تقلیل سرمایه گذاری پساتحریم از انتقال تکنولوژی به ساخت پمپ بنزین!

در ماه های اخیر و بعد از توافق هسته ای وین، مسئولین وزارت نفت پذیرای هیئت های مختلفی از کشورهای اروپایی، آسیایی و آفریقایی بوده اند. حضور هیئت های خارجی به گونه ای زیاد بوده است که در بعضی از روزها، وزیر نفت جلساتی با چندین مقام ارشد سیاسی یا اقتصادی از کشورهای مختلف به صورت پشت سر هم داشته است. روابط عمومی وزارت نفت (خبرگزاری شانا) نمایی از این ترافیک سنگین را در شکل زیر نشان داده است:

اینفوگرافی دیپلماسی نفت

از سوی دیگر، از اواخر تیرماه امسال، بارها رئیس جمهور و مقامات ارشد دولتی تاکید کرده اند که شرایط کشور نسبت به قبل از تحریم ها تغییر کرده است و به دنبال جذب سرمایه گذاری خارجی هم‌زمان با انتقال فناوری در پساتحریم هستیم. همچنین در ماه های اخیر، مقامات ارشد وزارت نفت تاکید کرده اند که انتقال فناوری نسبت به جذب سرمایه گذاری خارجی برای آن‌ها دارای اولویت بیشتری است. به عنوان مثال، بیژن زنگنه، وزیر نفت با حضور در یک برنامه تلویزیونی در تاریخ چهارم شهریورماه گفت: «بیش از سرمایه خارجی ها، به فناوری های جدید آنها نیاز داریم».

اما در شرایطی که موضوع همکاری های فناورانه با کشورهای توسعه یافته مطرح است، اخیرا یکی از مدیران وزارت نفت از احتمال مشارکت شرکت های بزرگ نفتی خارجی در ساخت پمپ بنزین در ایران خبر داده است! محمدرضا مظلومی، مدیر بازرگانی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران با اعلام این‌که در حال حاضر محدودیتی برای ساخت جایگاه‌های انبوه و زنجیره ای توسط شرکت‌های بخش خصوصی و خارجی در کشور وجود ندارد، اظهارداشت (۹ شهریورماه): «تاکنون شرکت توتال فرانسه به همراه شریک ایرانی خود به صورت غیر مستقیم مذاکراتی را به منظور ساخت جایگاه سوخت در کشور انجام داده است». مظلومی از اظهار تمایل چند شرکت بزرگ نفتی خارجی با استفاده از شرکای داخلی به منظور ساخت جایگاه سوخت در کشور خبر داد و افزود: «با نزدیک شدن قیمت بنزین و گازوئیل به قیمت‌های جهانی، انگیزه شرکت‌های بزرگ بین‌المللی برای ساخت جایگاه سوخت در ایران افزایش می یابد».

این در حالی است که مشارکت شرکت های خارجی در این موضوع‌ها، ارزش افزوده خاصی برای کشور به همراه ندارد و حتی می‌تواند موجب محدود شدن بازار فعالیت افراد و شرکت های داخلی فراوانی شود که توانایی انجام این کار را دارند. حال باید منتظر بود و دید که همکاری با شرکت های بین المللی در صنعت نفت در چه سطحی دنبال خواهد شد؟