ظریف: بدون پیش شرط، آماده گفتگو درباره سوریه هستیم

تسنیم: محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران زمانی که در نیویورک حضور داشت با مجله آمریکایی نیویورکر مصاحبه‌ای انجام داد.

ظریف در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه آیا می‌دانستید اوباما قصد دارد با شما دست بدهد؟ گفت: خیر، اصلا مرسوم نیست که رئیس یک حکومت برای دست دادن با یک وزیر خارجه برنامه ریزی کند. اینکه یک رئیس جمهور در این باره برنامه ریزی کند یک کسر شان برای وی محسوب می‌شود. اوباما دو ساعت پیش از آن در مجمع عمومی سخنرانی کرده بود و ما انتظار نداشتیم که به سالن مجمع عمومی باز گردد. در حالی که من در حال خروج از سالن بودم باراک اوباما به دلیلی که نمی‌دانم در حال ورود به سالن بود و ما تنها با یکدیگر روبرو شدیم. به نظرم بیشتر این یک تصادف بود.

ظریف درباره پیامدهای دست دادنش با رئیس جمهور آمریکا در کشور گفت: همین حالا هم این کار پیامدهایی در کشورم داشته است. با این حال هر کاری که می‌کنم در کشورم برایم هزینه ندارد بنابراین این یک رویداد خیلی غیرمعمول نیست.

خبرنگار نیویورکر پرسید، چرا حسن روحانی رئیس جمهور ایران تمایلی به گفتگو با باراک اوباما رییس جمهور آمریکا نداشت؟ مسئولان کاخ سفید اعلام کرده بودند که علاقمندند این بار روحانی با اوباما دیدار کند و ظریف پاسخ داد: به این علت که ما معتقدیم در حال حاضر برنامه ما اجرای توافق است و اولویت نخست ما این است. نباید کاری صورت گیرد که شرایط پیچیده شود. آنچه برای ما مهم است محتواست نه ظاهر، منظور من عکس گرفتن با یکدیگر است.

مردم سوریه باید درباره سرنوشت‌شان تصمیم بگیرند

ظریف در پاسخ به این سئوال که ایران 18 ماه است که از طرح 4 ماده‌ای درباره سوریه حرف می‌زند و این طرح اکنون به کجا رسیده است؟ گفت: این طرح وجود دارد اما چهار جزء دارد. اصل آن تشکیل دولت وحدت ملی، آتش بس، مقابله با تروریسم، اصلاحات اساسی و ایجاد ساختار دولت پایدار براساس نهادهای جدید قانون اساسی است که ایجاد شده‌اند. ما معتقدیم که اینها باید اساس هر طرحی باشد که می‌خواهد برای سوریه کارساز باشد. البته هر طرحی باید اصولی داشته باشد و هر کسی باید احترام به حق حاکمیت، تمامیت ارضی، مقابله با تروریسم، فرقه گرایی و دخالت نکردن در امور داخلی سوریه، راه حل سیاسی، احترام به حقوق اقلیت و حقوق بشر را بپذیرد. ما فقط در حال مطرح کردن پیشنهاداتی هستیم. ما در حال ارائه پیشنهاد سختی نیستیم. ما در روند گفتگو، رایزنی با بازیگران مختلف منطقه‌ای و خارجی برای این موضوع قرار داریم.

ظریف درباره نظر ایران درباره بشار اسد رئیس جمهور سوریه نیز گفت: ما همواره از همان ابتدا گفته‌ایم که این تصمیم مربوط به مردم سوریه است. ما مخالف این مسئله هستیم که مردم و دولت‌های خارج از سوریه پیش شرط هایی را برای راه حل سیاسی در سوریه گذارند. ما هیچ پیش شرطی نمی‌گذاریم و معتقدیم این وظیفه ما نیست. ما معتقدیم مردم سوریه باید در این زمینه تصمیم گیرند. ما باید وحدت ملی، آشتی ملی در بین سوری‌ها را تسریع کنیم و سپس باید نتیجه‌ای را تسریع کنیم که پایدار و دموکراتیک است و به سوری‌ها اجازه دهیم درباره این که چه کسی بر آنها حکومت کند و نحوه حکومت تصمیم گیرند.

وی درباره اینکه آیا آمریکا از این طرح اطلاع دارد، گفت: متحدان اروپایی و سازمان ملل متحد به صورت مرتبط به آمریکا گزارش داده‌اند و همه آنها در این تفکر ما شریک بوده‌اند.

ایران ماهیت حضور خود در سوریه را تغییر نداده‌ است

وزیر خارجه کشورمان درباره حمایت روس‌ها از طرح ایران نیز افزود: من معتقدم تفکر ما در این زمینه بسیار شبیه یکدیگر است.

خبرنگار نیویورکر در ادامه درباره حملات اخیر روسیه در سوریه نیز گفت: نیاز به مبارزه با پدیده تروریسم در تلاش بین‌المللی وجود دارد و ما خواستار تلاش بین‌المللی برای مقابله با داعش و دیگر سازمان‌های تروریستی نظیر جبهه النصره و احرار الشام و گروهای مشابه که هر ساعت در سوریه به وجود می‌آیند، شدیم.

ظریف درباره خواست روس‌ها از این حملات هم اظهار داشت: آمریکا از این حملات چه می‌خواهد و این برای آن است که داعش نابود شود.

نیویورکر در ادامه پرسید: اما این حملات روسیه همچنین برای این است که بشار اسد باقی بماند یا برای تسریع یک روند است؟ من نمی دانم این حرکت جدید روسیه ما را به مذاکره نزدیک می کند یا این که در حال شکاف در بین کشورها، قدرت‌های اصلی است.

وزیر خارجه ایران گفت: من فکر می‌کنم از زوایای مختلف ما را به مذاکره نزدیک می‌کند. این وضع فرصت‌ها و همچنین چالش‌هایی را فراهم می‌کند. اگر ما از فرصت‌ها استفاده کنیم، می‌توانیم به نتیجه برسیم اما اگر از فرصت‌ها استفاده نکنیم فقط چالش‌هایی برای ما باقی می‌گذارد.

ظریف در پاسخ به سئوالی مبنی بر حضور نیروهای ایرانی در سوریه آن هم نه فقط به عنوان مشاوران نظامی گفت: این نادرست است. ما ماهیت حضور خود در سوریه را تغییر نداده‌ایم و همچنان مشاوران نظامی وجود خواهند داشت نه چیز دیگر. من دقیقا این مسئله را بررسی و اطمینان یافتم که به این صورت بوده است.

ائتلاف بین‌المللی علیه داعش هرگز جدی نبود

ظریف درباره حمایت ایران از دخالت روسیه در سوریه نیز گفت: ما از دخالت هر کسی علیه داعش به شرط این که جدی باشد، حمایت می‌کنیم. مشکل ائتلاف بین‌المللی این بود که هرگز جدی نبودند، زیرا با موانع سیاسی در هدف قرار دادن داعش مواجه بودند، ‌زیرا آنها معتقدند هدف قرار دادن داعش قبل از آن که راه حلی برای بشار اسد پیدا کنند به بشار کمک خواهد کرد. بنابراین فقط نمایش ادامه دارد و به همین علت توانایی داعش در سال گذشته کاهش نیافته است.

در ادامه خبرنگار نیویورکر پرسید که این چه نمایشی است؟ تعداد بی‌سابقه از کشورها اکنون در سوریه دخالت نظامی دارند. ما چگونه می‌توانیم در این شرایط مذاکره کنیم؟ و رئیس دستگاه دیپلماسی ایران گفت: به محض این که بدون پیش شرط آماده برای گفتگو درباره سوریه باشیم، می‌توانیم گفتگوها را شروع کنیم. شروع این گفتگوها مستلزم این است که غرب واقعا بدنبال آن باشد. پیش بینی‌های آنها اشتباه بودند. آنها انتظار داشتند رمضان چهار سال قبل اسد را برکنار کنند. به جای سه هفته، چهار سال طول کشیده است و صدها هزار تلفات برجا ماند و میلیون‌ها نفر از خانه‌های خود آواره شدند.

امیدوارم اجرای برجام به کاهش بی اعتمادی‌ها در ایران نسبت به آمریکا منجر شود

خبرنگار آمریکایی گفت که باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در سازمان ملل متحد از یک گذار مدیریت شده صحبت کرد که نخستین بار از این واژه استفاده کرد. آیا شما شاهد انعطاف هستید که در آن آمریکا فعالانه تر به دنبال نتیجه از راه مذاکره باشد؟ و ظریف گفت: تفاوت جدیدی نیست و شما شاهد همان لفاظی قدیمی هستید. من معتقدم آمریکا همچنان ملاحظاتی در منطقه دارد که اجازه نداده است این کشور خود را از سیاست‌های قدیمی دور کند و موجب شد که به این مناقشه ادامه دهد.

خبرنگار پرسید: منظورتان اتحاد با عربستان سعودی و کشورهای حوزه خلیج (فارس) است؟ و محمد جواد ظریف گفت: بله توجه آمریکا به نگرانی‌های آنهاست.

وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به این سئوال که آیا توافق هسته‌ای راه جدیدی را برای گفتگوهای بیشتر درباره سوریه، یمن، عراق و دیگر کشورهای منطقه به شیوه غیر از گذشته باز می‌کند؟ نیز گفت: هنوز نمی‌توانم چنین بگویم. ما امیدواریم اجرای برنامه جامع اقدام مشترک منجر به کاهش برخی از بی اعتمادی‌ها در ایران درباره اهداف و جهت‌های سیاست کلی آمریکا در منطقه گردد. مسلما اظهاراتی که در دو ماه گذشته شنیدیم و بیشتر آنها در داخل آمریکا گفته شده است به کاهش بی اعتمادی کمکی نمی‌کند.

مسئله هسته‌ای را با موضوعات دیگر قاطی نکردیم

ظریف درباره اجرای برجام و اینکه آیا موانع کنگره می‌تواند مانع اجرای آن شود نیز گفت: دو راه برای اجرای یک توافق وجود دارد. یک راه این است که با رویکرد حداقل گرایانه آن را اجرا کنید. دقیقا کاری را که اجتناب ناپذیر است، انجام دهید و این در ایجاد اعتماد سازنده نیست. راه دیگر این است که به پایان دادن تحریم‌ها به عنوان سیاست اطمینان نگاه و تعامل متفاوت با ایران ایجاد کنیم. آمریکا نباید به آن به عنوان امتیاز نگاه کند بلکه باید آن را راهی برای پایداری یک توافق بسیار خوب ببیند و اگر این کار را انجام دهند، ما علاوه بر این که توافق پایدار خواهیم داشت بلکه اعتماد سازی ایجاد خواهیم کرد.

وزیر خارجه کشورمان درباره اینکه آیا آمریکا و ایران با رسیدن به توافق صفحه دیگری را رقم زده‌اند؟ گفت: هنوز زود است قضاوت کنیم. من خود نیز واقعا امیدوارم دو سال عمر خود را برای هیچ چیز از دست نداده باشم و من مطمئن هستم که جان کری وزیر امور خارجه آمریکا نیز چنین احساسی دارد.

ظریف در ادامه درباره دستور کار بعدی ایران و آمریکا نیز افزود: من در هر زمان یک گام برخواهم داشت اما این گام‌ها قاطع خواهند بود و شما آثار آن را دیدید. ما گام قاطع برمی‌داریم. ما مسئله هسته‌ای را با موضوعات دیگر قاطی نکردیم. برخی می‌گویند ما باید این موضوع را با مسائل دیگر ترکیب می‌کردیم. ما همانطور که گفتید بر وعده خود بودیم و توانستیم این مسئله بسیار سخت را حل کنیم. اگر ما در یک جهت باشیم و به اجرای با حسن نیت برجام ادامه دهیم در آن صورت این امکان را خواهیم داشت مقداری اعتماد ایجاد کنیم که ما را قادر می‌سازد مسائل دیگر را نیز حل کنیم.

وزیر خارجه ایران در آخر درباره اینکه چه گام‌های قاطع دیگری وجود خواهد داشت، گفت: یک گام در هر زمان خواهد بود.