علل ناامنی مناطق شمالی افغانستان

مهر: در روزهای اخیر شمال افغانستان درگیر جنگ های سنگین میان اعضای طالبان و نیروهای ارتش این کشور بود. سقوط شهرهای مختلف و پس از آن، باز پس گیری آن شهرها به فاصله کوتاه اتفاق می افتاد و دامنه جنگ به بسیاری از ولایت ها و شهرهای مهم شمال افغانستان کشیده شد. گفتگوی کوتاه با «فاضل سانچارکی» مشاور عبدالله عبدالله رئیس اجرایی دولت افغانستان در خصوص برخی مسائل مهم در جنگ شمال افغانستان را در زیر می خوانید:

*جناب سانچارکی، اولین سوالم در مورد موضوعات امنیتی شمال افغانستان است؛ دو سه هفته پیش هنگامی که ژنرال دوستم به شمال کشور رفته بود اوضاع امنیتی مساعد شد اما به محض اینکه به کابل برگشت هفت یا هشت شهر سقوط کرد و وضعیت امنیتی وخیم شد. چه عاملی سبب می شود که وقتی اهرم فشار باشد اینگونه اوضاع خوب باشد و هنگامی که آن اهرم فشار برداشته می شود اوضاع امنیتی نامطلوب می گردد؟

در زمانی که ژنرال دوستم عملیات نظامی را در شمال کشور آغاز کرد پیش بینی می شد که پس از بازگشت وی وضع به حالت اولیه برگردد. عوامل این مساله هم می تواند بسیار زیاد مختلف باشد. یکی از آنها دامنه وسیع جنگ و درگیری ها در ولایت های مختلف کشور است. کمبود امکانات تسلیحاتی، سلاح های سنگین، نیروهای هوایی و ناتوانی نیروهای افغان در طراحی عملیات های نظامی از دیگر مسائل مهم است. در سال های گذشته نیروهای خارجی در این زمینه فعالیت می کردند اما اکنون همه مسئولیت ها به دوش نیروهای داخلی است و آنها هم با مشکلات جدی روبرو هستند.

مساله دیگر این است که عملیاتی که در آن نقاط انجام شد با تمام قوا و تجهیزات بود و از لحاظ روانی نیز حضور شخص ژنرال دوستم تاثیرات خاصی داشت و لذا بعد از بازگشت ایشان اوضاع دارای تغییرات و دگرگونی شد.

نکته دیگر بافت و ترکیب اجتماعی در برخی نقاط شمال کشور است که یک عامل منفی برای تامین امنیت و ثبات در این مناطق است. رقابت ها و چشم و هم چشمی های حزبی وجود دارد و بعضی برداشت هایی صورت می گرد که گوبا یک مقام دولتی وقتی عملیاتی را آغاز می کند سعی دارد بیشتر نیروهای خود را مستقر کند و جانب مقابل را تضعیف نماید. همچنین مسائل قومی نیز نقش مهمی در عدم ثبات کشور دارد که سبب می شود عملیات ها به صورت جدی پیش نرود و متوقف شود.

*پیش بینی شما از وضعیت امنیتی و وضعیت نیروهای افغانستانی در تأمین امنیت این کشور چیست؟

در مجموع جای امیدواری است که وضعیت رو به بهبود رود. در تابستانی که گذشت گروه های تروریستی تمام توان خود را به کار گرفتند و از آخرین امکانات خود استفاده کردند اما خوشبختانه نتوانستند جای پای محکم و ثابتی پیدا کنند. این نشان می دهد که نیروهای امنیتی افغانستان به سطح بالایی از توانایی رسیده اند که می توانند این تهدیدات را دفع نمایند.

*زمانی که ژنرال دوستم در شمال مشغول عملیات بود برخی افراد مانند معاون مجلس و رئیس سنا و بعضی از نهادهای دولتی این کار را خلاف قانون و عرف نیروهای نظامی دانستند. به نظر شما در داخل ارگ کسانی در جهت منافع گروه های تروریستی فعالیت ندارند؟

تردیدی نمی توان داشت که عملیاتی که ژنرال دوستم در فاریاب و سرپل شروع کرد ناشی از نگرانی شخص دوستم از سقوط برخی مناطق مهم بود. البته این اقدمات از طرف رهبری دولت پشتیبانی و حمایت شد اما تبصره های دیگری که صورت می گیرد طبیعی است که در هر دو تیم و جریانات سیاسی مختلف، افرادی و حلقاتی هستند که تا حدودی دیدگاه های افراطی دارند که زیاد نمی توانند قابل توجه باشند.

*به نظر شما دیدگاه های افراطی می تواند به نوعی پشتیبانی از مخالفان باشد؟

بعضی افراد و عناصر هستند که دیدگاه های قومی را زیاد برجسته می کنند. ممکن است که آنها دولتی هم نباشند و پشت سر گرایش ها و باورهای افراطی گری می خواهند دیدگاه های سیاسی خود را مطرح کنند که رهبری دولت متوجه این مسائل هست و هیچگاه متاثر از این موضوعات نمی شود.