مسئله سوء مدیریت است نه پل زدن؛سعودی‌ها از توجیه کردن دست بردارند

تسنیم: عبدالباری عطوان سردبیر روزنامه رای الیوم با اشاره به حادثه امروز رمی جمرات در منا، آن را دلیل روشنی بر بی کفایتی مسئولان سعودی از بالاترین سطوح تا پایین تر سطح دانسته و تاکید کرد این حوادث فاجعه بار با هیچ دستاوزیر و بهانه جویی قابل توجیه نیست.

در این میان عطوان تاکید کرد مشکل نبود پل نیست بلکه سوء مدیریت و نبود برنامه ریزی و مدیریت اجرایی است و جالب اینکه مسئولان سعودی پس از بیش از هشتاد سال از نظارت بر مراسم حج، هنوز مهارت کافی برای مدیریت زائران خانه خدا را ندارند در نتیجه باید پرسید پس چه کسی باید مهارت داشته باشد؟ و اگر وضعیت به همین شکل است چرا کارشناسان مسلمان و بیگانه برای این کار از خارج وارد نمی شوند؟

دو هفته پس از فاجعه سقوط جرثقیل در مکه مکرمه که به جان باختن 110 نفر از حجاج منتهی شد صبح امروز نیز فاجعه ای بزرگتر در نزدیکی رمی جمرات رخ داد که جان باختن بیش از 800 نفر از زائران خانه خدا و مجروح شدن صدها نفر دیگر را رقم زد در حالی که احتمال افزایش قربانیان این حادثه وجود دارد.

قضا و قدر بله، بی‌کفایتی و مسئولیت نشناسی خیر

هرچند به قضا وقدر و مشیت الهی ایمان داریم اما در عین حال ایمان داریم که تکرار چنین حوادث فاجعه باری دلیل بی چون و چرا بر بی لیاقتی و عدم شایستگی مسئولان دست اندرکار مراسم حج از رأس خاندان حاکم سعودی تا کوچکترین سرباز مسئول عبور و مرور است.

اما اینکه بهانه جویان دولت سعودی و نهادهای امنیتی و اداری و کسانی که بی لیاقتی مسئولان سعودی را اهانت می دانند، حجاج را به بی توجهی و نادانی و عدم رعایت نظم متهم کرده و آنان را مسئول این فاجعه معرفی کنند از خطر این فاجعه چیزی کم نمی کند زیرا این بهانه جویی ها و توجیهات در حالی است که دقیقا مشابه این حوادث هر چند سال یک بار در بین بی توجهی و بی وجدانی تکرار شده و جان باختن هزارن حاجی بی گناه را رقم می زند.

حادثه امروز در پی ازدحام جمعیت در ورودی پل جمرات واقع در خیابان 204 منا رخ داد.

نبود تضمین واقعی برای بازگشت سالم حجاج به کشورشان

در این میان تکرار چنین حوادث فاجعه بار و نبود تضمین واقعی برای بازگشت حجاج به سلامت به کشور خود، مراسم حج را به دغدغه و نگرانی و وحشت حجاج و خانواده آنان تبدیل کرده است.

9 سال پیش یعنی در سال 2006 فاجعه مشابهی رخ داد، به این ترتیب که 346 زائر خانه خدا در اثر ازدحام جمعیت در رمی جمرات جان باختند.

سوء مدیریت مشکل اصلی است نه ساختن پل

پس از آن حادثه اعلام شد که این مشکل با ساخت پل های چند طبقه حل و فصل شده است، اما اکنون معلوم شد مشکل ساختن یا نساختن پل ها نیست بلکه سوء مدیریت و نبود برنامه ریزی و مدیریت اجرایی است و ما اینجا دیگر در مورد آتش سوزی و شیوع بیماری ها و ارائه نامناسب خدمات صحبت نمی‌کنیم.

اندکی به عقب بازگشته و به یاد می آوریم که دولت سعودی اعلام کرد بیش از 30 هزار سرباز و دها هزار نیروی انتظامی را برای تامین امنیت مراسم حج در قبال هرگونه حادثه تروریستی به کار گرفته است اما اکنون از اینکه قربانیان امروز از یک حمله تروریستی خطرناک تر یا همان سوء مدیریت و نبود سازماندهی و کوتاهی و بی توجهی جان خود را از دست دادند، غافلگیر شده ایم.

جالب اینکه در برخی توجیهات تعدادی از مسئولان سعودی یا عذرخواهی در برخی صفحات اجتماعی و یا شبکه های تلویزیونی بر یک موضوع اصلی متمرکز است که همان نبود مهارت لازم در مدیریت بیش از دو میلیون حاجی به سمت رمی جمرات است.

پس از هشتاد سال ناتوانی در اداره حج قابل توجیه نیست؟

این انکار بی سابقه و توجیهات، غیرقابل قبول بوده و قانع کننده نیست، زیرا اگر مسئولان سعودی پس از گذشت بیش از هشتاد سال از نظارت بر مراسم حج هنوز برای مدیریت خیل عظیم حجاج مهارت کافی ندارند پس باید پرسید چه کسی باید برای این کار مهارت داشته باشد؟

یا اگر مسئولان سعودی برای این کار مهارت ندارند چرا کارشناسان مسلمان و غیر مسلمان را برای انجام این وظیفه از خارج کشور استخدام نمی کنند آن هم در حالی که ارتشی از کارشناسان را در زمینه های دیگر در اختیار دارند ؟

به اضافه اینکه بر اساس آمار رسمی حجاج و زائران اماکن مقدس سالانه برای عربستان 8.5 ملیارد دلار درآمد زایی می کنند.

نکته قابل ملاحظه اینکه در سراسر جهان رقابت های ورزشی و جشنواره های هنری و جشن های مذهبی برگزار می شود که در جریان آن هزاران نفر از طرفداران و علاقمندان به طور همزمان وارد ورزشگاهها و سالن ها و تالارها شده و در زمان مشخص نیز آن را ترک می کنند بدون اینکه چنین حوادثی رخ دهد جز در موارد نادر.

بنابراین باید پرسید چرا از کسانی که بر سازماندهی این مسابقات و جشنواره ها نظارت دارند، کمک گرفته نمی شود؟چرا مهندسان و مسئولان اداری برای بررسی و تحقیق در این خصوص به خارج از کشور اعزام نمی شوند؟

تحقیقات شفاف در پس این حوادث گم می‌شود

این پرسش‌ها پاسخی جز بی‌توجهی و کوتاهی و نبود مدیریت شایسته و تکبر و نیز نبود نظارت و محاسبه ندارد به اضافه اینکه تحقیقات شفاف در این مورد انجام نمی‌شود و هر بار در هر حادثه‌ای این فاجعه‌ها در پس ناتوانی و انکار پنهان می‌شود، زیرا مسئولان این حوادث معمولا به طور مستقیم یا غیرمستقیم از امیران خاندان حاکم هستند.

با تاسف برای تمام قربانیان که آنان را در نزد خداوند شهید می دانیم، باید گفت که به عنوان یک عرب و مسلمان نمی توان و نباید از کسانی که مسئول این حوادث فاجعه بار هستند، گذشت و تفاوتی ندارد که این افراد چه پستی داشته باشند بلکه تحقیق جدی و علمی و شفاف در این خصوص را خواستار هستیم تا تمام واقعیت ها روشن شده و تمام مسئولان آن مورد بازجویی قرار گیرند زیرا صبر ما و بیشتر مسلمانان به سر آمده است و دیگر زمان آن رسیده است که به طور کلی جلوی این حوادث را گرفته و محل برگزاری مراسم حج را به مکانی امن تبدیل کنیم.