زاکانی:صالحی ارائه اسناد محرمانه به کمیسیون برجام را پذیرفت

فارس: علیرضا زاکانی رئیس کمیسیون ویژه بررسی «برجام» مجلس شورای اسلامی امشب(شنبه) 28 شهریورماه در برنامه «متن و حاشیه» شبکه سوم سیما، درباره اینکه چرا در زمان تعطیلات مجلس فرصت بررسی «برجام» متوقف نشد، گفت: کار اصلی را در این زمینه کمیسیون ویژه برعهده داشت.

وی با اشاره به دغدغه‌هایی مبنی بر اینکه شاید این کمیسیون کار اصلی درباره بررسی «برجام» را انجام ندهد، اظهار داشت: اکنون 21 روز است هیأت رئیسه کمیسیون «برجام» انتخاب شده است و روزها بعضاً تا 11 ساعت نیز به بررسی آن پرداخته است.

زاکانی حضور امروز خود در صدا و سیما را دومین حضور به‌عنوان رئیس کمیسیون ویژه بررسی «برجام» خواند و با یادآوری حاشیه‌ساز بودن حضور قبلی، گفت: من اگر می‌خواستم درگیر حاشیه‌ها بشوم، قطعاً نمی‌توانستم در این حد در اداره کمیسیون عمل کنم.

وی اضافه کرد: من در طول مسیر به‌دست‌اندرکاران برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری گفتم من به برنامه نیایم، علاوه بر اینکه نکات دیگری هم وجود داشت که ما را وارد حوزه قضاوت می‌کرد که خلاف خواسته ما بود.

رئیس کمیسیون ویژه «برجام» با تأکید بر اینکه با ورود به کمیسیون صلاحیت و همه آنچه قبلاً به‌عنوان داوری درمورد «برجام» داشتم، پشت در گذاشتم، گفت: میدانی باز شده است که باید حسن و قبح آن دربیاید.

وی تصریح کرد: حال و هوای این روزهای کمیسیون «برجام» بسیار خوب است، زیرا با جدیت و فراست «برجام» را بررسی می‌کند.

زاکانی در بخش دیگری از سخنان خود درباره بررسی متن برجام در شورای عالی امنیت ملی، گفت: این شورا مبتنی بر اصل 176 قانون اساسی وظایفی دارد که مبتنی بر آن می‌تواند بخشی از این متن را بررسی کند، الا اینکه تدبیر رهبر انقلاب این باشد که شورای عالی امنیت ملی، متولی این کار شود که در این‌صورت تمام کار و بررسی تمام این متن تحت نظر این شورا قرار می‌گیرد.

وی افزود: تدبیر رهبر معظم انقلاب این بود که این متن را مجاری قانونی بررسی کنند و تأکید داشتند که این متن با دقت مورد رسیدگی قرار بگیرد تا مسئولانی که آن را بررسی کرده‌اند، به مردم گزارش دهند.

رئیس کمیسیون ویژه برجام مجلس تصریح کرد: بررسی برجام وظیفه ذاتی مجلس است، درحالی که این متن را یک معاهده در نظر بگیریم، براساس اصل 77 و 125 قانون اساسی،‌همچنین اگر این متن را یک صلح دعوی در نظر بگیریم، براساس اصل 139 قانون اساسی وظیفه مجلس است که آن را بررسی کند.

زاکانی با بیان اینکه در طول این 21 روز مسیری که کمیسیون در بررسی برجام داشته، مسیر کاملاً منطقی و کارشناسی بوده و درگیر حاشیه‌ها نشده است، در رابطه با تشکیل این کمیسیون ویژه گفت: براساس ماده 44 آیین‌نامه داخلی مجلس اگر این اجازه داده می‌شود که موضوع مهمی در کشور مطرح شود، برای بررسی آن یک کمیسیون خاص تشکیل شود که پیرامون آن موضوع گزارش تهیه کنند.

وی افزود: در همین ارتباط نیز اگر طرح یا لایحه‌ای هم پیرامون این موضوع مهم وجود داشته باشد،‌هیأت رئیسه مجلس آن را به این کمیسیون ویژه یا خاص ارسال می‌کند.

رئیس کمیسیون ویژه برجام مجلس تصریح کرد: یکی از تفاوت‌های این کمیسیون با سایر کمیسیون‌های عادی در مجلس حضور متخصصین در حوزه های مختلف در رابطه با آن موضوع خاص است که از اعضای کمیسیون برجام هم افراد متخصص در حوزه حقوقی‌، هسته‌ای و... حضور دارند.

زاکانی با بیان اینکه کمیسیون ویژه برجام از ابتدای تشکیل هیأت رئیسه نسبت به کاستی‌ها و بدنه کارشناسی، خود را به بطن دانشگاه‌ها وصل کرد، افزود: در روز جاری هم اعضای کمیسیون برای بررسی ابعاد حقوقی متن برجام نشست مشترکی با 12 حقوقدان برجسته کشور داشتند.

وی در پاسخ به این سؤال که گفته شده تعداد منتقدین نسبت به موافقان در این کمیسیون بیش‌تر است، گفت: باید ببینیم تعریف ما از انتقاد و منتقد چیست؟ به نظر من تعداد طیف منتقد در این کمیسیون زیاد نیست، و یک تناسبی بین تعداد موافقان و منتقدان برقرار است و نمایندگان مجلس نیز با توجه به شناخت کافی نسبت به حضور این افراد در کمیسیون رأی دادند.

رئیس کمیسیون ویژه برجام مجلس خاطرنشان کرد: تاکنون در کمیسیون ویژه برجام منطق حاکم بوده است.

زاکانی درباره حواشی کمیسیون گفت: داخل کمیسیون اتفاقاتی می‌افتد که در بیرون کسانی که آن را نگاه می‌کنند با تفاسیرشان القائاتی می‌کنند، هم ما باید داخل کمیسیون رعایت می‌کردیم که بعضی مواقع زمینه برای این تفاسیر فراهم می‌شد و هم خواهش‌مان این بود که در بیرون دیگران حاشیه سازی نکنند که ما نمی‌توانستیم با بیرون طرف شویم.

وی با تأکید بر اینکه ما به‌عنوان کمیسیون برجام با دولت نه دو تیم، بلکه یک تیم هستیم، تصریح کرد: ما در هیأت رئیسه و صحن کمیسیون بحث کردیم که باید از تیم مذاکره‌کننده دعوت به عمل آوریم و ابتدائا از آقای ظریف دعوت کردیم که ایشان به آفریقا سفر کرده بودند، لذا آقای عراقچی آمدند.

رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام مجلس شورای اسلامی گفت: حرف ما این بود که باید سخنان تیم مذاکره‌کننده را بشنویم، اما از آقای جلیلی و دوستان همراه‌شان به دو دلیل دعوت کردیم، اول اینکه آن‌ها 6 سال مسئولیت مذاکرات را برعهده داشتند، همان طور که درخواست داشتیم با دکتر لاریجانی هم جلسه داشته باشیم که ایشان مسافرت بودند و در حقیقت اولین تصمیم ما دیدار با آقای لاریجانی بود که دو سال مسئولیت مذاکرات را برعهده داشت.

وی ارائه نقد 12 ساعته جلیلی به سران سه قوه در جلسه شورای امنیت ملی را دلیل دوم دعوت از وی برای حضور در کمیسیون ویژه بررسی برجام برشمرد و اظهار داشت: معتقد بودیم مستندتر از اینکه در شورای عالی امنیت ملی مطرح شده است، نمی‌توانیم داشته باشیم و از این رو کسی که این نقد را مطرح کرده است به کمیسیون دعوت شد.

زاکانی با اشاره به اینکه جلیلی نقاط ضعف و قوت متن برجام را دسته بندی کرده و به طرح نقاط ضعف که موجب نگرانی برای آینده بود، پرداخت، گفت: تیم مذاکره‌کننده هم هیچ‌گاه نمی‌گفت این متن ضعف دارد و همواره آن را تأیید می‌کرد و ما تلاش هر دو گروه مذاکره‌کننده را قدر می‌دانیم.

وی با تشبیه سیر مذاکرات 12 ساله ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و 1+5 به دو امدادی که هر تیم مذاکره‌کننده پس از پایان مسئولیت خود کار را به دیگری می‌سپرد در پاسخ به سؤال مجری برنامه که چرا از آقازاده دعوت به عمل نیامد، خاطرنشان کرد: ما از تیم‌های مذاکره‌کننده دعوت می‌کردیم، نه از مسئولین سازمان انرژی اتمی و اگر می‌خواستیم این کار را می‌کردیم ابتدا باید از آقای امرالهی دعوت می‌کردیم.

رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام مجلس شورای اسلامی درباره حضور فریدون عباسی، رئیس سابق سازمان انرژی اتمی در کمیسیون برجام، گفت: ما از ایشان دعوت نکردیم، بلکه ما وقتی که از تیم دعوت می‌کردیم آقای جلیلی و همراهان‌شان و آقای عباسی که در آن سال‌ها متصدی رونق هسته‌ای کشور بودند، می‌آمدند و ایشان می‌توانستند اطلاعاتی را در اختیار کمیسیون قرار دهند.

وی با ابراز بی‌اطلاعی از علت رد دعوت کمیسیون برجام توسط علی‌اکبر ولایتی وزیر اسبق امور خارجه، بیان داشت: افراد دیگری نبودند که ما از آن‌ها دعوت کنیم و دعوت ما را نپذیرند.

زاکانی از حضور آمانو رئیس سازمان بین‌المللی انرژی اتمی در ساعت 14 فردا در جلسه کمیسیون برجام سخن گفت و اضافه کرد: طبق نامه‌ای که امروز برای کمیسیون زده بودند، آمانو با 5 نفر همراه می‌آید.

وی افزود: این افراد برای پیگیری تفاهمات میان ایران و آژانس به ایران می‌آیند و ما تأکید داشتیم با توجه به پیشینه‌ای که از آژانس یک بدبینی در ذهن مردم ایجاد می‌کند، از آنجا که مرجع راستی‌آزمایی در برجام، آژانس است وظیفه خود دانستیم که با آمانو صحبت کنیم و انتظارات خود را بیان بداریم و نمایندگان مطالبات خود را بیان کنند.

رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام مجلس شورای اسلامی گفت: من بنا ندارم درباره مسائل محرمانه میان ایران و آژانس از آمانو سؤال کنم و تصمیم دارم این سؤال را از آقای صالحی بپرسم که از ایشان درخواست کرده‌ایم این اسناد را به مجلس بیاورند؛ چراکه اعتماد ما به مسئولین خودمان بیشتر است.

وی با اشاره به پذیرش درخواست کمیسیون برجام توسط صالحی درباره ارائه اسناد محرمانه میان ایران و آژانس ادامه داد:‌ امروز با آقای قشقاوی راجع به ارسال مستندات آلماتی صحبت کردیم. ما علاوه بر استماع نظرات تیم مذاکره‌کننده و عناصری که موضعی نسبت به این موضوع داشتند و جایگاهی در کشور داشتند که می‌شد از آن‌ها دعوت کرد، تصمیم گرفتیم از اساتید دانشگاه‌ها نیز کمک بگیریم و در همین مسیر علاوه بر اسناد آلماتی سوالاتی هم هست که فردا به وزارت خارجه می‌فرستیم که پاسخش را دریافت کنیم.

زاکانی در پاسخ به سؤالی درمورد وجود سند محرمانه میان ایران و آمریکا گفت: یک تعبیری بود راجع به گزارشی در شورای عالی امنیت ملی که در یک بیان مبهمی ذکر شد و آقای شمخانی آمدند و حرف‌های متینی مطرح کردند، اما درخواست داشتند که منتشر نشود، چون جنبه‌های امنیتی و دفاعی دارد.

وی درباره دعوت از دانشمندان هسته‌ای به کمیسیون اظهار داشت: ما 5 کمیته داریم که به‌صورت تخصصی کار می‌کنند که قرار شد این عزیزان دعوت شوند و با آن‌ها صحبت شود که بهتر است اسامی آن‌ها را نگوییم؛ البته تاکنون هر درخواستی هم از سازمان انرژی اتمی کرده‌ایم منعی برای آن نبوده و دولت با ما همکاری کرده است.

رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام مجلس شورای اسلامی درباره نقش کمیسیون برجام در پخش جلسات از رسانه‌های ملی، گفت:‌ ما روز اول برای ثبت و ضبط کمیسیون برای اسناد ملی درخواست کردیم، هم از طریق مجلس و هم از طریق صدا و سیما.

وی افزود: جلسات به‌صورت گزینشی پخش نشد، فقط یک جلسه با آقای جلیلی را پخش نکرده بودند، ولی من اصلاً خودم را درگیر این موضوع نکردم؛ چراکه ما در کمیسیون تقسیم کار تخصصی کرده‌ایم و یکی از برادران کمیسیون که مسئولیت سخنگویی را برعهده داشت ـ آقای نقوی حسینی ـ‌ متولی این کار بود و من هم در هیأت رئیسه اگر نکته‌ای بود به ایشان ارجاع می‌دادم.

رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه دخالتی در کم و کیف جلسات کمیسیون نداشته است، گفت: پخش نشدن جلسه اول در کمیسیون محلی بحث شد و خواسته نمایندگان محلی بود که آن جلسه هم پخش شود.

زاکانی با تکذیب خبر دعوت از سران قوا برای حضور در جلسه کمیسیون برجام تأکید کرد: ما از آن‌ها دعوت نکردیم و این از آن حاشیه‌های نادرستی است که رسانه‌ها درست می‌کنند، بلکه ما طبق سند روش کار خود مشخص بود که چه کسانی باید به کمیسیون بیایند و چه کسانی را ما باید به کمیته‌ها دعوت کنیم و سران سه قوه را جزو کسانی گذاشتیم که ما باید خدمت‌شان برویم.

وی درباره حاشیه‌ساز شدن حضور برخی نمایندگان غیرعضو کمیسیون در جلسات برجام، گفت: ماده 72 آیین‌نامه مجلس می‌گوید همه نمایندگان بدون حق رای می‌توانند در کمیسیون‌ها رفته و اظهار‌نظر بکنند و ما طبق آیین‌نامه حق نداشتیم به نمایندگان بگوییم به کمیسیون ویژه برجام نیایند.

رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام مجلس شورای اسلامی گفت: ما در ادامه جلسات تصمیم گرفتیم اولویت اظهار‌نظر با اعضای کمیسیون باشد و در جلسات او ل و دوم که این تصمیم را نگرفته بودیم نمایندگان غیرعضو بیش از نمایندگان عضو صحبت می‌کردند، اما از جلسه سوم به بعد که این تصمیم را گرفتیم چالش برانگیز شد و دوستان تذکر می‌دادند که شما دارید حق را از ما سلب می‌کنید که من چندین بار توضیح دادم که این حق ابتدائا برای اعضاء کمیسیون است؛ چراکه آن‌ها باید گزارش را به مجلس ارائه دهند.

زاکانی در پاسخ به این سؤال که گفته شده فضای کمیسیون در زمان حضور آقای ظریف پرتنش‌تر از زمان حضور آقای جلیلی بوده است، نظر شما در این خصوص چیست، گفت: نوع سوالات و نوع فضایی که ایجاد می‌شد از باب اینکه آنها یعنی تیم آقای جلیلی یک نقدی را داشتند بر کاری که انجام شده بود، اما در زمان حضور آقای ظریف ما با تیم مذاکره‌کننده و صاحب کار طرف بودیم و نوع فضا و سوالاتی هم که در این زمان وجود داشت، براساس همین ویژگی متفاوت بود.

وی در پاسخ به این سؤال که چرا دو تیم مذاکره‌کننده سابق و فعلی هم‌زمان در جلسه کمیسیون دعوت نشده‌اند، تصریح کرد: ما این کار را غلط می‌دانستیم و نمی‌خواستیم مناظره راه بیندازیم و تنها هدف ما درک بهتر موضوعات بود تا فراتر از نگاه سیاسی و سلیقه‌ای و جناح‌بندی‌های مرسوم، مسیری را دنبال کنیم که ماحصل آن درک بهتر مردم از محتوای برجام باشد.

رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام مجلس شورای اسلامی افزود: ما خودمان را از مسئولان نظام می‌دانیم و براین اساس حق نداریم موضوعات ملی و مسائلی که با منافع ملی و مسائل انقلاب مرتبط هستند را دستخوش نگاه‌های سیاسی کنیم؛ چراکه با این اقدام شکاف در جامعه ایجاد می‌شد.

زاکانی با بیان اینکه در اداره کمیسیون نیز برخورد قاطعانه با دو طرف تیم مذاکره‌کننده داشتم، افزود: به هیچ عنوان اجازه نمی‌دادیم فضای کمیسیون را با طرح برخی مسائل متشنج کنند و به سمتی ببرند که حقیقت گم شود.

وی در پاسخ به این سؤال که جمع‌بندی کمیسیون در نهایت چه خواهد بود و آیا گزارش تفصیلی یا مختصر می‌دهید، اظهار داشت:‌ ما هم گزارش تفصیلی و هم گزارش مختصر برای قرائت ارائه می‌کنیم. همچنین تا انتهای این هفته نسبت به جمع‌آوری اطلاعات، استماع میهمانان و نظرات کارشناسان و هم‌اندیشی با اساتید خبره اقدام می‌کنیم و در آخر هفته جاری هم گزارش مورد نظر را آماده خواهیم کرد.

رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام مجلس شورای اسلامی ادامه داد: گزارش ما مبتنی بر سوالات و محورهایی خواهد بود که این سوالات و محورها را کمیسیون تشخیص می‌دهد که چه چیزی باشد. بالطبع نظر کمیسیون آن گزارشی است که در مجلس قرائت خواهد شد.

زاکانی در پاسخ به این سؤال که نظر شما پیرامون صحبت های اخیر آقای عراقچی که گفته‌اند یا باید برجام به طور کلی پذیرفته یا رد شود، چیست، گفت: ‌ما خودمان را محدود به این نگاه‌ها نمی‌کنیم، زیرا بدنه کارشناسی کمیسیون به اساتید دانشگاه متصل است، اساتیدی که در بین آنها هم از حقوقدانان بین‌الملل و حقوقدانان عمومی حضور دارند و تاکنون نیز 7 جلسه با آن‌ها داشته‌ایم و هدف‌مان هم از این نشست‌های مشترک نیز پیدا کردن بهترین راهکار بوده است.

وی افزود: آنچه که برای ما مهم بوده این است که مجلس هم دریافت درستی از نقاط مثبت و منفی برجام و قطعنامه پیدا کند و هم بتواند با نوع ظرفیت‌های قانون اساسی که در اختیار مجلس می‌گذارد خوب آشنا شود و بتواند بهترین انتخاب را انجام دهد و باید تأکید کنم ما در این مسیر نیز منافع حداکثری و مضرات حداقلی را برای امروز و آینده کشور در نظر گرفته‌ایم.

رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سؤال که تأیید برجام در آمریکا تأثیری بر بررسی این توافق در مجلس ایران دارد یا خیر، اظهار داشت:‌ خیر، این موضوع هیچ تأثیری بر روند بررسی ما نخواهد داشت.

زاکانی در پاسخ به این سؤال که آیا شما از اتمام بررسی برجام در شورای عالی امنیت ملی که در برخی خبرها گفته شده بود، اطلاع دارید یا خیر، تصریح کرد: برجام در شورای عالی امنیت ملی مدت زمانی طولانی است که در حال بررسی بوده و کار را دنبال کرده‌اند، اما مسیری که امروز نظام انتخاب کرده، مجلس است و مجلس هم بر اساس وظیفه ذاتی خود سعی خواهد کرد مسیری را دنبال کند که بیش‌ترین منافع را حفظ و حداقل زمینه‌های نفوذ و آسیب را داشته باشد.

وی در پاسخ به این سؤال که اگر نظر شما، یعنی کمیسیون ویژه بررسی برجام، با نظر شورای عالی امنیت ملی متفاوت باشد، چه خواهد شد، اظهار داشت: ما وظایف خودمان را انجام می‌دهیم و کار کارشناسی و تحقیقاتی را که انجام شده به سمع و نظر مجلس می‌رسانیم، علاوه بر این نیز دولت یا باید لایحه دهد و یا نمایندگان براساس اصل 74 قانون اساسی می‌توانند طرح بدهند که البته الان ما فقط گزارش می‌دهیم.