فرصت‌های سیاسی یک نمایشگاه رسانه‌ای

ابتکار: نمایشگاه مطبوعات دیروز - 16 آبان‌ماه - در حالی آغاز شد که می‌توانست زمان مناسبی برای بروز سیاست‌های حوزه مطبوعاتی در دولت یازدهم و نگاه آن به فعالیت رسانه‌ها باشد. ضمن اینکه اعلام رئیس‌جمهوری برای حضور در این نمایشگاه بعد از دو سالی که از فعالیت این دولت می‌گذرد بیانگر اهمیتی است که برای رونق این عرصه قائل شده است. این نمایشگاه در حالی آغاز به کار کرد که تعدادی از رسانه‌ها از حضور در آن امتناع ورزیدند و این در حالی است که استفاده از ظرفیت نمایشگاه مطبوعات نزدیک به زمان برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی می‌تواند فرصت مناسبی برای نمایش عملکرد چهره‌های سیاسی فعال در احزاب وابسته به این رسانه‌ها باشد.

اعتصاب این رسانه‌ها برای عدم حضور در این نمایشگاه به نوعی خودسانسوری تلقی می‌شود اما اینکه تا چه حد این میدان خالی کردن می‌تواند در رونق بازار آنها موثر باشد خود جای تامل است. آنچه مسلم است احزاب مدافع این رسانه‌ها بیشترین آسیب را از این اعتراض نمایشی دیده‌اند. هم‌اکنون این سوال در اذهان ایجاد می‌شود که مجوز فعالیت بدون تبعیض برای تمام رسانه‌ها از سوی دولت یازدهم قابل نقد است یا عدم حضور آنها در فضایی که دولت برای تعامل و تعاون بیشتر بین رسانه‌ها ایجاد کرده است؟

رسانه‌های معترض نباید میدان را برای جریان‌های مخالف خالی می‌کردند

دخیل‌عباس زارع‌زاده مهریزی سخنگوی کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس در گفت و گو با «ابتکار» با بیان اینکه این رسانه‌ها نباید با عدم حضور خود در نمایشگاه مطبوعات میدان را برای قضاوت جریان‌های سیاسی مخالف خالی می‌کردند، افزود: برخی اوقات ممکن است کار به جایی بکشد که برخی رسانه‌ها چنان عرصه را بر خود تنگ ببینند که با این قبیل اقدامات اعتراض گونه سعی در تلطیف فضا و رساندن صدای خود به گوش مسئولان داشته باشند. نماینده مردم بافق، بهاباد، خاتم، مهریز و ابرکوه در مجلس شورای اسلامی هم‌نوا با رسانه‌های تحریم کننده نمایشگاه یادآور شد: ما این مساله را قبول داریم که این اخیر برخی رسانه‌ها با فضاسازی حالت تهاجمی شدیدی را علیه برخی رسانه‌های مخالف خود اعمال کرده و تلاشی را برای تخریب آنها و وارونه جلوه دادن واقعیات در بین عموم آغاز کرده‌اند که نمونه آن در تاریخ انقلاب اسلامی بی‌سابقه بوده است. عضو فراکسیون روحانیون مجلس با تاکید بر اینکه رسانه‌های معترض باید با حضور موثر خود در نمایشگاه مطبوعات جواب این اقدام تهاجمی جریان‌های سیاسی مخالف خود را می‌دادند، تصریح کرد: این رسانه‌ها با حضور خود در این نمایشگاه می‌توانستند فضایی که علیه آنها ایجاد شده را به نفع خود اصلاح کنند.

رسانه‌ها نباید وظایفشان در حمایت از تشکیلات سیاسی وابسته به خود را نادیده بگیرند

رحیم زارع سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس عدم حضور برخی رسانه‌ها در نمایشگاه مطبوعات را اقدامی در جهت آسیب جدی به تشکیلات سیاسی وابسته به آنها دانست و در این مورد به «ابتکار» گفت: رسانه‌ها در هیچ حال نباید وظایف خود در ابعاد مختلف اطلاع‌رسانی، نظارتی و ارشادی را نادیده بگیرند چه بسا که فعالیت آنها در بعد اطلاع‌رسانی در زمینه معرفی عملکرد گروه یا تشکیلات سیاسی خاص در بین مردم می‌تواند موجب انطباق آنها با محیط اطراف شده و همچون تحقیق عملی ارزیابی مثبتی در جامعه را برای آن تشکیلات رقم بزند. نماینده مردم آباده و بوانات در مجلس شورای اسلامی در بیان بعد نظارتی فعالیت مطبوعات تصریح کرد: گاه رسانه‌ها از بعد نظارتی می‌توانند فعالیت‌های سنگینی را انجام دهند که از توان تشکیلات سیاسی وابسته به آنها خارج باشد و یا آنها متوجه آن نبوده باشند. وی در اشاره به وظایف ارشادی رسانه‌ها در حمایت از احزاب سیاسی وابسته به آنها یادآورشد: رسانه‌ها با تحلیل سیاسی دقیق و عمیقی که دارند می‌توانند نقش موثری در شکل‌گیری بینش اجتماعی و تصمیم‌گیری عموم در مورد آن حزب داشته باشند بنابراین این ناراحتی رسانه‌های غایب در نمایشگاه مطبوعات به تشکیلات سیاسی وابسته به آنها آسیب رسانده است.

وقتی موضوع عوض شد!

در این میان، قاسم جعفری عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در حمایت از رسانه‌هایی که نمایشگاه مطبوعات را تحریم کردند، در سخنانی بیش از آن که به موضوع شرایط استفاده از فضای نمایشگاه مطبوعات برای رونق و شادابی فضای سیاسی در سال انتخابات بپردازد، به حمایت از رسانه‌های تحریم‌کننده پرداخت. وی با بیان اینکه باید از زاویه دید این رسانه‌ها به این موضوع نگاه کرد به «ابتکار» گفت: به طور قطع رسانه‌های غایب در نمایشگاه مطبوعات در شرایطی این تصمیم را گرفته‌اند که دست خود را بسته دیده و آستانه تحملشان پایین آمده است و به این نتیجه رسیده‌اند که نباشند بهتر است. نماینده مردم بجنورد در مجلس شورای اسلامی با اظهار اینکه مسئولان ما در دولت انتقادپذیر نیستند این گونه ادعا کرد: هم‌اکنون من به عنوان نماینده اگر نسبت به موضوعی انتقادی می‌کنم متهم به بی‌سوادی و سوء‌نیت می‌شوم یا اگر در مواردی همچون کمیسیون ویژه بررسی برجام حاضر بودم، متهم به مهمان ناخوانده شدم و این در حالی است که من در عملکرد خود در طول 4 سال گذشته نشان دادم که بسیار منصف بوده و در هیچ برنامه انتخاباتی هم حرف دروغ یا قول بدون عمل ندادم ولی برخی علیه ما حرفایی زده و به دیگران توصیه می‌کنند که در انتخابات آتی به ما رای ندهند. وی در عین حال اذعان کرد که دلیل عدم حضور این رسانه‌ها در نمایشگاه مطبوعات را بررسی نکرده است و افزود: در این شرایط روی صحبت من با مسئولان دولتی است که باید نقد این رسانه‌ها را بشنوند و در قضاوت هم یک سوزن به خود و یک جوالدوز به دیگری بزنند ضمن اینکه باید به این اطمینان برسند که ما قصد تخریب آنها را نداریم ضمن اینکه همانطور که در رساله خود نیز آورده‌ام گاه یک شهروند می‌تواند راه درست را به یک مقام مسئول نشان دهد.

گل به خودی اصولگرایانه!

به نظر می‌رسد در حالی که فضای نمایشگاه مطبوعات می‌توان در سال انتخابات محیطی مناسب برای تبیین آرا، افکار و عقاید گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی در محیطی رسانه‌ای باشد و در عین حال با بهره‌گیری از ابزارهایی همچون نشست‌های خبری، مناظره‌ها و مصاحبه‌های مطبوعاتی، بتوان در عین آن که جامعه را با نظر شخصیت‌های سیاسی و نگاه سیاسی‌شان آشناتر کرد، در شناخت بهتر چهره‌های احتمالی حاضر در عرصه رقابت‌های انتخاباتی موثر بود، اصولگرایان این فضا را تا حد زیادی از دست داده‌اند. شاید به همین دلیل است که چهره‌های اصولگرای طرف گفت‌وگو نیز بیش از آن که به تاثیر این موضوع بپردازند، سعی می‌کنند با ناراحتی، از این تصمیم رسانه‌های همسویشان دفاع کنند. این در حالی است که اگر این چهره‌ها در فضای فعلی وارد نمایشگاه شوند، قطعا در همه ابزار مطرح شده با شرایطی چالشی مواجه خواهند بود و در مقابل، جریان رقیب آن‌ها با به حق و با خرسندی از این موقعیت بهره می‌برد. رسانه‌های اصولگرا سعی کردند با تحریم نمایشگاه دست به تخریب دولت بزنند، اما در عین حال که در این زمینه در فضای اجتماعی چندان موفق نبوده‌اند، فرصت خوبی را از خود و جناح متبوعشان گرفته‌اند. این در حالی است که غیبت رسانه‌های اصولگرا چیزی از اثرگذاری فضای نمایشگاه مطبوعات بر فضای سیاسی پیش از انتخابات کم نخواهد کرد.