تایم: تغییرات در ایران اجتناب ناپذیر است

تسنیم: هفته‌نامه تایم در جدیدترین شماره خود،‌ «ایران» را به عنوان موضوع اصلی خود برگزیده است. در گزارش ویژه‌ای که خبرنگار این نشریه از ایران تهیه کرده است بر موضوع تغییراتی که ممکن است طی 10 تا 15 سال آتی در کشورمان رخ دهد تمرکز شده است.

نویسنده نشریه تایم در بخشی از گزارش خود نوشته است که اکنون این آهنگ و مسیر تغییرات در ایران که نهایتا مشخص می‌کند توافق هسته‌ای تاریخی به دست آمده در 14 جولای مانع از یک جنگ شده است و یا اینکه تنها آن را به تأخیر انداخته است ... در سند 110 صفحه‌ای توافق که با زبان پیچیده فنی نگارش شده است، فرض اصلی این است که با گذشت زمان ایران می‌تواند بیش از پیش قابل اعتماد شود.

در این گزارش با بیان ادعایی درباره محدودیت آزادی بیان در ایران، به نقل از یکی از شهروندان ایرانی نوشته شده است: «شاید یک راه برای بیان نارضایتی‌ ما شیوه لباس پوشیدن و مواردی اینچنین باشد» ... در این وضعیت یک جریان بزرگتر اجتماعی وجود داد که اغلب - شامل جمعیت جوان کشور است که علاقه‌مند به تعامل با دنیای خارج هستند - جمعیتی که بیشتر هوادار میانه‌روها هستند.

همچنین به نقل از یک شهروند ایرانی نوشته شده است که «تغییر غیرقابل توقف است ... حتی در دوران تحریم‌ها نیز این تغییرات جریان داشت. برداشتن تحریم‌ها تنها می‌تواند سرعت آن را افزایش دهد. و این تغییر سریع‌تر و گسترده‌تر خواهد شد».

با این همه، ایران یک کشور منزوی نیست. ایران دارای جهان‌شهری‌ترین جمعیت در خاورمیانه است. روزانه 15 پرواز بین تهران و استانبول برقرار است، شهری که به مثابه دروازه غرب برای ایران است ... جامعه‌ای که کلاس‌های یادگیری زبان انگلیسی در آن پرطرفدار هستند و حدود سه ماه پس از توافق هسته‌ای دیگر تقریبا نمی‌توان ایده‌ای را برای سردادن شعار «مرگ بر آمریکا» در تهران یافت.

در این وضعیت به نظر می‌رسد که تندورها با گذر زمان رویکردهای نرم‌تر و متعادل‌تری را اتخاذ می‌کنند. رفسنجانی یک نمونه مشهور آن است. تنها سه سال پس از اینکه وی در سخنانی به صورتی علنی از خطر بزرگ ناشی از نمایان شدن تارهای موی زنان سخن گفته بود، به یک فرد لیبرال‌تر تبدیل شده بود. جایی که در سال 2005 و در پاسخ به پرسشی در مورد نوع پوشش مجاز برای زنان در صورت پیروزی در رقابت‌های ریاست جمهوری، با بالا بردن انگشت خود گفت کسی برهنه نمی‌شود. سخنی که حکایت از این داشت نه تنها ایران تغییر می‌کند بلکه حکمرانان آن نیز تغییر می‌کنند.

با این حال انگیزه‌ها و اید‌‌ه‌های تندور همچنان طرفدارانی برای خود داشته و در بین نسل جوان حامیانی برای خود پرورش داده است. جایی که یک خبرنگار جوان ایرانی که در تسخیر سفارت انگلیس دست داشته در گفتگو با خبرنگار تایم به تندرو بودن خودن افتخار می‌کند.

نتایج انتخابات اخیر نشان می‌دهد که علیرغم اینکه احمدی‌نژاد در اوج عدم محبوبیت دوران زمامداری خود را به پایان رساند، تندورها همچنان حمایت 20 درصد جامعه را همراه با خود دارند. اما محبوبیت جناح میانه‌رو به رهبری روحانی در حال افزایش است، خصوصا با توجه به شوق و اشتیاق حاصل از توافق هسته‌ای و وعده پایان دادن به وضعیت کنونی ایران به عنوان کشوری فرودست در عرصه بین‌المللی.

روحانی علیرغم اینکه برخلاف اصلاح‌طلبان روابطی قدیمی و مشحون از اعتماد را با رهبر ایران دارد اما وی نیز آسیب‌پذیر است. آنجا که اقتصاددانان می‌گویند که که اقتصاد ایران دچار یک سرخوشی است. خبرنگار تایم به نقل از یک کارمند بانک ایرانی می‌نویسد: انتظارات متأسفانه خیلی زیاد هستند. تا زمانی که سازمان ملل تأیید کند ایران به تعهدات خود پایبند بوده است، تحریم‌ها همچنان برقرار هستند، امری که پیش از آغاز فصل بهار رخ خواهد داد، اما حتی با وجود این شرایط بهبود فوری چندانی حاصل نخواهد شد.

از زمانی که روحانی جای احمدی‌نژاد را گرفت، ایران جای خود را به عنوان دشمن شماره یک آمریکا در خاورمیانه به داعش داده است. گروهی که هم ایران و‌ هم آمریکا در حال مبارزه با آن هستند. برخی از تحلیلگران و کارشناسان ایرانی ساکن داخل و خارج از کشور این سخن را بر زبان آورده‌اند که ایران نسبت به عربستان سعودی می‌تواند شریک بهتری برای آمریکا باشد.

یکی از سیاستمدارن اصلاح‌طلب می‌گوید که «ما نیازمند موضع‌گیری‌های بهتری از سوی آمریکایی‌ها هستیم ... ما مطمئن نیستیم که پس از پایان ریاست جمهوری اوباما چه اتفاقی رخ خواهد داد». 30 اکتبر بود که ایران برای اولین بار به مذاکرات حل بحران سوریه پیوست. کانال دیپلماتیکی که بین ایران و آمریکا برای حل موضوع هسته‌ای گشوده شد می‌تواند به کاهش بحران‌هایی منجر شود که در غیر این صورت اجتناب‌ناپذیر بودند.