روزنامه، مجله، کتاب‌، سایت و تولیدات صوتی و تصویری درباره مذهب اهل بیت و ائمه معصومین به زبان‌های بومی نیجریه دارند.

حضور تشیع در نیجریه به سه مقطع تاریخی مربوط می شود: مقطع نخست، قبل از سال 1994میلادی بود. در آن مقطع در مجموع، جمعیت شیعیان نیجریه به بیش از500 نفر نمی رسید و دلیل آن آشنا نبودن مردم با این مذهب بود.

مقطع دوم از 1994میلادی به بعد است. در این مقطع با شکل گیری جنبش اسلامی در نیجریه که برگرفته از جنبش «اخوان المسلمین» بود، گرایش برخی از اعضای این جنبش به مذهب تشیع باعث شد که اختلافاتی در آن صورت گیرد و برخی از راه یافتگان به تشیع از جنبش جدا شوند و به کشورهای دیگر مهاجرت کنند. این آغاز شناخت نسبت به تشیع و در نتیجه شکل گیری و گسترش آن در بین مسلمانان نیجریه است.

مقطع سوم، که متأثر از امواج بیداری و انقلاب اسلامی مردم ایران است، از سال 1999 آغاز شده و تاکنون ادامه دارد. در این مقطع، مذهب تشیع مورد اقبال زائد الوصف مسلمانان و مردم نیجریه قرار گرفته و گسترش قابل توجهی یافته است. تا آنجا که تاکنون به رغم تبلیغات منفی و بد رفتاری های فرقه های ضدّ شیعی، بالغ بر 7 میلیون نفر در این کشور به این مذهب گرویده‌اند.

ابراهیم زاکزاکی کیست؟

ابراهیم یعقوب زکزاکی متولد 1953رهبر جنبش اسلامی نیجریه است. وی دانش آموخته رشتهٔ اقتصاد است، او چندین بار در دههٔ 80 و 90 میلادی به زندان افتاد. سه پسر وی در راهپیمایی روز قدس 2014 در شهر زاریا به دست پلیس نیجریه کشته شدند. فعالیت‌های وی، منجر به گرویدن شماری از بومیان نیجریه به مذهب اهل بیت شده است.

وی از حدود 30 سال پیش یعنی زمانی که انقلاب اسلامی در ایران در سال 1979به پیروزی رسید این مسئولیت را برعهده دارد. زکزاکی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، شیفتۀ امام خمینی(ره) شد و سال‌ها بعد به ایران آمد. و وقتی با لباس روحانیت به نیجریه بازگشت در منطقه‌ زاریا و کانو به تبلیغ تشیّع پرداخت.

بی بی سی در رابطه با شخصیت رهبر مذهبی شیعیان نیجریه این گونه گزارش می دهد: «هنگامی که با این رهبر دینی ملاقات کردیم او لباس های سنتی برتن داشت و به مانند یک دولتمرد باتجربه رفتار می کرد. او همانند ایران مخالف آمریکاست. شیخ می گوید که هم اکنون صدها هزار نفر هوادار دارد. او عکس رهبر انقلاب ایران آیت الله خامنه ای را در اتاقش گذاشته و به همراه هوادارانش همیشه با جدیت حوادث جاری در ایران را پیگیری می کند.»

طرح غرب بر ضد شیعیان

شکل گیری و رشد قابل توجه شیعیان در نیجریه در کنار شکوفایی امیدها و آرزوهای حق طلبان و مستضعفان، موجب بروز و تشدید مخالفت مخالفان از جمله سازمان های صهیونیستی و وهابی علیه این جریان و رهبران آنها بوده است. بررسی دقیق این مخالفت ها از همکاری پنهان دو جریان سلفی و صهیونیستی در قالب حرکت های تروریستی علیه شیعیان حکایت دارد. این اقدامات عمدتاً با طراحی موساد و با مشارکت نیروهای امنیتی نیجریه عملیاتی شده است. به عنوان نمونه می توان به طرح ترور ناکام شیخ زکزکی رهبر مذهبی شیعیان در سال 2009م. اشاره کرد. این نقشه قرار بود با انفجار بمب در محل اسکان شیخ زکزاکی در زاریا اجرا شود، اما خود زکزاکی در خطبه‏‌های نماز جمعه روز 11 سپتامبر این نقشه را افشا کرد.

افشای جزییات این نقشه نشان ‏داد علاوه بر دخالت آمریکا و اسراییل، این برنامه با پشتیبانی سعودی‏ها همراه بوده به این نحو که با پرداخت پول به برخی مبلغان، آن‏ها را در سرتاسر کشور پخش کرده تا علیه جنبش اسلامی صحبت کنند. نیروهای امنیتی نیجریه در اوایل سپتامبر گذشته در ابوجا پایتخت نیجریه گرد هم آمدند تا آخرین مذاکرات را برای عملی کردن این نقشه انجام دهند. قسمتی از این طرح، راه ‏اندازی موجی از اتهامات علیه زکزاکی و پیروانش بود که با حمایت مالی سعودی‏ها و اجرای علمای وهابی که شیعیان را «رافضی» می‏خوانند انجام شد. شدت این اقدامات در زاریا که بیش‏ترین جمعیت راهپیمایان روز قدس را هر ساله در اختیار دارد بیشتر بود.

در روز قدس سال گذشته نیروهای امنیتی نیجریه یک گروهِ به اصطلاح جوخه ضدّ تروریست را به ایالات مختلف، علی‏الخصوص زاریا اعزام کردند تا در راهپیمایی روز قدس به بهانه تعقیب بقایای گروه وهابی «بوکو حرام» دست به قتل ‏عام بزنند و گروهی را دستگیر کنند. ایست بازرسی‏‌های پلیس هم وظیفه داشتند از رسیدن هرگونه کمکی از مناطق دیگر به داخل شهرهای شیعیان جلوگیری کنند. در عین حال دولت با حمایت از علمای وابسته به حکومت از آنان خواسته بود در سخنان خود جنبش اسلامی، رهبر و اعضای آن را یک فرقه انحرافی که باید محو شوند معرفی کنند و در صورت قتل عام اعضای جنبش اسلامی هرگونه همدردی و ابراز عواطف مردم مخصوصاً در میان بچه‏ها و زنان را تقلیل دهند.

برخلاف گذشته که گروه‏های مختلف برای حمله به جنبش اسلامی تحریک می‏شدند، این بار نیروهای امنیتی نیجریه خود رأساً وارد عملیات شدند. دولت تنها به کشتن رهبر و اعضای فعال جنبش راضی نیست؛ فاز بعدی این برنامه دراز مدت شناسایی علمایی است که نوعی همفکری با جنبش اسلامی دارند. پلیس ایالت کادونا در گزارشی به دولت مرکزی اعتراف کرده بود که سفارت آمریکا خواستار یک اقدام قاطع بر ضد شیعیان نیجریه شده است. آویگدور لیبرمن وزیر خارجه رژیم صهیونیستی، چند روز قبل از اجرای این عملیات‏ها به نیجریه سفر کرد. این ملاقات در قالب انعقاد یک قرارداد همکاریِ کشاورزی و تکنولوژیکی بین دو کشور انجام شد؛ ولی حاوی یک پیمان محرمانه امنیتی نیز بود که بر اساس آن نه تنها پرسنل امنیتی نیجریه از سوی رژیم صهیونیستی آموزش داده می شوند، بلکه در درگیری‏های محلی رأساً دخالت می‌‏کنند.